استفاده از علف کش‌ها و پرندگان برای مقابله با پوشش‌های ضخیم جلبک در محیط‌های دریایی
پدیده شکوفایی جلبکی در محیط‌های دریایی به عنوان یکی از چالش‌های زیست محیطی است که در دنیا به دلیل شرایط تغییر اقلیم و افزایش دمای آب و هوا رخ می‌دهد و محققان برای مقابلi با آن به دنبال راهکارهای کنترل این پدیده هستند.
دکتر احمد منبوهی، عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در نشست آنلاین “شکوفایی ماکروجلبکی و بررسی بلوم ماکروجلبک‌ها در سواحل دریای خزر” که به مناسبت ۲۱ مرداد روز ملی دریای خزر برگزار شد، ماکرو جلبک‌ها را جلبک‌های چند سلولی دانست که بدنه آنها شبیه بدن گیاهان است و افزود: این موجودات فتوسنتز می‌کنند و شامل گونه‌های “سبز”، “قرمز” و “قهوه‌ای” هستند.
وی ماکرو جلبک‌ها را موجوداتی مفید دانست که منبع تغذیه برای گیاهخواران هستند و ادامه داد: زمانی که جمعیت این جلبک‌ها افزایش یابد، آن را شکوفایی یا بلوم جلبکی می‌نامند و زمانی که رشد این جلبک‌ها بیش از اندازه باشد، برای محیط زیست دریا مضر خواهند بود.
منبوهی خاطر نشان کرد: ماکرو جلبک‌ها در بستر سخت رشد می‌کنند، ولی زمانی که بنا به دلایلی چون وجود طوفان و باد از بستر جدا شوند، در آب شناور خواهند شد.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با اشاره به پراکندگی این جلبک‌ها در دنیا، اظهار کرد: ورود پساب‌ها و فاضلاب‌های تصفیه نشده و کودهای کشاورزی و تغییرات اقلیمی از جمله عوامل شکوفایی جلبکی هستند و شکوفایی آنها علاوه بر آنکه کارکرد سواحل را کاهش می‌دهد، انتشار بوی نامطبوع، مرگ ماهیان و افزایش هزینه‌های تصفیه آب را در پی خواهد داشت.
وی شکوفایی جلبکی را بیشتر در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر و معتدل دانست و ادامه داد: در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ شکوفایی جلبکی در دریای چین در وسعتی حدود ۱۰ هزار کیلومتر مربع صورت گرفت و شدت آن به گونه‌ای بود که مسابقات قایقرانی ۲۰۰۸ چین مختل شد.
منبوهی اضافه کرد: علاوه بر اینها نتایج مطالعات نشان می‌دهد که برخی از شکوفایی‌های جلبکی موجب تجمع عوامل بیماری‌زا مانند “ای‌کلای” (E.Coli) خواهد شد.
وی وجود گونه‌های ماکرو جلبک‌های مهاجم را از جمله موضوعات مطرح در شکوفایی جلبکی نام برد و یادآور شد: تاکنون ۱۲۰ گونه مهاجم جلبکی در دنیا گزارش شده است. این گونه‌های مهاجم با گونه‌های بومی رقابت دارند و تنوع زیستی را در محیط دریایی کاهش خواهند داد.
این محقق پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی، ادامه داد: در وضعیت شکوفایی جلبکی، جلبک‌ها پوشش ضخیمی در سطح آب ایجاد خواهند کرد که این امر زیستگاه تخم ریزی ماهیان را به مخاطره می‌اندازد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی به بیان راهکارهای مدیریتی شکوفایی جلبکی اشاره کرد و گفت: به دلیل تاثیرات منفی زیست محیطی شکوفایی جلبکی، در دنیا به دنبال راهکارهای مدیریتی و کاهش بلوم هستند و جمع آوری دستی جلبک‌ها و استفاده از علف کش‌ها از جمله راهکارهای مقابله با این پدیده شناخته شده است.
وی ادامه داد: علاوه بر آن استفاده از پرندگانی چون غاز و قو برای مقابله با پوشش‌های ضخیم جلبکی پیشنهاد شده است.
منبوهی، استفاده از جلبک‌ها برای کاربردهای بهداشتی، آرایشی و دارویی، تولید مکمل‌های غذایی و استفاده از آن به عنوان غذای دام و طیور را از دیگر راهکارهای مقابله با این شکوفایی عنوان کرد.
منبع:ایسنا