از نوبل ۲۰۲۱ چه خبر؟
جایزه نوبل معتبرترین جایزه‌ای است که در حوزه‌های علمی به یک دانشمند تعلق می‌گیرد. جایزه نوبل در سال ۱۸۹۵، به وصیت” آلفرد نوبل”، کارخانه‌دار و شیمیدان سوئدی، که بیشتر او را به دلیل ابداع “دینامیت” می‌شناسند، پایه‌گذاری شد. وی در آخرین وصیت‌نامه خود سرمایه حیرت انگیزش را برای تأمین هزینه‌های “جایزه نوبل” اختصاص داد.
سایت رسمی نوبل اخیرا تاریخ اهدای جوایز نوبل حوزه شیمی، فیزیک، پزشکی، ادبیات، صلح و جایزه نوبل علوم اقتصادی را اعلام کرده است. “آکادمی سلطنتی علوم سوئد” وظیفه انتخاب برنده جایزه نوبل در رشته‌های فیزیک و شیمی و “موسسه کارولینسکا” نیز وظیفه گزینش برنده جایزه نوبل در در رشته فیزیولوژی و پزشکی را برعهده دارد. مراسم “نوبل ۲۰۲۱” از تاریخ ۴ تا ۱۱ اکتبر( ۱۲ تا ۱۹ مهر) سال جاری میلادی برگزار خواهد شد. اکنون سایت رسمی نوبل تاریخ اهدای جوایز امسال در حوزه‌های مذکور را اعلام کرده که به شرح زیر است:
دوشنبه ۴ اکتبر اهدای “جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی” ساعت ۱۱:۳۰ صبح به وقت ساعت تابستانی اروپای مرکزی(ساعت ۱۳ ظهر به وقت تهران)
سه‌شنبه ۵ اکتبر اهدای “جایزه نوبل فیزیک” ساعت ۱۱:۴۵ صبح به وقت ساعت تابستانی اروپای مرکزی(ساعت ۱۳:۱۵ ظهر به وقت تهران)
چهارشنبه ۶ اکتبر اهدای “جایزه نوبل شیمی” ساعت ۱۱:۴۵ صبح به وقت ساعت تابستانی اروپای مرکزی(ساعت ۱۳:۱۵ ظهر به وقت تهران)
نگاهی به برندگان نوبل پزشکی، شیمی و فیزیک سال ۲۰۲۰
نوبل پزشکی ۲۰۲۰
جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۲۰، به “هاروی جی آلتر” ، مایکل هوتون” و “چارلز رایس” برای کشف ویروس هپاتیت C اهدا شد. اهدای این جایزه، به پاس پژوهش‌های آنها در زمینه کشف ویروس هپاتیت C صورت گرفت. یافته‌های این دانشمندان در مبارزه با هپاتیتی که از خون منتقل می‌شود و یک مشکل بزرگ برای بهداشت جهانی به شمار می‌رود، نقش موثری دارد. هپاتیت C، به بروز سیروز و سرطان کبد در مردم سراسر جهان منجر می‌شود. بررسی‌های این دانشمندان در مقابله با این بیماری، سهم تعیین کننده‌ای داشته است زیرا یافته‌های پژوهشی آنها، به شناسایی ویروس هپاتیت C ختم شد. کشف ویروس هپاتیت C توانست دلیل بروز نوع حاد هپاتیت را نشان دهد و به ارائه آزمایش‌های خون و داروهای جدیدی ختم شود که جان میلیون‌ها نفر را نجات می‌دهند.
نکاتی درباره نوبل پزشکی
جایزه نوبل پزشکی ۱۱۱ بار به ۲۲۲ برنده بین سال های ۱۹۰۱ تا ۲۰۲۰ اهدا شده است. تاکنون ۱۲ زن جایزه نوبل پزشکی دریافت کرده‌اند. “فردریک جی بانتینگ”(Frederick G. Banting) ۳۲ ساله جوان‌ترین برنده جایزه نوبل پزشکی بود که به دلیل کشف انسولین جایزه پزشکی ۱۹۲۳ را دریافت کرد. “پیتون روس”(Peyton Rous) ۸۷ ساله نیز مسن‌ترین فردی بود که در سال ۱۹۶۶ به دلیل کشف ویروس‌های القا کننده تومور، جایزه نوبل پزشکی را دریافت کرد.
نوبل شیمی ۲۰۲۰
جایزه نوبل رشته شیمی سال ۲۰۲۰ به طور مشترک به “امانوئل شارپنتیر”و “جنیفر ای دودنا”برای توسعه روشی برای ویرایش ژنوم(قیچی ژنتیکی کریسپر/cas۹) تعلق گرفت. محققان با استفاده از این ابزار می‌توانند دی.ان.ای حیوانات، گیاهان و ریزموجودات یا میکروارگانیسم ها را با دقت بسیار بالایی تغییر دهند. قیچی ژنتیکی “کریسپر/cas۹” انقلابی در علوم زندگی مولکولی ایجاد کرده است. این ابزار، فرصت‌های جدیدی برای اصلاح نباتات به ارمغان آورده است، به درمان‌های نوآورانه سرطان کمک می‌کند و ممکن است رویای درمان بیماری‌های ارثی را به واقعیت تبدیل کند. هنگامی که “امانوئل شارپنتیر” و “جنیفر دودنا” برندگان جایزه نوبل شیمی۲۰۲۰، سیستم ایمنی باکتری “استرپتوکوک”(Streptococcus) را بررسی کردند، یک ابزار مولکولی را کشف کردند که می‌تواند برای ایجاد برش‌های دقیق در مواد ژنتیکی مورد استفاده قرار گیرد و بازنویسی کد حیات را به راحتی امکان‌پذیر کند.
نکاتی درباره نوبل شیمی
۱۱۲ جایزه نوبل شیمی از سال ۱۹۰۱ تاکنون اهدا شده است اما در سال‌های ۱۹۱۶، ۱۹۱۷، ۱۹۱۹، ۱۹۲۴، ۱۹۳۳، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ این جایزه اهدا نشده است. علت این امر این گونه در اساسنامه بنیاد نوبل آمده است: اگر هیچ یک از آثار مورد بررسی از اهمیت مندرج در بند اول برخوردار نباشد، مبلغ جایزه تا سال بعد ذخیره می‌شود. ۱۸۶ نفر از سال ۱۹۰۱ تاکنون جایزه نوبل شیمی را دریافت کرده‌اند و از آنجا که “فردریک سنگر” دو بار جایزه دریافت کرده است، در اصل ۱۸۵ نفر از سال ۱۹۰۱ جایزه نوبل شیمی را دریافت کرده‌اند که از این تعداد، هفت نفر زن هستند. تا به امروز جوان‌ترین برنده جایزه نوبل شیمی “فردریک جولیوت”(Frédéric Joliot) است که هنگام دریافت جایزه شیمی در سال ۱۹۳۵ به همراه همسرش “ایرن جولیوت کوری”(Irène Joliot-Curie) ۳۵ ساله بود. مسن‌ترین برنده جایزه نوبل شیمی تا به امروز “جان بی گودایناف”(John B. Goodenough) است و هنگامی که در سال ۲۰۱۹ جایزه شیمی را دریافت کرد ۹۷ ساله بود.
