انتشار کتاب تخصصی دانشجوی گلستانی/ از کاهش سوی چشم تا تحقق آرزوی کودکی
نخستین کتاب تخصصی دانشجوی گلستانی پیرامون بررسی حقوقی یک موضوع پزشکی و تطبیق با قوانین چند کشور اروپایی به چاپ رسید.
علم حقوق بی‌شک یکی از انسانی‌ترین و شیرین علومی است که همواره مرود توجه جوامع بشری بوده و در اشکال مختلف از ابتدای تاریخ بشر به آن به‌عنوان گمشده‌ای بزرگ نگریسته و تلاش کرده تا هر روز برای حل مشکلات خود از دریچه آن به راهکاری برسد.
توجه به علم حقوق از منظری دیگر به‌ویژه با نگاهی متعالی به حوزه خانواده و اهمیت فرزند آوری در جامعه امروزی ما می‌توان گره‌گشای بسیاری از مشکلات حقوقی و تنگناهای ذهنی افرادی باشد که در این حوزه با تردید و یا شبهاتی روبه‌رو شده‌اند.
از این رو با میلاد محمدقاسم دانشجوی گلستانی که به تازگی کتاب تخصصی حقوقی او با عنوان «رویای تولد یک نطفه» گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه مشاهده می‌کنید:
لطفاً به صورت مختصر خود را معرفی کنید؟
میلاد محمدقاسم هستم متولد ۱۳۷۴ در شهرستان مینودشت، فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد حقوق خصوصی و پژوهشگر برتر سال ۱۴۰۰. بنده علاوه بر مسئولیت قرارگاه جهادی امام حسین (ع) شرق کشور افتخار عضویت در بنیاد فرهیختگان و تشکل‌های دانشجویی از جمله بسیج دانشجویی را نیز داشته‌ام.
چه شد که به فکر نگارش این کتاب افتادید؟
با توجه به موضوع رساله بنده در کارشناسی ارشد و بحث چالشی فرزند متولدشده بعد از فوت پدر و گسترش و توسعه روش‌های نوین درمان ناباروری که در حقوق ایران و در فقه اسلامی کشور ما بسیار ناشناخته بود و با توجه به اینکه این عمل در کشور ما رخ می‌داد سبب شد که با جمع‌آوری اطلاعات و نوشتن این کتاب از لحاظ فقهی حقوقی پزشکی و تطبیق آن با چندین کشور زیر نظر اساتید مطرح حقوقی موردبررسی قرار گیرد.
توضیح مختصری پیرامون موضوع کتاب ارائه کنید؟
باروری مصنوعی یا تولید طفل آزمایشگاهی در بسیاری از کشورهای جهان مطرح شده است و از نظر علوم تجربی با مشکل و ابهام مواجه نیست اما از نظر اخلاقی و حقوق و فقه با ابهامات و مشکلاتی روبه‌رو است.
براین اساس هرگونه اقدام نسبت به نطفه پس از فوت باید با اطلاع و ملاحظه و رضایت متوفی و… باشد.
از نظر شما تولید علم توسط جوان ایرانی چه اهمیتی دارد؟
با توجه به روایت‌های موجود در مورد علم و دانش مانند روایتی که از معصوم (ع)، فرمود: «العلم سلطان»؛ یعنی علم و دانش برای یک ملت و برای یک فرد مایه‌ی اقتدار است. «من وجده صال و من لم یجده صیل علیه»؛ کسی که این قدرت را پیدا کند، دست برتر را دارد و آن کسی که نتواند قدرت علمی را به دست بیاورد، زیردست باقی می‌ماند و دیگران بر او دست برتر را خواهند داشت. علم و فناوری یک چنین خصوصیتی دارد.»
احساس می‌کنم همه جوانان ولو کم به سمت علم و دانش باید بروند. همان‌طور که امام خامنه‌ای فرمودند امروز جوان ایرانی باید پیش از پیش برای تحقق و پیشرفت کشورمان تلاش و پویایی داشته باشد تا بتواند نام اسلام و انقلاب و ایران را در سراسر دنیا بر قله پیشرفت قرار دهند.
نقش علم حقوق در تحقق مؤلفه‌های گام دوم انقلاب را چه می‌دانید؟
بدون تضمین آزادی و حقوق شهروندی سخن از اصلاح و توسعه نافرجام است، شرط اول قدم برای توسعه امید و شور و نشاط برای تحول و پیشرفت تکیه بر رأی و نظر مردم و اثربخش بودن اراده عمومی است. باید گردش نخبگان و شایسته‌سالاری و عدالت در دسترسی به مناصب عمومی بدون تبعیض و گزینش‌های سلیقه‌ای و ناروا محقق شود.
