بازار داغ سلفی گرفتن در جوامع مصرفگرا
نزدیک به یک دهه از اضافه شدن دوربینهای سلفی به گوشیهای موبایل میگذرد و این ویژگی پُرطرفدار تلفنهای همراه باعث شده که روزانه میلیونها عکس سلفی در جهان به ثبت برسد. قابلیت سلفی موبایلها یا حتی دوربینهای مختلف توانسته افراد را از نفر سوم برای ثبت لحظات بینیاز کند، اما این قابلیت همچون بسیاری از تکنولوژیهای نوین دیگر بدیهایی نیز به همراه دارد.
در همین راستا سیفالله صمدیان _ دبیر جشن تصویر سال _ نیز بر این باور است که سلفی گرفتن خوبیها و بدیهایی دارد، ولی در کشورهایی که الگوهای مصرفگرایی دارند میتواند نقش مخرب داشته باشد.
این هنرمند در گفتوگویی با ایسنا درباره خوبیها و بدیهای سلفی گرفتن که در سالهای اخیر به نوعی بخشی از فرهنگ جامعه را تشکیل داده است، میگوید: خوب یا بد بودن سلفی به این سادگی نیست که بتوان درباره آن حرف زد، زیرا هر کاری میتواند هم خوب و هم بد باشد. به یاد دارم روزهای اولی که کامپیوتر به ایران آمده بود، برای خیلیها تنها وسیلهای برای بازی کردن به شمار میآمد و قابلیت دیگری نداشت؛ تا اینکه با گذشت زمان، پیشرفت دنیا، تغییر نیازهای بشر و ورود فضای مجازی یاد گرفتیم که چگونه از امکانات رایانه استفاده کنیم.
او ادامه میدهد: عکاسی به صورت موبایلی و سلفی طبیعتاً ویژگیهای خاص خود را دارد که هم میتواند بسیار خاص و خلاقانه و هم مخرب باشد و تأثیرات منفی زیادی از خود به جا گذارد. روزانه تعداد انبوهی از عکسهایی که در دنیای دیجیتال گرفته میشود به سلفی اختصاص دارد. همچنین در بعضی موارد افرادی هستند که بیش از یک تلفن همراه دارند که عمده عکسهایی هم که این افراد نیز میگیرند، سلفی است.
صمدیان معتقد است که «در جوامعی که آدمها از خود و از ذات متعالی انسانها دور باشند و وقت بیشتری برای رسیدن به غرایز شخصی و خود شیفتگی صرف کنند تعداد سلفیها نیز بیشتر خواهد شد. همچنین در جوامعی که سرمایه حرف اول و آخر را میزند و بازار داغ مصرفزدگی و مصرفگرایی به راه است، طبیعتاً الگوهای جامعه نیز عوض خواهد شد. به عنوان مثال اکنون در کشور ما تعداد زیادی عمل جراحی زیبایی صورت و اعضای مختلف بدن انجام میشود، طبیعتاً هزینههایی که افراد برای زیبایی خود میکنند میطلبد که زیباییهای جدیدشان به صورتهای مختلف به ثبت برسد؛ به گونهای که چهره جدید خود را لحظه به لحظه در نورها، فضاها، لباسها و با آدمهای مختلف به نمایش بگذارند. این موارد باعث میشود تا در جوامعی مثل کشور ما عدهای وقت خود را برای سلفی گرفتن و به نمایش گذاشتن خود صرف کنند.»
این هنرمند با بیان اینکه «دوربین موبایل خوبیهایی دارد که نمیتواند آن را منکر شد»، یادآور میشود: متأسفانه تعداد افرادی که وقت خود را برای این کار بیهوده صرف میکنند روزبه روز در حال افزایش است و این جنون خود شیفتگی از طریق سلفی گرفتن به طرز وحشتناکی در حال اوج گرفتن است. با انقلاب دیجیتال دوربینهای موبایل توانستند یکی از زیباترین امکانات عکاسی را خلق کنند، به گونهای که فرد بتواند با آنها عکاسی انجام دهد که از نظر کیفی در اکثر مواقع دیگر نیازی به استفاده از دوربین حرفهای نباشد.
او بیان میکند: همچنین میتوان در مواقعی که حمل دوربینهای حرفهای سخت است، از دوربین تلفنهای همراه استفاده کرد. خود من این روزها با وجود داشتن دوربینهای حرفهای امروزی وقت نمیکنم از آنها استفاده کنم. حتی در سفرهای مهمی که میروم نیز ترجیح میدهم از دوربینهای دیجیتال سبکتر استفاده کنم و یا در موارد بسیار زیادی هم از موبایلم استفاده میکنم. طبیعتاً در مواردی سلفی میتواند بعد هنری یا حتی خلاقیت بیشتری به خود بگیرد.
صمدیان یادآور میشود که «در فضاهایی با مناظر خاص میتوان سلفیهای خارقالعادهای ایجاد کرد به گونهای که اگر اهل فن باشیم به راحتی عکسهایی را ثبت خواهیم کرد که در زمان عکاسی آنالوگ عکاسان بزرگ دنیا با ایجاد شرایط خاص و دشوار و تنظیم دوربینهای خود سعی میکردند این عکسها را بگیرند.»
انتهای پیام