نوبل فیزیک ۲۰۲۰
جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۲۰ به راجر پنروز(Roger Penrose)، راینهارد گنزل(Reinhard Genzel)، آندرا گز(Andrea M. Ghez) به پاس پژوهش‌های آنها در زمینه درک سیاه چاله و کشف یک شی کلان جرم در کهکشان راه شیری، اهدا شد. راجر پنروز از دانشگاه آکسفورد، انگلستان برای کشف اینکه تشکیل سیاهچاله پیش‌بینی قوی از نظریه نسبیت عام است، مستحق دریافت این جایزه شناخته شد. راینهارد گنزل از موسسه ماکس پلانک برای فیزیک فرازمینی در آلمان و دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و آندره گز از دانشگاه کالیفرنیا نیز به خاطر کشف یک ابرجرم فوق العاده عظیم در مرکز کهکشان راه شیری این جایزه را دریافت کردند.
نکاتی درباره نوبل فیزیک
از سال ۱۹۰۱ تاکنون، ۱۱۴ جایزه نوبل فیزیک اهدا شده است و شش بار در سال‌های ۱۹۱۶، ۱۹۳۱، ۱۹۳۴، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ اعطا نشد اما دلیل اینکه جوایز نوبل در آن شش سال اعطا نشد این است که بنا بر آنچه در اساسنامه بنیاد نوبل آمده است: اگر هیچ کدام از آثار مورد بررسی، دارای اهمیت ویژه‌ای نباشد، پول جایزه تا سال بعد حفظ می‌شود. در کل در طول جنگ جهانی اول و دوم، جایزه‌های نوبل کمتری اهدا شد. اولین دریافت‌کنندگان این جایزه “ماری و پیر کوری”، “پل دیراک” و” آلبرت اینشتین” بودند، اما بعد از آن افراد زیادی از جمله “دیمیتری مندلیف” خالق جدول تناوبی عناصر و “لیز مایتنر”، کاشف تقسیم هسته‌ای باید نوبل را دریافت می‌کردند که چنین نشد.
از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۲۰، نوبل فیزیک به ۲۱۶ فرد اعطا شده است. از آنجا که “جان باردین” دو بار جایزه دریافت کرده است، در اصل ۲۱۵ نفر از سال ۱۹۰۱ جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرده‌اند.
تا به امروز جوان‌ترین برنده نوبل فیزیک “لارنس براگ”( Lawrence Bragg) است که در سال ۱۹۱۵ و در حالیکه ۲۵ ساله بود به همراه پدرش جایزه نوبل را دریافت کردند.
مسن‌ترین برنده نوبل فیزیک تا به امروز “آرتور اشکین”(Arthur Ashkin) است که هنگام دریافت جایزه نوبل در سال ۲۰۱۸، ۹۶ ساله بود. از میان ۲۱۵ نفری که جایزه نوبل فیزیک دریافت کرده‌اند، چهار نفر خانم هستند.
در این قسمت قصد داریم به معرفی چند محقق نامی که در حوزه‌های کاری خود بسیار مشهور هستند بپردازیم. این محققان گرچه کارهای تحقیقاتی مهمی انجام داده‌اند و موفق به دریافت جایزه‌های مهم بسیاری شده‌اند اما تاکنون موفق به دریافت جایزه نوبل نشده‌اند اما شاید امسال بتوانند موفق به دریافت این جایزه ارزشمند شوند.
محققان حوزه فیزیک
آلن اسپه(Alain Aspect) فیزیکدان فرانسوی و فارغ‌التحصیل موسسه ENS Cachan فرانسه است. او در سال ۱۹۸۲ به عنوان مدرس دانشگاه کار خود را آغاز کرد و در آن زمان هدایت تیمی را بر عهده داشت که آزمایش‌هایی را برای تأیید صحت قضیه بل انجام می‌دادند. اسپه قضیه بل را بهتر از اغلب فیزیکدانان درک کرد. اسپه و تیمش در پاریس، سه آزمون بل را با استفاده از منبع کلسیم انجام دادند. در اولی و آخری از نامساوی CH۷۴ استفاده کردند. آزمایش دوم، اولین کاربرد نامساوی CHSH بود. CHSH سومین و مشهورترین نامساوی بود که هنگام پرواز فوتون‌ها، بین دو چیدمان در دو طرف انتخاب می‌کرد. امروزه، اسپه مدیر تحقیقات مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه(CNRS) است. او همچنین استاد دانشگاه پلی‌تکنیک فرانسه است.
ویتالی افیموف(Vitaly Efimov) در شهر سن پترزبورگ متولد شد و دکترای خود را سال ۱۹۶۶ در رشته فیزیک نظری از موسسه فنی و فیزیک A.F. Ioffe. دریافت کرد. وی در سال ۱۹۸۹ به ایالات متحده نقل مکان کرد و در حال حاضر استاد دانشگاه واشنگتن است. در سال ۱۹۷۰، در حالی که یک دانشمند جوان در موسسه Ioffe بود، مقاله‌ای مهم منتشر کرد که پیش‌بینی می‌کرد یک حالت کوانتومی پایدار از یک ماده متشکل از سه اتم وجود دارد که هیچ یک از آن دو اتم در غیاب سومی پایدار نیستند. این موضوع که “حالت افیموف” نام دارد به حلقه‌های Borromean تشبیه شده است. پیش‌بینی افیموف در آن زمان گرچه کاملا غیرقابل باور بود اما در سال ۲۰۰۶ با آزمایش محققان اتریشی تایید شد.
آلن گوت(Alan Guth) فیزیکدان در زمینه کیهان‌شناسی، فیزیک نظری، و فیزیک ذرات اهل ایالات متحده آمریکا است. او به دلیل انجام تحقیقاتی در زمینه تورم کیهانی شناخته شده است. فرضیه تورم کیهانی توسط الن گوت در سال ۱۹۸۰ پیشنهاد شد. در کیهان‌شناسی فیزیکی، تورم کیهانی، پندام کیهانی یا تورم به انبساط جهان اولیه با سرعتی بسیار بیشتر از سرعت نور اشاره دارد.
لن هو(Lene Hau) فیزیکدان اهل دانمارک است. او به دلیل انجام تحقیقات بسیاری در زمینه چگالش بوز-اینشتین، فناوری نانو و نورشناخت کوانتومی شناخته شده است. در سال ۱۹۹۹ ، او رهبری یک تیم دانشگاه هاروارد را بر عهده داشت که با استفاده از چگالش بوز -اینشتین موفق شد سرعت یک پرتو نور را به حدود ۱۷ متر بر ثانیه کاهش دهد و در سال ۲۰۰۱ توانست یک پرتو را به طور کامل متوقف کند.
“لو پیتایفسکی”(Lev P. Pitaevskii) در ۱۸ ژانویه ۱۹۳۳ در ساراتوف متولد شد. وی در سال ۱۹۵۵ از دانشگاه ایالتی ساراتوف فارغ التحصیل شد و در سال ۱۹۷۱ استاد دانشگاه موسسه فیزیک و فناوری مسکو شد. او فیزیکدان نظری است که در نظریه‌ی مکانیک کوانتومی، الکترودینامیک، فیزیک دمای پایین، فیزیک پلاسما و فیزیک ماده چگال مشغول به کار است.
“جان پندری”(John Pendry) فیزیکدان اهل انگلستان است که به خاطر پژوهش‌هایش در زمینه فرامواد، به خصوص پوشش‌های نامرئی شدن شهرت دارد. وی استاد فیزیک حالت جامد در کالج سلطنتی لندن است. او در سال ۲۰۱۴ جایزه کاولی در علوم نانو را به خاطر دست‌آوردهای تعیین‌کننده در زمینه نانواپتیک که عقاید دیرینه در زمینه محدودیت‌های رزولوشن در تصویربرداری اپتیکی را تغییر داد به همراه دو محقق دیگر دریافت کرد.
