اثرگذاری، مهم‌ترین لازمه فعالیت در تشکل‌های دانشجویی محیط زیست است

صیاد شیخی ئیلانلو در وبینار «نقش تشکل‌های دانشجویی در حفاظت از محیط زیست و توسعه فردی»، اظهار کرد: انجمن‌های علمی و کانون‎‌های فرهنگی بنا به ضرورت‌ها و نیازی که در دانشگاه احساس می‌شد، تشکیل و پایه گذاری گردید. یکی از مباحثی که در تشکیل این تشکل‌ها مورد توجه بود، تجربه کار گروهی و فعالیت‌های فوق برنامه بود تا بتوانند برخی خلاء‌ها را پوشش دهند.

وی با اشاره کمکی که تشکل‌های دانشجویی می‌تواند به حفاظت از محیط زیست و توسعه فردی داشته باشد، عنوان کرد: کانون‌های فرهنگی توانست خلاءهایی که در سیستم آموزشی وجود داشت را پر کند و تا مدتی هم این کار ادامه داشت. بیشتر برنامه‌های این کانون‌ها حول برگزاری  کارگاه‌های آموزشی و نشریات می‌چرخید و عموم فعالیت‌ها در حوزه کارهای فوق برنامه آموزشی انجام می‌شد. کم‌کم این ارتباط به بیرون دانشگاه کشیده شد و انجمن‌ها، پل ارتباطی بین دانشگاه و جامعه شدند و به سمت کارآفرینی رفتند.

این فارغ‌التحصیل دکتری تنوع زیستی از دانشگاه تهران تصریح کرد: عموما افرادی که هیچگونه فعالیت فوق برنامه‌ای انجام نمی‌دهند، در طول دوران پس از دانشگاه با مشکلاتی مواجه می‌شوند. فضای بیرون از دانشگاه کاملا متفاوت است و اگر دانشجویان در انجمن‌ها و تشکل‌ها فعالیتی نداشته باشند، با مشکل مواجه شده و سرخورده می‌شوند. انجمن‌ها این خلا را پر کردند و دانشجویان آموختند چگونه خارج از دانشگاه هم فعالیت کنند. ارتباط با خارج از دانشگاه مقوله مهمی بود که طی آن، دانشجویان عمدتا با انگیزه کار گروهی فعالیت می‌کردند تا مهارت‌های بیشتری یاد بگیرند.

ئیلانلو عنوان کرد: اکثر دانشجویان فعال در تشکل‌ها،  دانشجویانی بودند که بیشتر به بعد علمی توجه و دغدغه‌های متفاوتی داشتند. در حال حاضر انگیزه دانشجویان برای ورود به تشکل‌ها باید کمی افزایش یابد. در حال حاضر دانشجویان بی‌انگیزه شده‌اند که همین موضوع بر فعالیت تشکل‌های دانشجویی تاثیرگذار بوده است. برای رفع این مساله لازم است روی توسعه فردی کار شود و با این کار، شاید حتی فعالیت‌ها بهتر و بیشتر شود. به جز در دانشگاه‌های بزرگ، تشکل‌ها دانشجویی در رخوت بسیاری هستند.

وی با اشاره به پررنگ‌تر شدن فعالیت گروه‌های محیط زیستی با افزایش مسئولیت اجتماعی دانشگاه در جامعه عنوان کرد: در حال حاضر گروه‌های محیط زیستی با عناوین مختلف شروع به فعالیت کرده‌اند و در بسیاری از مراکز گروه‌های آموزشی شکل گرفته‌اند. هم‌اکنون بسیاری از انجمن‌های علمی رشته‌های مختلف به مسائل زیست محیطی علاقه‌مند شده و مسئولیت اجتماعی را مورد توجه خویش قرار داده‌اند. پس از شکل‌گیری این جریان دانشگاه‌های سبز به میان آمد و امروز در دنیا این موضوع پذیرفته شده که دانشگاه سبز به عنوان معیاری برای فعالیت یک دانشگاه در نظر گرفته شود. بسیاری از دانشگاه‌ها با توجه به ظرفیت‌هایی که داشتند، وارد این مقوله شدند و کمک به پررنگ‌تر شدن دغدغه‌های محیط زیستی کردند. حضور این‌ تشکل‌ها باعث شد رویه به بهترین شکل خودش پیش رود.

