انجام تحقیقات کاربردی بر روی گلاب در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسان جنوبی

دکتر مهدی ابراهیمی، امروز سه شنبه ۱۸ خرداد به رسانه‌های گروهی گفت: یکی از خانواده‌های بزرگ گیاهی خانواده گل رز یا همان رزاسه است که بیش از ۳۰۰۰ گونه و نزدیک به ۱۰۰ جنس را دربرمی‌گیرد و بسیاری از میوه‌هایی که می‌شناسیم از جمله سیب، هلو، زرد آلو، گیلاس، آلبالو، آلو، تمشک، توت فرنگی و سایر میوه هایی که اغلب آنها شفت هستند به این خانواده تعلق دارد.

به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: در میان جنس‌های این خانواده، جنس گل رز (Rosa) اغلب از گیاهانی با گلبرگ‌های معطر تشکیل شده است که علاوه بر مصارف دارویی، به عنوان گل های زینتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان اظهار کرد: در بین گیاهان این جنس، گونه Damascena که در ایران به گل محمدی یا گل صد برگ نیز شناخته می‌شود، به دلیل میزان بالای روغن‌های فرار و عطر خاص خود در تولید اسانس و گلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ابراهیمی تصریح کرد: اسانس گل رز علاوه بر استفاده به عنوان یک معطر دارای خواص غذایی، دارویی و صنعتی نیز است و به همین دلیل استفاده از گلاب در تولید بسیاری از مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه کمک به درمان مشکلات گوارشی، درد قفسه سینه، اختلالات ریوی، یبوست حاد و مزمن و همچنین تنش‌های عصبی و افسردگی از جمله خواص دارویی گلاب است، افزود: اثرات ضد درد، ضد التهاب، خواب آور، ضدباکتری، ضد سرفه و ضد اسپاسم گلاب که به دلیل ترکیب مواد تشکیل دهنده اسانس گل رز است نیز در برخی مطالعات به اثبات رسیده است.

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان با بیان اینکه فنتیل الکل، ژرانیول و سیترونلول مهم‌ترین ترکیبات شکل دهنده گلاب است، بیان کرد: اساسا تولید گلاب هم در روش سنتی و هم صنعتی با استفاده از تقطیر صورت می‌گیرد.

ابراهیمی خاطرنشان کرد: طی فرآیند گلاب گیری گل‌ها در ظروفی ریخته شده و به آن آب اضافه می‌شود و با حرارت دادن آب حاوی گل، اسانس گلبرگ‌ها در آب حل شده و با تبخیر آب و سپس سرد شدن آن به شکل قطرات گلاب جمع آوری می‌شود.

وی افزود: با توجه به نحوه و زمان گلاب گیری، میزان اسانس موجود در انواع گلاب متفاوت است و معمولا گلاب را به دو دسته گلاب سنگین یا درجه یک با میزان بالای روغن های فرار و گلاب سبک یا درجه ۲ با میزان کمتری از روغن های فرار تقسیم بندی می‌کنند.

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان تصریح کرد: اگر چه برخی مواقع و به جهت کاهش هزینه های تولید با اضافه نمودن اسانس گل محمدی به آب نیز گلاب به دست می آید، اما تنها گلاب تولیدی به روش تقطیر باید مورد استفاده قرار گیرد.

ابراهیمی گفت: به دلیل بالاتر بودن میزان اسانس گل‌های تازه، بهتر است هم در روش سنتی و هم صنعتی از گل های تازه برای گلاب گیری استفاده شود که در این صورت تنها یک ماه از سال برای گلاب گیری از گل‌های تازه امکان پذیر است.

وی اظهار کرد: در روش سنتی معمولا به ازای هر ۵ کیلوگرم گل تازه ۱۰ لیتر گلاب مرغوب به دست می‌آید و با توجه به اینکه تقریبا از هر ۴ یا ۵ کیلوگرم گل تازه ۱ کیلوگرم گل خشک به دست می‌آید، برای تولید ۱۰ لیتر گلاب یک کیلوگرم گل خشک مرغوب کفایت می‌کند.

مدیر گروه پژوهشی تولید و فرآوری مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاددانشگاهی استان افزود: باید توجه داشت که فرآوری گل محمدی و تبدیل آن به گلاب به لحاظ اقتصادی بسیار به صرفه است و می تواند ارزش محصول را تا حدود ۶ برابر افزایش دهد.

ابراهیمی تصریح کرد: به همین دلیل احداث کارگاه‌های گلاب گیری خانگی و یا کارخانجات گلاب گیری در استان خراسان جنوبی برای تامین نیاز داخلی استان و حتی صادرات آن به استان‌های دیگر و خارج از کشور بدلیل مرغوبیت بالای گل محمدی تولید شده در شرایط اقلیمی جنوب خراسان، در صورت انجام مطالعات امکان سنجی و توجه به بازارهای فروش این محصول می تواند در بهبود معیشت کشاورزان تولید کننده گل محمدی بسیار مثمر ثمر واقع شود.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر تولید گل محمدی و گلاب در مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی با هدف انجام تحقیقات و زمینه سازی تولید فرآورده‌های گل محمدی در حال انجام است.

انتهای پیام

منبع:ایسنا