دیوید آر اسمیت(David R. Smith) فیزیکدان اهل ایالات متحده آمریکا است. اسمیت تحقیقاتی در مورد مواد فرا ماده انجام داده است. متامتریال یا فراماده(Metamaterial) به ماده مرکبی گفته می‌شود که دارای خواص نامتعارف الکترومغناطیس در ساختار وجودی خود است. آنچه این مواد را غیرمعمول کرده‌است، خاصیت ضریب شکست منفی نور در آنها است، به این معنا که این مواد نور را در جهت مخالف مواد عادی دچار شکست می‌کنند.
محققان حوزه شیمی
آلن جی. بارد(Allen J. Bard) شیمیدان اهل ایالات متحده آمریکا است. تخصص وی در حوزه الکتروشیمی است. به بارد لقب “پدر الکتروشیمی مدرن” را داده‌اند. وی به دلیل انجام تحقیقاتی در زمینه توسعه میکروسکوپ الکتروشیمیایی روبشی، کشف الکتروکمی لومینسانس، مشارکت‌های مهم در زمینه فوتوالکتروشیمی الکترودهای نیمه هادی و تألیف چند کتاب شناخته شده است.
جین ام جی فرشت(Jean M.J. Fréchet) شیمیدان فرانسوی و پروفسور بازنشسته دانشگاه کالیفرنیا، برکلی است. او اکنون رئیس بخش سنتز مواد آزمایشگاه ملی لارنس برکلی و معاون تحقیقات دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله است. فرشت در بسیاری از زمینه‌های شیمی و علوم مواد از جمله فوتولیتوگرافی، خودسامانی مولکولی و فناوری نانو کارهای مهمی انجام داده است.
استانیسلاس لیبلر (Stanislas Leibler) زیست‌شناس و فیزیکدان اهل لهستان است. لیبلر یکی از پیشگامان حوزه زیست شناسی مصنوعی است و تلاش‌های بسیاری در زمینه ایجاد شبکه‌های مصنوعی برای اجرای عملکردهای خاص سیستم‌هایی مانند E. coli انجام داده است. زیست‌شناسی مصنوعی(SynBio)، حوزه تحقیقاتی بین-رشته‌ای است که به دنبال ایجاد اجزاء، دستگاه‌ها، سامانه‌های زیستی یا بازطراحی سامانه‌های زیستی موجود در طبیعت است.
هنری اف. شافر. سوم(Henry F. Schaefer, III) دانشمند در زمینه شیمی محاسباتی اهل ایالات متحده آمریکا است. او در حوزه شیمی محاسباتی و شیمی نظری فعالیت می‌کند. شافر یکی از پر استنادترین دانشمندان جهان است. او استاد شیمی دانشگاه گراهام پردو و رئیس مرکز شیمی محاسباتی در دانشگاه جورجیا است.
جرج ام. وایتسایدز(George M. Whitesides) شیمیدان اهل ایالات متحده آمریکا است. او بیشتر به خاطر فعالیت‌هایش در زمینه رزونانس مغناطیسی هسته‌ای(NMR)، ریزسیال‌شناسی، شیمی آلی فلزی، لیتوگرافی نرم و فناوری نانو وسنتز کوری–هوس شناخته می‌شود. سنتز کوری–هوس(Corey–House synthesis) که با نام واکنش کوری–پوسنر, وایتسایدز–هوس نیز شناخته می‌شود یک واکنش شیمیایی در شیمی آلی است که در آن یک لیتیم دی اورگانیل کوپرات با یک اورگانیل هالید واکنش می‌دهند و یک آلکان جدید، یک لیتیم هالید و یک ترکیب آلی مس دار را به وجود می‌آورند. این واکنش به طور مشترک توسط چهار شیمیدان به نام‌های جرج ام. وایتسایدز، الیاس کوری، گری پوسنر و هربرت هوس مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
“بری هالیول”(Barry Halliwell) بیوشیمیدان انگلیسی است که به دلیل انجام تحقیقاتی در زمینه رادیکال‌های آزاد و واکنش‌های اکسایش-کاهش شناخته شده است. تحقیقات هالیول به شناسایی دقیق انواع آسیب‌های وارده توسط رادیکال‌های آزاد و ارتباط رادیکال‌های آزاد و آنتی اکسیدان‌ها با بیماری های مغزی از جمله آلزایمر و زوال عقل کمک کرده است.
“کارولین برتوزی”(Carolyn Bertozzi) شیمیدان اهل ایالات متحده آمریکا است. شهرت او به خاطر فعالیت در زمینه شیمی بیواورتوگونال(Bioorthogonal Chemistry) است. کارولین برتوزی به دلیل اختراع روش‌هایی برای اصلاح شیمیایی مولکول‌ها در موجودات زنده و سلول‌ها بدون آسیب رساندن به آنها شناخته شده است. برتوزی این واکنش‌ها را “شیمی بیواورتوگونال” نامگذاری کرده است. این واکنش‌ها می‌تواند به محققان در توسعه داروهای جدید کمک کند.
“شانکار بالاسبرامانیان”(Shankar Balasubramanian) شیمیدان انگلیسی هندی است که به دلیل فعالیت‌هایش در زمینه نوکلئیک اسید شناخته شده است. “دیوید کلنرمن”(David Klenerman) که در سمت چپ تصویر حضور دارد نیز شیمی‌فیزیک زیست دان انگلیسی است که به دلیل تحقیقاتش در زمینه تعیین توالی نسل بعدی دی ان ای، میکروسکوپ هدایت یونی روبشی مبتنی بر نانوپپتید و میکروسکوپ با وضوح بالا شناخته شده است. شانکار بالاسبرامانیان و کلنرمن با کمک یکدیگر یک فناوری را برای تجزیه و تحلیل سریع میلیاردها قطعه دی ان ای به طور همزمان ابداع کردند.
محققان حوزه پزشکی
“دیوید بالکوم”(David Baulcombe) در بیرمنگام انگلیس متولد شد. وی مدرک کارشناسی خود در رشته گیاه شناسی را از دانشگاه لیدز در سال ۱۹۷۳ دریافت کرد و دکترای خود را نیز در زمینه گیاه‌شناسی از دانشگاه ادینبرو در سال ۱۹۷۷ دریافت کرد. پس از گذراندن مقطع پسادکتری در کانادا و ایالات متحده، به انگلستان بازگشت و در سال ۱۹۸۰ به عنوان دانشمند به موسسه پرورش گیاهان در دانشگاه کمبریج پیوست. از سال ۲۰۰۷ او استاد تحقیقات انجمن سلطنتی در دانشگاه کمبریج است. او در سال ۲۰۰۹ موفق به دریافت لقب شوالیه شد. بالکوم تحقیقاتی در زمینه نقش ویروس‌ها، آر.ان.ای و سایر عوامل در تنظیم ژن، مقاومت در برابر بیماری‌ها و خاموش شدن ژن‌ها انجام داده است. کار او در زمینه آر.ان.ای کوچک مداخله گر(siRNA) گامی مهم در جهت توسعه حوزه مطالعاتی اپی‌ژنتیک بوده است.
“پیر چامپون”(Pierre Chambon) در جنوب منطقه الزاس فرانسه به دنیا آمد. وی پس از آنکه مدرک دکتری خود را از دانشگاه استراسبورگ دریافت کرد از ۱۹۵۶ تا ۲۰۰۲ در آن دانشگاه تدریس می‌کرد. علاوه بر این او موسسه ژنتیک و زیست شناسی سلولی و مولکولی را در آنجا نیز تاسیس کرد. از سال ۲۰۰۲ ، او استاد افتخاری کالج دو فرانس است. چامپون یکی از اولین زیست شناسان مولکولی است که از فناوری دی.ان.ای نوترکیب برای بررسی ساختار ژنوم یوکاریوتی و روش‌های تنظیم ژن در یوکاریوت‌ها استفاده کرده است. تحقیقات او سبب بهتر درک شدن عملکرد مکانیسم‌های اساسی رونویسی در سلول‌های جانوری شده است. او همچنین مسئول کشف “ابرخانواده گیرنده هسته‌ای” (nuclear receptor superfamily) است. او با کمک “رونالد ام ایوانز” و دیگر محققان، گیرنده هورمون هسته‌ای رتینوئیک اسید را که نقش مهمی در رشد و متابولیسم جنین ایفا می‌کند، کشف کرد.
