چالش‌ها و موانع باقی مانده در مسیر مذاکرات وین
نشریه پولیتیکو پس از پایان دور پنجم مذاکرات هسته‌ای در وین، در گزارشی به چالش‌ها و مسائل باقی مانده پیش روی مذاکره کنندگان پرداخت.
به گزارش ایسنا، نشریه پولیتیکو در گزارشی درباره روند مذاکرات احیای توافق هسته ای در وین در پی پایان یافتن دور پنجم مذاکرات، نوشت: با بازگشت مقامات هیئت های مذاکراه کننده به کشورهایشان، چندین نفر از آن ها تاکید کردند که آمریکا و ایران ممکن است به زودی به توافق برسند و مسیری به سمت بازگشت به پایبندی به توافق را در پیش بگیرند که در ازای لغو تحریم ها، بلند پروازی های هسته ای ایران را متوقف می کرد.
پولیتیکو ادامه داد: مذاکره‌کنندگان متنی حداقل 20 صفحه ای با انتخاب هایی متعدد در زمینه چگونگی حل کردن مشکلات باقی مانده تهیه کرده اند. در میان آن ها، موضوع سانتریفیوژهای پیشرفته ایران، ماشین‌های مورد استفاده برای غنی سازی، اختلاف بر سر این که آیا بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دسترسی کافی به تاسیسات هسته ای ایران را دارند یا نه مطرح است. آمریکا و قدرت های اروپایی همچنین پافشاری می کنند که موضوع مذاکرات بعدی را هم که به برنامه موشکی ایران و رفتار منطقه‌ای آن خواهد پرداخت بگنجانند. تحریم ها نیز موضوع پابرجای دیگری در اختلافات باقی مانده هستند. آمریکا و ایران هنوز نمی توانند توافق کنند که آمریکا کدامشان را لغو کند.
در ادامه این گزارش آمده است: ایران و آمریکا همچنین در زمینه سانتریفیوژهای پیشرفته ایران که این کشور طی سالهای گذشته برای غنی سازی فراتر از حد مجاز در برجام استفاده کرده است، اختلاف دارند. ایران ترجیح می دهد که آن ها را نابود نکند اما قدرت های اروپایی و آمریکا استدلال می کنند که فقط کنار گذاشتن آن ها کافی نخواهد بود.
این نشریه در بخش دیگری از گزارشش می افزاید: دسترسی بازرسان بین المللی فاکتور پیچیده دیگری است که بر مذاکرات سایه انداخته است. رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه به کشورهای عضو آژانس که به پولیتیکو آن را رویت کرده است، نوشت: تصمیم ایران برای متوقف کردن تعهدات هسته ای اش بر راستی آزمایی آژانس و فعالیت های بازرسی آن در ایران اثر گذاشته است. در این گزارش همچنین آمده است که دسترسی روزانه بازرسان به تاسیاست اصلی در نطنز و فردو متوقف شده و آن ها به داده ها و اطلاعات ثبت شده و گردآوری شده توسط تجهیزاتشان دسترسی نداشته اند. بدون دسترسی کامل آژانس به تاسیاست اتمی ایران و نظارت بر فعالیت های هسته ای اش، راستی آزمایی یک برنامه گام به گام امکان پذیر نخواهد بود.
این گزارش همچنین مطرح می کند: یک نقطه تنش زای دیگر در این مذاکرات این است که آیا ایران موافق تداوم این مذاکرات هسته ای با مذاکرات دومی درباره رفتارهای دیگر آن که مدت ها مورد انتقاد کشورهای غربی بوده است، موافقت می کند یا نه. آمریکا و قدرت های اروپایی به طور ویژه برنامه موشک های بالستیک ایران و حمایتش از گروه های شبه نظامی در منطقه را مد نظر دارند. مذاکره کنندگان در حال حاضر در حال بحث و تبادل نظر بر سر این هستند که آیا در توافق هسته ای حاصل از این مذاکرات اشاره ای به مذاکرات بعدی که به این فعالیت ها خواهد پرداخت، بکنند یا نه. آمریکا و شرکای اروپایی اش برای انجام شدن این کار پافشاری می کنند اما معلوم نیست ایران موافقت کند یا نه. ایران هم در عوض، از آمریکا(یا هر یک از کشورهای عضو) ضمانت می خواهد که واشنگتن هیچ گاه برجام را دوباره ترک نخواهد کرد. هر دوی این درخواست ها باید تطبیق داده شوند که البته کار سختی است، به این دلیل که هیچ کدامشان بخشی از توافق هسته ای اصلی در سال 2015 نبوده اند.
این نشریه همچین بیان کرد: مذاکره کنندگان هسته ای تنها کسانی نیستند که هفته آینده به وین باز می گردند. شورای حکام، شامل 35 کشور عضو نیز نشستی خواهد داشت تا مذاکراتی پیرامون گزارش های اخیر درباره ایران انجام دهد. شورای حکام همچنین درباره گزارش محرمانه دومی بحث و گفت و گو خواهد کرد که به وجود ذرات اورانیوم به قدمت دهه ها قبل در چند محل در ایران می پردازد. علیرغم این، دو دیپلمات که در مذاکرات وین مشارکت دارند و می خواستند نامشان فاش نشود، به پولیتیکو گفتند که گمان نمی کنند نشست شورای حکام آژانس مذاکرات هسته ای را از مسیر خارج کند، چون احتمالا شورا از صدور قطعنامه ای علیه ایران خودداری خواهد کرد.
منبع:ایسنا