به نظر بنده نگرانی آنجاست که جریان مبتکر و اثربخش از سرمایه اجتماعی حذف یا شعاع خودی‌ها نحیف و قدرت قوه عاقله کشور به دلیل حذف جریان‌ها یا چهره‌های اثربخش و مفید برای خیر عمومی به دلیل انتقاد یا تفاوت دیدگاهی نسبت به جریان رسمی حکمروایی تقلیل رود.
همان‌طور که در این بیانیه آمده آزادی- دستاورد نه- بلکه خون‌آورد صدها هزار انسان والا و شجاع و فداکار است و به نظر در دهه پنجم انقلاب باید تکیه جدی‌تری به گسترش و تضمین حقوق اساسی و در رأس آن آزادی داشته باشیم. نظام حقوقی ما باید ضمن اصلاح و توسعه عدالت، آزادی، برابری، حقوق بشر و شهروندی را بیش‌ازپیش مطمح نظر قرار دهد.
لذا نیازمند تقویت بنیه دانشی و مشارکت‌پذیری در راستای بهبود سیاست‌گذاری عمومی شایسته ایران حسب بیانیه گام دوم هستیم و در این راستا تقویت و توسعه نظام حقوقی یک پیش‌نیاز تلقی می‌گردد که در این روند جایگاه قانون اساسی شایسته، ممتاز و تقویت زیرساخت فرهنگی در ساختارهای هویتی و ملی و دینی ما چاره‌ساز است.
نقاط ضعف و قوت علوم انسانی در ایران از نظر شما چیست؟
ایران یکی از مهم‌ترین، پیشرفته‌ترین و معتبرترین مراکز تولید علم در دوره اوج تمدن اسلامی بوده است. بسیاری از دانشگاه‌های معتبر جهانی، در ایران قرار داشتند و اندیشمندان، فلاسفه، حکما و تئوری پردازان زیادی در حوزه‌های مختلف علوم بشری و به‌ویژه در علوم اجتماعی و انسانی از میان ایرانیان بوده اند. در واقع اگرچه علوم و پیشرفت‌های علمی در آن دوره، یک مجموعه یکپارچه و واحدی نبود و تقسیم‌بندی‌های متداول کنونی در حوزه آموزش و پژوهش، در آن زمان متداول نبوده است، اما علوم انسانی به‌عنوان اصلی بنیادین در شناخت انسان و مقدمه‌ای برای فهم نیازهای بشری تلقی می‌شده است.
با گذشت زمان و پس از افول تمدن اسلامی و به دنبال آن عقب‌ماندگی علمی و صنعتی تمدن اسلامی از تمدن غربی، رشته‌های علوم انسانی در ایران نیز اهمیت خود را از دست دادند. به‌گونه‌ای که پس از مدتی به این رشته‌ها به‌عنوان علم نگریسته نمی‌شد. از سوی دیگر، با گسترش اهمیت دانشِ کاربردی و توسعه‌ای در غرب و نفوذ مدرنیسم به ایران، ابعاد فنی و تجربی علوم مورد توجه بیشتری قرار گرفت و اندیشه ورزی در علوم انسانی به سبب عدم امکان انتاج دانش یا فناوری صنعتی، تنزّل یافت.
از زمان فرآیند نگارش و تالیف این کتاب خاطره‌ای دارید؟
خاطره حین نوشتن کتاب که زیاد هست اما اگر بخواهم به یک مورد اشاره کنم این هست که در آن اوایل که شروع به نوشتن کتاب کردم، در ایام ماه مبارک رمضان بود و من روزها به موسسه‌ای می رفتم برای مشاوره و وقتی می‌رسیدم خونه باید پای‌کار تالیف کتاب می‌نشستم و گاهی اوج خستگی وقتی به خانه می‌رسیدم با مهمان و مهمانی‌های خاص ماه مبارک مواجه می‌شدم.
یادم هست آن زمان در زمان افطار و سحر یک دستم بقمه غذا و دیگر دستم تب لت و لب تاب بود برای تحقیق و تکمیل نگارش کتاب و بیدار ماندن تا صبح و مطالعه شدید و نظاره کردن بیش از حد به صفحه لب تاب باعث شد تا ضعیف شدن چشم و عینکی شدن پیش بروم.
هدف شما از نوشتن این کتاب چه بود؟
با بررسی‌ها و تحقیقات انجام شده، اگر چه هنوز هیچ قانونی که راهنمایی دقیق و روشنی در باره نگهداری و جمع‌آوری نطفه پس از فوت بدهد وجود ندارد، مگر اینکه رضایت قبلی یا درخواست‌های واضحی از طرف فرد فوت شده وجود داشته باشد و با توجه به بکار گیری روش بارداری پس از فوت در مراکز درمان ناباروری و پژوهشگاه‌های کشور باید قوانین موجود در پاسخ به نیازهای عاجل جامعه و براساس ضرورت‌های جدید اصلاح شوند و در صورت نیاز قوانین جدید تصویب برسد یا احکام قضایی صادر شوند تا بتواند این مشکلات حل شوند.