“رونالد ام ایوانز”(Ronald M. Evans) در لس آنجلس متولد شد. او در دانشگاه کالیفرنیا لس آنجلس تحصیل کرد و در سال ۱۹۷۴ دکترای خود در رشته میکروبیولوژی و ایمونولوژی را دریافت کرد. او مقطع فوق دکتری خود را در دانشگاه راکفلر گذراند. از سال ۱۹۷۸، او عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات زیست‌شناسی سالک است. علاوه بر این، او پروفسور دانشگاه کالیفرنیا در سن دیگو و محقق موسسه پزشکی هوارد هیوز در موسسه سالک نیز است. تحقیقات ایوانز بر حوزه سیگنالینگ و متابولیسم هورمون‌های هسته‌ای متمرکز بوده است. در مجموع او تاکنون حدود ۵۰ گیرنده را که بخشی از ابرخانواده گیرنده هسته‌ای هستند را کشف کرده است.
“لروی هود”(Leroy Hood) در مونتانا آمریکا متولد شد. او پس از اخذ مدرک دکترای پزشکی از دانشگاه جانز هاپکینز، مدرک دکتری خود در بیوشیمی را از موسسه فناوری کالیفرنیا اخذ کرد. پس از آن او به عنوان محقق و سپس به عنوان استاد زیست شناسی در موسسه فناوری کالیفرنیا مشغول به کار شد تا اینکه در سال ۱۹۹۲ به دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن رفت و در آنجا گروه بیوتکنولوژی مولکولی را ایجاد کرد. در سال ۲۰۰۰ او موسسه بیولوژی سیستم‌ها را در سیاتل تأسیس کرد و اکنون نیز مدیر آن موسسه و همچنین مدیر یکی از گروه‌های اصلی تحقیقاتی است. هود بیشتر بخاطر کارهایش در زمینه کاربرد بیوتکنولوژی در تحقیقات ژنومی شناخته شده است. چند سال پیش و زمانی که اون استاد موسسه فناوری کالیفرنیا بود، یک توالی یاب دی.ان.ای خودکار ایجاد کرد. این دستگاه به همراه دیگر دستگاه‌های این چنینی که توسط دیگر محققان این موسسه توسعه یافته است، نقش مهمی در توسعه فناوری بیولوژی مولکولی داشته‌اند.
“ژاک اف ای پی میلر”(Jacques F.A.P. Miller) در نیس فرانسه متولد شد. او در دانشگاه سیدنی و دانشگاه لندن به مطالعه رشته پزشکی پرداخته است. زمانی که او لندن بود در موسسه تحقیقات سرطان کار می‌کرد. وی در مقطع دکترا تصمیم گرفت که پاتوژنز لنفوسیتی لوسمی در موش‌ها را بررسی کند و تحقیقات “لودویک گراس” در مورد ویروس لوسمی در موش‌ها را ادامه دهد. میلر در مطالعه مهم خود نشان داد که حیوانات فاقد تیموس در هنگام تولد نمی‌توانند پیوند بافت‌های خارجی را رد کرده یا در برابر عفونت‌ها مقاومت کنند. بنابراین این موضوع ثابت می‌شود که تیموس(ارگانی که قبلا تصور می شد عملکردی ندارد) در واقع برای بدن و عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن حیاتی است. در سال ۱۹۶۶ میلر به استرالیا رفت تا رهبر گروه تحقیقاتی موسسه تحقیقات پزشکی والتر و الیزا هال در ملبورن شود. در آنجا بود که میلر تفاوت بین لنفوسیت‌های تی و لنفوسیت‌های بی در لنفوسیت‌های پستانداران و نقش‌های مختلف آنها در پاسخ ایمنی را کشف کرد که این موضوع نقش مهمی در درک بهتر سرطان، علت رد پیوند و بیماری‌های خود ایمنی مانند ایدز داشت.”مکس دی کوپر” نیز که ایمونولوژیست آمریکایی و استاد آسیب شناسی دانشگاه اموری است به دلیل بررسی بیشتر لنفوسیت‌های تی و لنفوسیت‌های بی معروف است. او نیز به دنبال بررسی‌های میلر مقالاتی در این زمینه منتشر کرد که به شهرت وی افزود.
“کاتالین کاریکو”(Katalin Kariko) متولد مجارستان و “درو وایسمن”(Drew Weissman) آمریکایی، دانشمندانی هستند که دیگر محققان احتمال می‌دهند آنها امسال موفق به دریافت جایزه نوبل پزشکی شوند. این دو دانشمند به خاطر کار روی واکسن‌های آران‌ای پیام‌رسان(mRNA) معروف هستند. کاریکو برای توسعه واکسن کووید-۱۹ آزمایشات بسیاری انجام است. وی در این مدت بر توسعه درمانی مبتنی بر آران‌ای پیام‌رسان متمرکز بوده است. با این حال گرچه ایده وی مبنی بر اینکه آران‌ای پیام‌رسان می‌تواند برای مقابله با بیماری استفاده شود، بسیار صحیح بود اما وی بودجه‌ای برای انجام تحقیقات در این باره دریافت نکرد. او پس از اینکه چندین بار برای اعطای کمک هزینه درخواست کرد و درخواستش رد شد، تنزل رتبه یافت. با این وجود، او همچنان پافشاری کرد. سرانجام کاریکو و همکار سابقش “درو ویسمن”(Drew Weissman) با استفاده از آران‌ای پیام‌رسان مصنوعی، روشی را برای مبارزه با بیماری ایجاد کردند. کشف آنها اکنون اساس و پایه کنونی واکسن کووید-۱۹ است. امسال ، وایسمن و کاریکو جوایز مهمی از جمله جایزه تحقیقات پزشکی”لسکر” را دریافت کردند. جایزه لسکر از جایزه‌های مهم رشته‌های علوم پزشکی در جهان است. این جایزه توسط بنیاد لسکر که توسط آلبرت لسکر و همسرش مری لسکر تأسیس شد، اعطا می‌شود. برخی از جایزه لسکر با عنوان “نوبل آمریکا” نام برده‌اند.
” مری کلر کینگ”(Mary-Claire King) زیست‌شناس آمریکایی است. او هم‌اکنون استاد دانشگاه واشنگتن است. مری کلر کینگ با استفاده از یک مدل ریاضی و یک مجموعه داده بزرگ از موسسه ملی سرطان ، توانست شواهد زیادی را برای یک ویژگی سرطان سینه که می‌تواند از والدین به فرزندان منتقل شود، نشان دهد. در سال ۱۹۹۰، کینگ سرانجام توانست ژن موروثی خاص سرطان سینه به نام BRCA۱ را شناسایی کند. تحقیقات وی به پزشکان اجازه داد سرطان سینه و تخمدان بسیاری از زنان را تشخیص داده و از آن جلوگیری کنند. در سال ۲۰۱۶، کینگ نشان ملی علوم را به پاس تلاش‌هایش در زمینه کشف ژن BRCA۱ دریافت کرد.