این فارغ‌التحصیل دکتری تنوع زیستی از دانشگاه تهران اظهار کرد: پس از تشکیل نهادهای مطالبه‌گر زیست محیطی، ساختارهای شبکه‌ای شکل گرفت که یکی از نمونه‌های آن نیز در وزارت علوم ما شکل گرفت. نام این نهاد اتحادیه محیط زیست بود و به این دلیل تشکیل شد که دانشجویان بتوانند ارتباط بیشتری با این حوزه داشته باشند.

ئیلانلو با بیان اینکه تا زمانی که ساختارها شکل نگرفته‌اند، کار دشوار است، گفت: زمانی که ساختارهای شبکه‌ای، بدنه قوی نداشت، کار کردن سخت بود اما با این همه حضورشان از نبودشان بسیار بهتر بود اما زمانی که تشکل به عنوان یک واحد مشکل داشته باشد، ساختار هم به مشکل می‌خورد. باشگاه دانشجویان محیط زیست، در راستای انجام فعالیت‌های محیط زیستی و توسعه پایدار فعالیت‌هایی را آغاز و دانشجویانی را جذب کرد. به این ترتیب بود که مناطق هفت گانه شکل گرفت اما در این بین، مشکل ساختار وجود داشت و تلاش کردیم تا ساختار نیز بهبود پیدا کند. پس از دوران همه گیری کرونا، لزوم وجود ساختارها مورد توجه قرار گرفت. یکسری ساختارهای دیگر هم در وزارت بهداشت شکل گرفت اما بزرگترین ساختار همان باشگاه دانشجویان محیط زیست و منایع طبیعی بود و اتحادیه صرفا خیلی تخصصی‌تر فعالیت خود را ادامه می‌داد که صرفا انجمن‌های محیط زیست وزارت علوم در آن حضور داشتند.

این فارغ‌التحصیل دکتری تنوع زیستی از دانشگاه تهران در خصوص ارزش‌های تشکل‌های دانشجویی در بحث محیط زیست  اظهار کرد: اولین موردی که در بحث تشکل‌های دانشجویی و اهمیت حفاظت از محیط زیست وجود دارد، اثرگذاری بیشتر است. تنها ده درصد از دانشجویان در این حوزه فعالیت دارند و می‌خواهند کاری انجام دهند اما نمی‌دانند باید از کجا شروع کنند که تشکل‌های دانشجویی بهترین انتخاب برای ورود به این حوزه است. اگر فردی هم دانشجو نباشد، تشکل‌های مردم نهاد بهترین مکان برای شروع فعالیت آنان خواهد بود. وقتی به عنوان فرد، در ساختار اجرایی و تصمیم گیری مطالبه‌ای داشته باشید، به شما اهمیت نمی‌دهند اما در قالب تشکلی دانشجویی، بحث متفاوت است و نمی‌توانند شما را نادیده بگیرند.

ئیلانلو افزود: شما نماینده تمام دانشحویانی هستید که در آن دانشگاه فعالیت می‌کنید و نماینده صدها دانشجویی هستید که در این زمینه فعالیت می‌کنند و نمی‌توانند شما را از سرشان باز کنند و مجبور به پاسخ گویی هستند اما به عنوان فرد پاسخی دریافت نخواهید کرد و افکار عمومی هم مطاله بیشتری در این خصوص خواهد شد. اثرگذاری در قالب تشکل دانشجویی بسیار بیشتر خواهد بود و به محیط زیست کمک خواهد کرد.

این فارغ‌التحصیل دکتری تنوع زیستی از دانشگاه تهران اظهار کرد: دانشگاه‌ها قدرت نفوذ بیشتری دارند و جامعه به تشکل دانشجویی اعتماد دارد. افراد این مطالب را باز نشر می‌دهند و اگر به عنوان یک فرد باشید، دانشگاهی بیانیه بدهد، بسیاری از مردم جامعه اعتماد می‌کنند و بازنشر می‌کنند و در قالب تشکل دانشجویی، به پشتوانه دانشگاه، قدرت نفوذ خواهید داشت.

وی خاطر نشان کرد: نوآوری، کارآفرینی و فن بیان، در دانشگاه آموزش داده نمی‌شود و می‌توان باعضویت در کانون‌های نوآوری از این‌ها استفاده کرد. خیلی از تشکل‌های مردم نهاد صرفا مطالبه‌گری می‌کنند و راه حل را باید دانشگاه بدهد تا به نتیجه برسد. فراهم  کردن فضایی از افراد همفکر، از دیگر مزیت‌های تشکل‌های دانشجویی است. اینکه همه ما بتوانیم به تنهایی فقط در فضای مجازی پستی را بازنشر کنیم فایده‌ای نخواهد داشت اما اگر چند نفر با هم کاری را انجام دهند، مطالبه‌گری شکل خواهد گرفت و در کنارش کاری انجام می‌شود و مجموعه‌ای هم راه اندازی می‌شود.

