از آغاز ویرایش تا پایان چاپ دفترچههای بیمه
بهرام پروین گنابادی درخصوص حاشیههای انتشارات علمی و فرهنگی در ارتباط با وضعیت مالی این موسسه پس از پایان چاپ دفترچههای بیمه و همچنین فن ویرایش در انتشارات فرانکلین توضیحاتی داد.
معاون فرهنگی انتشارات علمی و فرهنگی در گفتوگو با ایسنا در حاشیه برنامه «کتابگردی» که در روز دوشنبه (۲۴ آبانماه) برگزار شد، در ابتدا با اشاره به تازهترین آمارهای این نشر اظهار کرد: امروز صبح آمار دقیق هفت ماه سالجاری را گرفتم که ۲۰ درصد بیش از سال گذشته کتاب منتشر کردیم. توجه بفرمایید که امسال وضع کاغذ چگونه است. با تمام گرفتاریها توانستیم به لحاظ کمّی پیشرفت خوبی داشته باشیم، ضمن اینکه تلاش کردهایم در حوزه ویرایش رفتهرفته برگردیم به همان «مکتب اصالت متن» و جایگاه ویرایش و امور فنی نظیر طراحی و صفحهآرایی را ارتقا دهیم.
پروین گنابادی همچنین درخصوص برخی حاشیهها مبنی بر کاهش قابل توجه بودجه انتشارات علمی و فرهنگی با حذف دفترچههای بیمه که توسط این نشر تولید میشدند، بیان کرد: سابق چاپخانه کتیبه دفترچههای تامین اجتماعی را چاپ میکرد و درآمد خوبی برای انتشارات بود. با الکترونیکی شدن دفترچهها این درآمد کامل قطع شد. اما مدیریت و همکاران کوشای انتشارات با بازتعریف اولویتها و به ویژه تغییر شیوههای فروش و تلاش مضاعف توانستند کاری کنند که قطع درآمد دفترچه خللی در کار انتشارات ایجاد نکند.
این نویسنده همچنین درباره انتساب پایهگذاری فن ویرایش در ایران به انتشارات فرانکلین توضیح داد: در اننتشارات فرانکلین ویرایش و به طور اخص ویرایش ترجمه نهادینه شد. ویرایش همیشه در کنار نگارش بوده است. در کتاب دستور دبیری (قرن ۶) تلویحا به این مساله اشاره دارد. بنده در مدخل «دستور دبیری» دانشنامه جهان اسلام اشارهای به این مساله کردهام. اما در دهه ۳۰ برخی دستاندکاران نشر ویرایش و مقابله ترجمه را نیازی اساسی تشخیص دادند. انتشارات دانشگاه تهران از چند تن از استادان لغتنامه دهخدا کمک گرفت که کتابهای علمی ترجمهشده را به لحاظ درستی جملات و رفع ابهامهای زبانی بررسی کنند. انتشارات فرانکلین هم با ایجاد بخش ادیتورینگ برای اولینبار دست به نهادسازی زد.
پروین گنابادی ادامه داد: ما در تلاش هستیم که این بخش را تقویت کنیم و دوباره بخش ویرایش در انتشارات علمی و فرهنگی بخشی مهم و اساسی باشد.
او همچنین درباره اینکه از احمد سمیعیگیلانی، مترجم و ویراستار پیشکسوت به عنوان پدر ویرایش ایران یاد میشود گفت: استاد سمیعی گیلانی خودشان فرمودند: «من فرزند ویرایشم». ایشان نمونه اعلا و آرمانی یک ویراستار هستند. ببینید ویراستار باید متواضع باشد و صبور. به کارش ایمان داشته باشد، زباندان باشد، بر متون کهن و زبان فارسی تسلط داشته باشد. تمام این ویژگیها در استاد سمیعی هست. ایشان کتابهای بسیاری را ویرایشی اساسی کرده و هیچگاه ادعایی نکردهاند که اگر فلان کتاب نثری دلنشین دارد و خوب ویراسته و آراسته شده حاصل علم و هنر ایشان است. ایشان کتابهای «گزیده سخن پارسی» را بنیان گذاشتند که در دهه ۵۰ از همه لحاظ نو و چشمگیر بود و تاثیرگذار و هنوز هم جزء بهترینها است. استاد سمیعی الگوی ویراستاران هستند.