برخی افراد احتمال می‌دهند “آنتونی فائوچی”(Anthony Fauci)، پزشک و دانشمند ایمنی‌شناس آمریکایی و مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی و یکی از اعضای اصلی کارگروه کروناویروس کاخ سفید، می‌تواند این هفته جایزه نوبل را به دلیل نحوه مدیریتش در طول همه‌گیری کووید-۱۹ دریافت کند. او تاکنون برنده جوایز گوناگونی همچون نشان افتخار آزادی رئیس‌جمهوری، نشان ملی علوم، جایزه مرکز پزشکی آلبانی، جایزه لسکر، جایزه مکسوِل فنلاند، جایزه ارنست یونگ و جایزه رابرت کُخ شده است.
منبع: ايسنا
دوشنبه ۴ اکتبر اهدای “جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی” ساعت ۱۱:۳۰ صبح به وقت ساعت تابستانی اروپای مرکزی(ساعت ۱۳ ظهر به وقت تهران)
سه‌شنبه ۵ اکتبر اهدای “جایزه نوبل فیزیک” ساعت ۱۱:۴۵ صبح به وقت ساعت تابستانی اروپای مرکزی(ساعت ۱۳:۱۵ ظهر به وقت تهران)
چهارشنبه ۶ اکتبر اهدای “جایزه نوبل شیمی” ساعت ۱۱:۴۵ صبح به وقت ساعت تابستانی اروپای مرکزی(ساعت ۱۳:۱۵ ظهر به وقت تهران)
نگاهی به برندگان نوبل پزشکی، شیمی و فیزیک سال ۲۰۲۰
نوبل پزشکی ۲۰۲۰
جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۲۰، به “هاروی جی آلتر” ، مایکل هوتون” و “چارلز رایس” برای کشف ویروس هپاتیت C اهدا شد. اهدای این جایزه، به پاس پژوهش‌های آنها در زمینه کشف ویروس هپاتیت C صورت گرفت. یافته‌های این دانشمندان در مبارزه با هپاتیتی که از خون منتقل می‌شود و یک مشکل بزرگ برای بهداشت جهانی به شمار می‌رود، نقش موثری دارد. هپاتیت C، به بروز سیروز و سرطان کبد در مردم سراسر جهان منجر می‌شود. بررسی‌های این دانشمندان در مقابله با این بیماری، سهم تعیین کننده‌ای داشته است زیرا یافته‌های پژوهشی آنها، به شناسایی ویروس هپاتیت C ختم شد. کشف ویروس هپاتیت C توانست دلیل بروز نوع حاد هپاتیت را نشان دهد و به ارائه آزمایش‌های خون و داروهای جدیدی ختم شود که جان میلیون‌ها نفر را نجات می‌دهند.
نکاتی درباره نوبل پزشکی
جایزه نوبل پزشکی ۱۱۱ بار به ۲۲۲ برنده بین سال های ۱۹۰۱ تا ۲۰۲۰ اهدا شده است. تاکنون ۱۲ زن جایزه نوبل پزشکی دریافت کرده‌اند. “فردریک جی بانتینگ”(Frederick G. Banting) ۳۲ ساله جوان‌ترین برنده جایزه نوبل پزشکی بود که به دلیل کشف انسولین جایزه پزشکی ۱۹۲۳ را دریافت کرد. “پیتون روس”(Peyton Rous) ۸۷ ساله نیز مسن‌ترین فردی بود که در سال ۱۹۶۶ به دلیل کشف ویروس‌های القا کننده تومور، جایزه نوبل پزشکی را دریافت کرد.
نوبل شیمی ۲۰۲۰
جایزه نوبل رشته شیمی سال ۲۰۲۰ به طور مشترک به “امانوئل شارپنتیر”و “جنیفر ای دودنا”برای توسعه روشی برای ویرایش ژنوم(قیچی ژنتیکی کریسپر/cas۹) تعلق گرفت. محققان با استفاده از این ابزار می‌توانند دی.ان.ای حیوانات، گیاهان و ریزموجودات یا میکروارگانیسم ها را با دقت بسیار بالایی تغییر دهند. قیچی ژنتیکی “کریسپر/cas۹” انقلابی در علوم زندگی مولکولی ایجاد کرده است. این ابزار، فرصت‌های جدیدی برای اصلاح نباتات به ارمغان آورده است، به درمان‌های نوآورانه سرطان کمک می‌کند و ممکن است رویای درمان بیماری‌های ارثی را به واقعیت تبدیل کند. هنگامی که “امانوئل شارپنتیر” و “جنیفر دودنا” برندگان جایزه نوبل شیمی۲۰۲۰، سیستم ایمنی باکتری “استرپتوکوک”(Streptococcus) را بررسی کردند، یک ابزار مولکولی را کشف کردند که می‌تواند برای ایجاد برش‌های دقیق در مواد ژنتیکی مورد استفاده قرار گیرد و بازنویسی کد حیات را به راحتی امکان‌پذیر کند.
نکاتی درباره نوبل شیمی
۱۱۲ جایزه نوبل شیمی از سال ۱۹۰۱ تاکنون اهدا شده است اما در سال‌های ۱۹۱۶، ۱۹۱۷، ۱۹۱۹، ۱۹۲۴، ۱۹۳۳، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ این جایزه اهدا نشده است. علت این امر این گونه در اساسنامه بنیاد نوبل آمده است: اگر هیچ یک از آثار مورد بررسی از اهمیت مندرج در بند اول برخوردار نباشد، مبلغ جایزه تا سال بعد ذخیره می‌شود. ۱۸۶ نفر از سال ۱۹۰۱ تاکنون جایزه نوبل شیمی را دریافت کرده‌اند و از آنجا که “فردریک سنگر” دو بار جایزه دریافت کرده است، در اصل ۱۸۵ نفر از سال ۱۹۰۱ جایزه نوبل شیمی را دریافت کرده‌اند که از این تعداد، هفت نفر زن هستند. تا به امروز جوان‌ترین برنده جایزه نوبل شیمی “فردریک جولیوت”(Frédéric Joliot) است که هنگام دریافت جایزه شیمی در سال ۱۹۳۵ به همراه همسرش “ایرن جولیوت کوری”(Irène Joliot-Curie) ۳۵ ساله بود. مسن‌ترین برنده جایزه نوبل شیمی تا به امروز “جان بی گودایناف”(John B. Goodenough) است و هنگامی که در سال ۲۰۱۹ جایزه شیمی را دریافت کرد ۹۷ ساله بود.
نوبل فیزیک ۲۰۲۰
جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۲۰ به راجر پنروز(Roger Penrose)، راینهارد گنزل(Reinhard Genzel)، آندرا گز(Andrea M. Ghez) به پاس پژوهش‌های آنها در زمینه درک سیاه چاله و کشف یک شی کلان جرم در کهکشان راه شیری، اهدا شد. راجر پنروز از دانشگاه آکسفورد، انگلستان برای کشف اینکه تشکیل سیاهچاله پیش‌بینی قوی از نظریه نسبیت عام است، مستحق دریافت این جایزه شناخته شد. راینهارد گنزل از موسسه ماکس پلانک برای فیزیک فرازمینی در آلمان و دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و آندره گز از دانشگاه کالیفرنیا نیز به خاطر کشف یک ابرجرم فوق العاده عظیم در مرکز کهکشان راه شیری این جایزه را دریافت کردند.