ئیلانلو با اشاره به اینکه «جهاددانشگاهی کانون‎‌های دانشجویی دارد و به راحتی می‌توان در آن کار کرد و در تمام استان‌ها این ارتباط وجود دارد»، عنوان کرد: دانشگاه و جهاد برندهای خودشان را دارند و تنها شروع  کار مهم است. در خصوص استفاده از ظرفیت‌های علمی، مطالبه گری یکی از مواردی است که می‌تواند در تشکل‌های دانشجویی استفاده شود و به محیط زیست کمک کند. مطالبه گری باید منطقی باشد و به راهکار منتج شود. مطالبه‌گری در کشور ما بد جا افتاده است. اما زمانی می‌توان مطالبه گر بود که آگاهانه مطلبی را ارائه دهیم. زمانی موضوعی را از لحاظ علمی بررسی نمی‌کنیم و مطالبه می‌کنیم و این باعث می‌شود مطالبه بد شناخته شود و دانشجویان می‌توانند مطابه‌گری درستی را داشته باشند، خصوصا دانشجویانی که به صورت تخصصی مطالبه‌ای را ارائه می‌دهند.

ورود فناوری‌ها و خلاقیت، به نفع بحران‌های محیط زیستی است

این فارغ‌التحصیل دکتری تنوع زیستی از دانشگاه تهران تاکید کرد: ورود فناوری‌ها و خلاقیت به نفع بحران‌های محیط زیستی است و این امر می‌تواند از طریق دانشجویان رقم بخورد و با جامعه علمی بین‌المللی ارتباط شکل گیرد که به محیط زیست کمک می‌کند. هر زمان تشکل دانشجویی از بین برود، خلاقیت و فناوری از بین خواهد رفت. اساتید خیلی در این فضاها نیستند و کمتر پیش می‌آید که بر روی این مسائل تمرکز کنند و تشکل‌های دانشجویی هستند که می‌توانند به عنوان واسطه کار را انجام دهند.

ئیلانلو تصریح کرد: ورود حلقه جوان به تشکل‌های مردم نهاد یکی از مزیت‌های تشکل‌های دانشجویی است و افرادی که از انجمن‌ها وارد نهادها می‌شوند، افرادی هستند که مدیریت کرده اند و دانش ارتباط دارند. این دانشجویان وقتی به تشکل مردم نهاد وارد می‌شوند، نیروی بسیار خوبی خواهند بود و هر چقدر در حوزه تشکل‌های دانشجویی ضعیف باشیم، در آینده به مشکل خواهیم خورد. در انجمن‌های مردم نهاد، فرصتی برای خطا و اشتباه وجود ندارد؛ در صورتی که در تشکل‌های دانشجویی این طور نیست و بستر برای همین اشتباهات فراهم است و نیروهایی که از درون این تشکل‌ها به فضای جامعه وارد می‌شوند، قطعا توانمندی‌های بیشتری خواهند داشت.

وی در خصوص توسعه فردی و یادگیری کارگروهی خاطرنشان کرد: خیلی از دانشجویان مسئولیت‌پذیر نیستند. در کار داوطلبانه نباید غر زد. پارامترهای متفاوت و شرایط متفاوتی برای کار کردن وجود دارد. با توجه به فضای کاری که بیرون وجود دارد، در بخش خصوصی دنبال افرادی هستند که کاربلد و مسئولیت‌پذیر باشند.  ما با کار گروهی مشکل داریم و همه دنبال این هستند که کار خودشان را انجام دهند اما در کار گروهی باید از یکسری از خواسته‌ها عقب کشید. افرادی که وارد تشکل‌های دانشجویی می‌شوند، می‌آموزند که خیلی به این موارد اهمیت ندهند و روی نقاط قوت خود کار کنند. در مجموع کار گروهی را به خوبی نیاموخته ایم و از کودکی تمرین نکرده‌ایم و نباید زیاده‌خواه باشیم؛ خصوصا زمانی که در حال یادگیری هستیم چون کار گروهی الزاماتی دارد و حتی اگر رئیس هم باشیم، باید از رای خود بگذریم. در تشکل‌های دانشجویی دبیر، تنها نماینده است؛ نباید حرفی را دیکته کند بلکه باید افراد را قانع و با دانشجویان صحبت کند.

منبع:ایسنا