اگر بخواهید چند جمله خطاب به جوانان بگوئید به چه مؤلفه‌ای اشاره می‌کنید؟
در انقلاب اسلامی، حرکت‌هایی از جمله حرکت‌های علمی آغاز شد که به گواه آمارهایی که همه کشورهای دنیا پذیرفته‌اند، در ایران رشد علمی کم‌نظیری داشته‌ایم و جوانان، اساتید و دانشجویان ما علی‌رغم اینکه تحریم‌هایی وجود داشت، رشد کردند و امروز شانه به شانه دانشمندان دنیا حرکت می‌کنند که این از برکات انقلاب اسلامی است و این نشانه قدرت جوانان انقلابی و تاثیر گذار در کشور است و اینجا می‌توانیم بگوییم ما جوانان می‌سازیم تا ساخته شویم و کشوری آبادتر از گذشته چه زمینه اختراعات و علم در سکوی بالای جهان قرار گیریم.
چرا این موضوع را انتخاب کردید؟
امروزه به دنبال راهکارهای مناسبی جهت حفظ قدرت انتقال نطفه افراد هستیم از جمله این راهکارها و روش ها انجماد گامت ها و نطفه است ناباروری یکی از مشکلات و بیماری‌هایی است که امروزه بر روابط زناشویی زوج و زوجه نابارور و نیز روابط اجتماعی و خانوادگی آنان تاثیر عمیق باقی گذاشته است.
باروری مصنوعی یا تولید ازمایشگاهی در بسیاری از کشورهای جهان مطرح شده است و از نظر علوم تجربی با مشکل و ابهامی مواجه نیستند اما از نظر اخلاق و حقوق با ابهامات و مشکلات زیادی روبه‌رو هستند و این چالش و مشکلات باعث شد رو به نوشتن این موضوع بیاورم تا بتوانم با نظریه‌های تکمیلی بتوانیم مشکلات بسیاری را در حل کنیم که در بسیاری از پژوهش سراها بررسی کنیم
اگر سخنی با مسئولان دارید بفرمائید؟
جایی رسیده‌ایم که توقعات‌مان آن‌قدر پایین آمده که فکر می‌کنیم نباید توقعی از متولیان و مسئولان داشته باشیم. سابق بر این گونه بود که با نوشتن کتب علمی با نظریات معتبر فقط به صورت تخصصی استقبال بسیار بود حال باید برای معرفی و چاپ آن و مجوزات آن از وزارت خانه هزینه‌های بسیاری را صورت بدهیم که همین مساله موجب شده تا دانش‌پژوهان و پژوهشگران بسیار کمتر و به ندرت به شکل تخصصی کار می‌کنند.
سابق این‌طور بود که ارشاد از هر کتابی که منتشر می‌شد حدود ۴۰۰، ۵۰۰ نسخه می‌خرید و در کتابخانه‌های عمومی توزیع می‌کرد. در حال حاضر نمی‌دانم این کار انجام می‌شود یا نه، اما امیدوارم ادامه داشته باشد و اگر انجام می‌شود حداقل درباره کتاب‌های من این اتفاق نیفتاده است.
برنامه شما برای آینده چیست؟
ان‌شاءلله با توکل و استعانت از خدا بتوانم در تحصیلات تکمیلی و به‌عنوان و نظریات خود را در قالب کتاب و مقاله برای اصلاح قوانین و بروز کردن قوانین کشورمان تلاش کرده و دکترین جدیدی را آماده و ارائه کنم تا بتوانیم هم چون سایر کشورها در زمینه قوانین هم بروز ترین قوانین را داشته باشیم.
در پایان اگر سخن باقیمانده‌ای دارید بفرمائید؟
در پایان جا دارد تشکر کنم از تمام کسانی که در نوشتن و نشر این کتاب بنده رو یاری کردند از اساتید عزیزم که آموختند تا من بیاموزم، از نگاه های پدر و مادرم و حمایت‌های بی‌شائبه شان که اگر حمایت آنان نبود نمی‌توانستم این کتاب را با تمام سختی‌ها و دشواری هایش تکمیل کنم و به سرانجام برسانم و در آخر هم تشکر می‌کنم از تمام دوستان و عزیزانی که منو حمایت و یاری کردند تا بتوانم این کتاب را تکمیل کنم.
ان‌شاءالله شاهد موفقیت تک‌تک عزیزان و جوانان باشم.
خبرنگار: مهدی باقریان
منبع: ايسنا