نکاتی درباره نوبل فیزیک
از سال ۱۹۰۱ تاکنون، ۱۱۴ جایزه نوبل فیزیک اهدا شده است و شش بار در سال‌های ۱۹۱۶، ۱۹۳۱، ۱۹۳۴، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱ و ۱۹۴۲ اعطا نشد اما دلیل اینکه جوایز نوبل در آن شش سال اعطا نشد این است که بنا بر آنچه در اساسنامه بنیاد نوبل آمده است: اگر هیچ کدام از آثار مورد بررسی، دارای اهمیت ویژه‌ای نباشد، پول جایزه تا سال بعد حفظ می‌شود. در کل در طول جنگ جهانی اول و دوم، جایزه‌های نوبل کمتری اهدا شد. اولین دریافت‌کنندگان این جایزه “ماری و پیر کوری”، “پل دیراک” و” آلبرت اینشتین” بودند، اما بعد از آن افراد زیادی از جمله “دیمیتری مندلیف” خالق جدول تناوبی عناصر و “لیز مایتنر”، کاشف تقسیم هسته‌ای باید نوبل را دریافت می‌کردند که چنین نشد.
از سال ۱۹۰۱ تا سال ۲۰۲۰، نوبل فیزیک به ۲۱۶ فرد اعطا شده است. از آنجا که “جان باردین” دو بار جایزه دریافت کرده است، در اصل ۲۱۵ نفر از سال ۱۹۰۱ جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرده‌اند.
تا به امروز جوان‌ترین برنده نوبل فیزیک “لارنس براگ”( Lawrence Bragg) است که در سال ۱۹۱۵ و در حالیکه ۲۵ ساله بود به همراه پدرش جایزه نوبل را دریافت کردند.
مسن‌ترین برنده نوبل فیزیک تا به امروز “آرتور اشکین”(Arthur Ashkin) است که هنگام دریافت جایزه نوبل در سال ۲۰۱۸، ۹۶ ساله بود. از میان ۲۱۵ نفری که جایزه نوبل فیزیک دریافت کرده‌اند، چهار نفر خانم هستند.
در این قسمت قصد داریم به معرفی چند محقق نامی که در حوزه‌های کاری خود بسیار مشهور هستند بپردازیم. این محققان گرچه کارهای تحقیقاتی مهمی انجام داده‌اند و موفق به دریافت جایزه‌های مهم بسیاری شده‌اند اما تاکنون موفق به دریافت جایزه نوبل نشده‌اند اما شاید امسال بتوانند موفق به دریافت این جایزه ارزشمند شوند.
محققان حوزه فیزیک
آلن اسپه(Alain Aspect) فیزیکدان فرانسوی و فارغ‌التحصیل موسسه ENS Cachan فرانسه است. او در سال ۱۹۸۲ به عنوان مدرس دانشگاه کار خود را آغاز کرد و در آن زمان هدایت تیمی را بر عهده داشت که آزمایش‌هایی را برای تأیید صحت قضیه بل انجام می‌دادند. اسپه قضیه بل را بهتر از اغلب فیزیکدانان درک کرد. اسپه و تیمش در پاریس، سه آزمون بل را با استفاده از منبع کلسیم انجام دادند. در اولی و آخری از نامساوی CH۷۴ استفاده کردند. آزمایش دوم، اولین کاربرد نامساوی CHSH بود. CHSH سومین و مشهورترین نامساوی بود که هنگام پرواز فوتون‌ها، بین دو چیدمان در دو طرف انتخاب می‌کرد. امروزه، اسپه مدیر تحقیقات مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه(CNRS) است. او همچنین استاد دانشگاه پلی‌تکنیک فرانسه است.
ویتالی افیموف(Vitaly Efimov) در شهر سن پترزبورگ متولد شد و دکترای خود را سال ۱۹۶۶ در رشته فیزیک نظری از موسسه فنی و فیزیک A.F. Ioffe. دریافت کرد. وی در سال ۱۹۸۹ به ایالات متحده نقل مکان کرد و در حال حاضر استاد دانشگاه واشنگتن است. در سال ۱۹۷۰، در حالی که یک دانشمند جوان در موسسه Ioffe بود، مقاله‌ای مهم منتشر کرد که پیش‌بینی می‌کرد یک حالت کوانتومی پایدار از یک ماده متشکل از سه اتم وجود دارد که هیچ یک از آن دو اتم در غیاب سومی پایدار نیستند. این موضوع که “حالت افیموف” نام دارد به حلقه‌های Borromean تشبیه شده است. پیش‌بینی افیموف در آن زمان گرچه کاملا غیرقابل باور بود اما در سال ۲۰۰۶ با آزمایش محققان اتریشی تایید شد.
آلن گوت(Alan Guth) فیزیکدان در زمینه کیهان‌شناسی، فیزیک نظری، و فیزیک ذرات اهل ایالات متحده آمریکا است. او به دلیل انجام تحقیقاتی در زمینه تورم کیهانی شناخته شده است. فرضیه تورم کیهانی توسط الن گوت در سال ۱۹۸۰ پیشنهاد شد. در کیهان‌شناسی فیزیکی، تورم کیهانی، پندام کیهانی یا تورم به انبساط جهان اولیه با سرعتی بسیار بیشتر از سرعت نور اشاره دارد.
لن هو(Lene Hau) فیزیکدان اهل دانمارک است. او به دلیل انجام تحقیقات بسیاری در زمینه چگالش بوز-اینشتین، فناوری نانو و نورشناخت کوانتومی شناخته شده است. در سال ۱۹۹۹ ، او رهبری یک تیم دانشگاه هاروارد را بر عهده داشت که با استفاده از چگالش بوز -اینشتین موفق شد سرعت یک پرتو نور را به حدود ۱۷ متر بر ثانیه کاهش دهد و در سال ۲۰۰۱ توانست یک پرتو را به طور کامل متوقف کند.
“لو پیتایفسکی”(Lev P. Pitaevskii) در ۱۸ ژانویه ۱۹۳۳ در ساراتوف متولد شد. وی در سال ۱۹۵۵ از دانشگاه ایالتی ساراتوف فارغ التحصیل شد و در سال ۱۹۷۱ استاد دانشگاه موسسه فیزیک و فناوری مسکو شد. او فیزیکدان نظری است که در نظریه‌ی مکانیک کوانتومی، الکترودینامیک، فیزیک دمای پایین، فیزیک پلاسما و فیزیک ماده چگال مشغول به کار است.
“جان پندری”(John Pendry) فیزیکدان اهل انگلستان است که به خاطر پژوهش‌هایش در زمینه فرامواد، به خصوص پوشش‌های نامرئی شدن شهرت دارد. وی استاد فیزیک حالت جامد در کالج سلطنتی لندن است. او در سال ۲۰۱۴ جایزه کاولی در علوم نانو را به خاطر دست‌آوردهای تعیین‌کننده در زمینه نانواپتیک که عقاید دیرینه در زمینه محدودیت‌های رزولوشن در تصویربرداری اپتیکی را تغییر داد به همراه دو محقق دیگر دریافت کرد.
دیوید آر اسمیت(David R. Smith) فیزیکدان اهل ایالات متحده آمریکا است. اسمیت تحقیقاتی در مورد مواد فرا ماده انجام داده است. متامتریال یا فراماده(Metamaterial) به ماده مرکبی گفته می‌شود که دارای خواص نامتعارف الکترومغناطیس در ساختار وجودی خود است. آنچه این مواد را غیرمعمول کرده‌است، خاصیت ضریب شکست منفی نور در آنها است، به این معنا که این مواد نور را در جهت مخالف مواد عادی دچار شکست می‌کنند.
