از چالش‌های معنوی تا بحران‌های روحی و تغییرات فرهنگی

حجت‌الاسلام عباس فضلی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص تغییرات و تحولاتی که جامعه ایران و استان پس از رفع بحران کرونا با آن مواجه خواهد بود، اظهار کرد: پدیده اپیدمی کرونا، اولین تجربه تلخ نسل فعلی ایران است. البته حوادث طبیعی دیگری چون سیل و زلزله به‌صورت مقطعی، گاه کشور را دچار بحران و به‌تبع آن، تغییر و تحولاتی در جامعه کرده بود اما بحران کرونا، فراگیر (اپیدمی) و همه‌جانبه است.

وی ادامه داد:  وقتی یک پدیده فراگیر می‌شود، تجربه‌ای متفاوت شکل می‌گیرد و می‌توان آن را در قالب بحران عمومی قلمداد کرد که آثار سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی فراوانی به دنبال خواهد داشت. خانه‌نشین شدن افراد یک جامعه، تبعات فکری و فرهنگی بسیاری متوجه کشور می‌کند که پاره‌ای از آن‌ها مشهود و ملموس است. هرچند حوادث طبیعی و غیرطبیعی پیشین، آحاد جامعه را در مواجه با این پدیده فراگیر آماده می‌سازد اما نباید از پیامدهای گوناگون آن غافل ماند.

این فعال سیاسی در خصوص تحولات جهان، ایران و استان هرمزگان پس از رفع بحران کرونا، گفت: اگر به فراگیری یک پدیده معتقد باشیم، پرسش از پیامدهای استانی، محلی از اعراب ندارد مگر اینکه بخواهیم به بحران‌های اقتصادی و سیاسی هم اشاره کنیم؛ اکنون با یک بحرانی عمومی مواجه هستیم که معلوم نیست چه وقت به اتمام می‌رسد و چه آثار زیانباری بر فرهنگ جامعه خواهد گذاشت.

فضلی ادامه داد: یکی از حادترین تحولات، چالش عمیق بین داده‌های علمی و باورهای دینی خواهد بود که نیازمند آمادگی فکری و فلسفی عالمان و روشنفکران در قالب پژوهش‌های میدانی و کتابخانه‌ای است. تحول دیگری که در ارتباطات خانوادگی و اجتماعی آحاد جامعه پس از عبور از بحران  بروز می‌کند، کشمکش‌های روحی و روانی است که آثار شوم آن در درگیری‌های لفظی و فیزیکی نمایان می‌شود. به تأخیر افتادن مسائل آموزشی با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها از دیگر پیامدهایی است که با آن مواجه هستیم.

وی در خصوص تأثیر بحران کرونا بر سویه‌های گوناگون فرهنگ، اظهار کرد: اولین مسئله قابل پیش‌بینی پس از فروکش کردن بحران به تأخیر افتادن تمام اموری است که قرار بود در این فرصت انجام پذیرد، مانند برگزاری نشست‌های علمی و فرهنگی یا  برنامه‌ریزی‌های ادارات و مؤسسه‌های فرهنگی و تبلیغی، طبیعتاً بازگشت به تقویم برنامه‌ها و اجرای آن موجب نوعی کنش منفعل و تداخل با دیگر برنامه‌ها خواهد شد.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: به نظر می‌رسد گونه‌ای تجدیدنظر در بحث مهاجرت برون‌استانی در میان خانواده‌ها رخ خواهد داد و شاهد انتقال اشتغال افراد و جابجایی خانواده‌ها خصوصاً در استان‌های مهاجرپذیری مانند هرمزگان خواهیم بود. به هر سو ما با یک تغییر و تأخیر فرهنگی مواجه خواهیم شد که جبران مافات را سخت‌تر و طی مسیر را مشکل‌تر می‌کند.

فضلی اضافه کرد: البته در این مدت به‌واسطه حساسیت عمومی و چگونگی مقابله با بحران، سطح اطلاعات عمومی جامعه بالا رفته و پاره‌ای از عقب‌افتادگی‌های فکری و فرهنگی، به‌خصوص در میان اقشار تحصیل‌کرده که از این فرصت در جهت تقویت جنبه‌های فکری خود تلاش کرده و با مطالعه بیشتر، خود را ارتقا می‌دهند، جبران می‌شود.

وی در پایان عنوان کرد: ناظر به پیامدهای ناخواسته چله‌نشینی و قرنطینه در مواجه با بحران کرونا، در ابتدا ما نیازمند آمادگی در پاسخ به پرسش‌های چالشی میان علم و دین هستیم و بر پژوهشگران این عرصه فرض است که به مناسبات مثبت و همخوانی و یا تناقضات موجود بپردازند. پس‌ازآن، بحران‌های روحی و روانی افراد جامعه و اختلافات خانوادگی، حضور کارشناسان و مشاورانی را طلب می‌کند تا در فرونشاندن این پیامدها تلاش کنند. همچنین در بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، مدیریت این مراکز و دبیران و مدرسان باید با برنامه‌ریزی مدون، به نیازهای آموزشی دانش آموزان و دانشجویان پاسخ دهند.

انتهای پیام

منبع:ایسنا