محققان حوزه شیمی
آلن جی. بارد(Allen J. Bard) شیمیدان اهل ایالات متحده آمریکا است. تخصص وی در حوزه الکتروشیمی است. به بارد لقب “پدر الکتروشیمی مدرن” را داده‌اند. وی به دلیل انجام تحقیقاتی در زمینه توسعه میکروسکوپ الکتروشیمیایی روبشی، کشف الکتروکمی لومینسانس، مشارکت‌های مهم در زمینه فوتوالکتروشیمی الکترودهای نیمه هادی و تألیف چند کتاب شناخته شده است.
جین ام جی فرشت(Jean M.J. Fréchet) شیمیدان فرانسوی و پروفسور بازنشسته دانشگاه کالیفرنیا، برکلی است. او اکنون رئیس بخش سنتز مواد آزمایشگاه ملی لارنس برکلی و معاون تحقیقات دانشگاه علم و صنعت ملک عبدالله است. فرشت در بسیاری از زمینه‌های شیمی و علوم مواد از جمله فوتولیتوگرافی، خودسامانی مولکولی و فناوری نانو کارهای مهمی انجام داده است.
استانیسلاس لیبلر (Stanislas Leibler) زیست‌شناس و فیزیکدان اهل لهستان است. لیبلر یکی از پیشگامان حوزه زیست شناسی مصنوعی است و تلاش‌های بسیاری در زمینه ایجاد شبکه‌های مصنوعی برای اجرای عملکردهای خاص سیستم‌هایی مانند E. coli انجام داده است. زیست‌شناسی مصنوعی(SynBio)، حوزه تحقیقاتی بین-رشته‌ای است که به دنبال ایجاد اجزاء، دستگاه‌ها، سامانه‌های زیستی یا بازطراحی سامانه‌های زیستی موجود در طبیعت است.
هنری اف. شافر. سوم(Henry F. Schaefer, III) دانشمند در زمینه شیمی محاسباتی اهل ایالات متحده آمریکا است. او در حوزه شیمی محاسباتی و شیمی نظری فعالیت می‌کند. شافر یکی از پر استنادترین دانشمندان جهان است. او استاد شیمی دانشگاه گراهام پردو و رئیس مرکز شیمی محاسباتی در دانشگاه جورجیا است.
جرج ام. وایتسایدز(George M. Whitesides) شیمیدان اهل ایالات متحده آمریکا است. او بیشتر به خاطر فعالیت‌هایش در زمینه رزونانس مغناطیسی هسته‌ای(NMR)، ریزسیال‌شناسی، شیمی آلی فلزی، لیتوگرافی نرم و فناوری نانو وسنتز کوری–هوس شناخته می‌شود. سنتز کوری–هوس(Corey–House synthesis) که با نام واکنش کوری–پوسنر, وایتسایدز–هوس نیز شناخته می‌شود یک واکنش شیمیایی در شیمی آلی است که در آن یک لیتیم دی اورگانیل کوپرات با یک اورگانیل هالید واکنش می‌دهند و یک آلکان جدید، یک لیتیم هالید و یک ترکیب آلی مس دار را به وجود می‌آورند. این واکنش به طور مشترک توسط چهار شیمیدان به نام‌های جرج ام. وایتسایدز، الیاس کوری، گری پوسنر و هربرت هوس مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
“بری هالیول”(Barry Halliwell) بیوشیمیدان انگلیسی است که به دلیل انجام تحقیقاتی در زمینه رادیکال‌های آزاد و واکنش‌های اکسایش-کاهش شناخته شده است. تحقیقات هالیول به شناسایی دقیق انواع آسیب‌های وارده توسط رادیکال‌های آزاد و ارتباط رادیکال‌های آزاد و آنتی اکسیدان‌ها با بیماری های مغزی از جمله آلزایمر و زوال عقل کمک کرده است.
“کارولین برتوزی”(Carolyn Bertozzi) شیمیدان اهل ایالات متحده آمریکا است. شهرت او به خاطر فعالیت در زمینه شیمی بیواورتوگونال(Bioorthogonal Chemistry) است. کارولین برتوزی به دلیل اختراع روش‌هایی برای اصلاح شیمیایی مولکول‌ها در موجودات زنده و سلول‌ها بدون آسیب رساندن به آنها شناخته شده است. برتوزی این واکنش‌ها را “شیمی بیواورتوگونال” نامگذاری کرده است. این واکنش‌ها می‌تواند به محققان در توسعه داروهای جدید کمک کند.
“شانکار بالاسبرامانیان”(Shankar Balasubramanian) شیمیدان انگلیسی هندی است که به دلیل فعالیت‌هایش در زمینه نوکلئیک اسید شناخته شده است. “دیوید کلنرمن”(David Klenerman) که در سمت چپ تصویر حضور دارد نیز شیمی‌فیزیک زیست دان انگلیسی است که به دلیل تحقیقاتش در زمینه تعیین توالی نسل بعدی دی ان ای، میکروسکوپ هدایت یونی روبشی مبتنی بر نانوپپتید و میکروسکوپ با وضوح بالا شناخته شده است. شانکار بالاسبرامانیان و کلنرمن با کمک یکدیگر یک فناوری را برای تجزیه و تحلیل سریع میلیاردها قطعه دی ان ای به طور همزمان ابداع کردند.
محققان حوزه پزشکی
“دیوید بالکوم”(David Baulcombe) در بیرمنگام انگلیس متولد شد. وی مدرک کارشناسی خود در رشته گیاه شناسی را از دانشگاه لیدز در سال ۱۹۷۳ دریافت کرد و دکترای خود را نیز در زمینه گیاه‌شناسی از دانشگاه ادینبرو در سال ۱۹۷۷ دریافت کرد. پس از گذراندن مقطع پسادکتری در کانادا و ایالات متحده، به انگلستان بازگشت و در سال ۱۹۸۰ به عنوان دانشمند به موسسه پرورش گیاهان در دانشگاه کمبریج پیوست. از سال ۲۰۰۷ او استاد تحقیقات انجمن سلطنتی در دانشگاه کمبریج است. او در سال ۲۰۰۹ موفق به دریافت لقب شوالیه شد. بالکوم تحقیقاتی در زمینه نقش ویروس‌ها، آر.ان.ای و سایر عوامل در تنظیم ژن، مقاومت در برابر بیماری‌ها و خاموش شدن ژن‌ها انجام داده است. کار او در زمینه آر.ان.ای کوچک مداخله گر(siRNA) گامی مهم در جهت توسعه حوزه مطالعاتی اپی‌ژنتیک بوده است.
“پیر چامپون”(Pierre Chambon) در جنوب منطقه الزاس فرانسه به دنیا آمد. وی پس از آنکه مدرک دکتری خود را از دانشگاه استراسبورگ دریافت کرد از ۱۹۵۶ تا ۲۰۰۲ در آن دانشگاه تدریس می‌کرد. علاوه بر این او موسسه ژنتیک و زیست شناسی سلولی و مولکولی را در آنجا نیز تاسیس کرد. از سال ۲۰۰۲ ، او استاد افتخاری کالج دو فرانس است. چامپون یکی از اولین زیست شناسان مولکولی است که از فناوری دی.ان.ای نوترکیب برای بررسی ساختار ژنوم یوکاریوتی و روش‌های تنظیم ژن در یوکاریوت‌ها استفاده کرده است. تحقیقات او سبب بهتر درک شدن عملکرد مکانیسم‌های اساسی رونویسی در سلول‌های جانوری شده است. او همچنین مسئول کشف “ابرخانواده گیرنده هسته‌ای” (nuclear receptor superfamily) است. او با کمک “رونالد ام ایوانز” و دیگر محققان، گیرنده هورمون هسته‌ای رتینوئیک اسید را که نقش مهمی در رشد و متابولیسم جنین ایفا می‌کند، کشف کرد.
“رونالد ام ایوانز”(Ronald M. Evans) در لس آنجلس متولد شد. او در دانشگاه کالیفرنیا لس آنجلس تحصیل کرد و در سال ۱۹۷۴ دکترای خود در رشته میکروبیولوژی و ایمونولوژی را دریافت کرد. او مقطع فوق دکتری خود را در دانشگاه راکفلر گذراند. از سال ۱۹۷۸، او عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات زیست‌شناسی سالک است. علاوه بر این، او پروفسور دانشگاه کالیفرنیا در سن دیگو و محقق موسسه پزشکی هوارد هیوز در موسسه سالک نیز است. تحقیقات ایوانز بر حوزه سیگنالینگ و متابولیسم هورمون‌های هسته‌ای متمرکز بوده است. در مجموع او تاکنون حدود ۵۰ گیرنده را که بخشی از ابرخانواده گیرنده هسته‌ای هستند را کشف کرده است.
“لروی هود”(Leroy Hood) در مونتانا آمریکا متولد شد. او پس از اخذ مدرک دکترای پزشکی از دانشگاه جانز هاپکینز، مدرک دکتری خود در بیوشیمی را از موسسه فناوری کالیفرنیا اخذ کرد. پس از آن او به عنوان محقق و سپس به عنوان استاد زیست شناسی در موسسه فناوری کالیفرنیا مشغول به کار شد تا اینکه در سال ۱۹۹۲ به دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن رفت و در آنجا گروه بیوتکنولوژی مولکولی را ایجاد کرد. در سال ۲۰۰۰ او موسسه بیولوژی سیستم‌ها را در سیاتل تأسیس کرد و اکنون نیز مدیر آن موسسه و همچنین مدیر یکی از گروه‌های اصلی تحقیقاتی است. هود بیشتر بخاطر کارهایش در زمینه کاربرد بیوتکنولوژی در تحقیقات ژنومی شناخته شده است. چند سال پیش و زمانی که اون استاد موسسه فناوری کالیفرنیا بود، یک توالی یاب دی.ان.ای خودکار ایجاد کرد. این دستگاه به همراه دیگر دستگاه‌های این چنینی که توسط دیگر محققان این موسسه توسعه یافته است، نقش مهمی در توسعه فناوری بیولوژی مولکولی داشته‌اند.
“ژاک اف ای پی میلر”(Jacques F.A.P. Miller) در نیس فرانسه متولد شد. او در دانشگاه سیدنی و دانشگاه لندن به مطالعه رشته پزشکی پرداخته است. زمانی که او لندن بود در موسسه تحقیقات سرطان کار می‌کرد. وی در مقطع دکترا تصمیم گرفت که پاتوژنز لنفوسیتی لوسمی در موش‌ها را بررسی کند و تحقیقات “لودویک گراس” در مورد ویروس لوسمی در موش‌ها را ادامه دهد. میلر در مطالعه مهم خود نشان داد که حیوانات فاقد تیموس در هنگام تولد نمی‌توانند پیوند بافت‌های خارجی را رد کرده یا در برابر عفونت‌ها مقاومت کنند. بنابراین این موضوع ثابت می‌شود که تیموس(ارگانی که قبلا تصور می شد عملکردی ندارد) در واقع برای بدن و عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن حیاتی است. در سال ۱۹۶۶ میلر به استرالیا رفت تا رهبر گروه تحقیقاتی موسسه تحقیقات پزشکی والتر و الیزا هال در ملبورن شود. در آنجا بود که میلر تفاوت بین لنفوسیت‌های تی و لنفوسیت‌های بی در لنفوسیت‌های پستانداران و نقش‌های مختلف آنها در پاسخ ایمنی را کشف کرد که این موضوع نقش مهمی در درک بهتر سرطان، علت رد پیوند و بیماری‌های خود ایمنی مانند ایدز داشت.”مکس دی کوپر” نیز که ایمونولوژیست آمریکایی و استاد آسیب شناسی دانشگاه اموری است به دلیل بررسی بیشتر لنفوسیت‌های تی و لنفوسیت‌های بی معروف است. او نیز به دنبال بررسی‌های میلر مقالاتی در این زمینه منتشر کرد که به شهرت وی افزود.
“کاتالین کاریکو”(Katalin Kariko) متولد مجارستان و “درو وایسمن”(Drew Weissman) آمریکایی، دانشمندانی هستند که دیگر محققان احتمال می‌دهند آنها امسال موفق به دریافت جایزه نوبل پزشکی شوند. این دو دانشمند به خاطر کار روی واکسن‌های آران‌ای پیام‌رسان(mRNA) معروف هستند. کاریکو برای توسعه واکسن کووید-۱۹ آزمایشات بسیاری انجام است. وی در این مدت بر توسعه درمانی مبتنی بر آران‌ای پیام‌رسان متمرکز بوده است. با این حال گرچه ایده وی مبنی بر اینکه آران‌ای پیام‌رسان می‌تواند برای مقابله با بیماری استفاده شود، بسیار صحیح بود اما وی بودجه‌ای برای انجام تحقیقات در این باره دریافت نکرد. او پس از اینکه چندین بار برای اعطای کمک هزینه درخواست کرد و درخواستش رد شد، تنزل رتبه یافت. با این وجود، او همچنان پافشاری کرد. سرانجام کاریکو و همکار سابقش “درو ویسمن”(Drew Weissman) با استفاده از آران‌ای پیام‌رسان مصنوعی، روشی را برای مبارزه با بیماری ایجاد کردند. کشف آنها اکنون اساس و پایه کنونی واکسن کووید-۱۹ است. امسال ، وایسمن و کاریکو جوایز مهمی از جمله جایزه تحقیقات پزشکی”لسکر” را دریافت کردند. جایزه لسکر از جایزه‌های مهم رشته‌های علوم پزشکی در جهان است. این جایزه توسط بنیاد لسکر که توسط آلبرت لسکر و همسرش مری لسکر تأسیس شد، اعطا می‌شود. برخی از جایزه لسکر با عنوان “نوبل آمریکا” نام برده‌اند.
” مری کلر کینگ”(Mary-Claire King) زیست‌شناس آمریکایی است. او هم‌اکنون استاد دانشگاه واشنگتن است. مری کلر کینگ با استفاده از یک مدل ریاضی و یک مجموعه داده بزرگ از موسسه ملی سرطان ، توانست شواهد زیادی را برای یک ویژگی سرطان سینه که می‌تواند از والدین به فرزندان منتقل شود، نشان دهد. در سال ۱۹۹۰، کینگ سرانجام توانست ژن موروثی خاص سرطان سینه به نام BRCA۱ را شناسایی کند. تحقیقات وی به پزشکان اجازه داد سرطان سینه و تخمدان بسیاری از زنان را تشخیص داده و از آن جلوگیری کنند. در سال ۲۰۱۶، کینگ نشان ملی علوم را به پاس تلاش‌هایش در زمینه کشف ژن BRCA۱ دریافت کرد.
برخی افراد احتمال می‌دهند “آنتونی فائوچی”(Anthony Fauci)، پزشک و دانشمند ایمنی‌شناس آمریکایی و مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی و یکی از اعضای اصلی کارگروه کروناویروس کاخ سفید، می‌تواند این هفته جایزه نوبل را به دلیل نحوه مدیریتش در طول همه‌گیری کووید-۱۹ دریافت کند. او تاکنون برنده جوایز گوناگونی همچون نشان افتخار آزادی رئیس‌جمهوری، نشان ملی علوم، جایزه مرکز پزشکی آلبانی، جایزه لسکر، جایزه مکسوِل فنلاند، جایزه ارنست یونگ و جایزه رابرت کُخ شده است.
منبع: ايسنا