اگر جریان هنر متوقف شود، فضیلت‌ها در جامعه تضعیف خواهد شد

حسین اقبالی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری و خلق آثار هنری در جهان، اظهار کرد: از ابتدای تاریخ و از روزی که هنر شکل گرفت، انسان‌ها نیز به نسبت شرایط زندگی و رفاه خود احساس کردند که می‌توانند در خانه‌های خود تزئیناتی از آثار هنری داشته باشند و محیط را زیباتر کنند، از این رو خلق اثر بر روی چرم، پارچه و… پیاده شده و در زیباسازی محیط به کار گرفته شد.

وی با تاکید بر اینکه با توجه به شرایط زندگی پادشاهان و تمکن مالی این طبقه از جامعه، آثار هنری زودتر به دربار پادشاهان راه یافت، افزود: بر این اساس، به تدریج پادشاهان نیز به این دیدگاه رسیدند که تعدادی هنرمند در دربار خود استخدام کنند، برای مثال، در دوره غیاث الدین بایسُنقُر تعدادی از خطاطان، نگارگران و نقاشان فعالیت‌های موثری داشتند و در نتیجه این توجهات، سبک‌هایی ویژه شکل گرفت و مکاتبی ایجاد شد.

نقش حکومت‌ها در تقویت جریان هنر

وی با اشاره به اینکه پادشاهان نیز یا به خاطر هنردوستی و یا ارضای حس تفاخر و جاه طلبی خود، هنرمندانی را در دربارهای خود استخدام کردند و اینگونه بود که هنرمندان جایگاه عظیمی نزد پادشاهان یافتند، اضافه کرد: حتی دوره‌هایی در تاریخ وجود دارد که بر روی یک هنرمند، جنگی به راه می‌افتد و یا سلسله و سلاطینی به مناطقی از جهان حمله کرده و هنرمندان بزرگ منطقه را با خود می‎برند که نمونه آن، انتقال نقاش، معمار و خطاطانی از تبریز به استانبول است؛ حتی «اسیرعلی» که تاثیر انکار ناپذیری در شکل گیری معماری عثمانی داشته است، از تبریز به استانبول برده شده است.

این هنرمند با تاکید بر اینکه هنر به عنوان تزئین دهنده و عنصری آرامبخش در محیط و یک کالای شاهانه است، اضافه کرد: هنر، چیزی است که شاهان آن را در قالب‌ آثار هنری خریداری کرده و به عزیزان خود هدیه می‌دادند؛ این موضوع نشان می‌دهد که جریان اقتصاد هنر از جایی رونق یافت که انسان‌هایی جایگاه هنر را دریافته‌اند و شاهان با استخدام هنرمند در دربار و هنرمندان نیز با تلاش برای ورود به دربار برای اعتلای هنر تلاش کرده‌اند و اینگونه بود که بیشتر هنرها، تقویت شده است.

وی با تاکید بر اینکه با توجه به تاریخ، پادشاهان، دانسته یا نادانسته جریان هنر را از طریق تامین زندگی هنرمندان و یا ارج و قرب نهادن به هنرمندان، تقویت کرده‌اند. اگر مثال دیگری بزنیم، در دوره قاجار به دلیل هنردوستی و یا ارضای حس تفاخر، به هر حال در تمامی ابعاد، از جریان هنر حمایت می‎شود، اضافه کرد: در تاریخ ایران نیز هنرمندان در دوره قاجار، جایگاه خوبی داشته‌اند و در اواخر حکومت قاجار نیز چهره‌های هنری برجسته‌ای مطرح می‌شود که یکی از معروف‌ترینشان «کمال الملک» است. البته فامیلی اصلی وی «غفاری» بوده و کمال الملک لقب اعطا شده از طرف دودمان قاجار بود.

وی با بیان اینکه در زمان انتقال قدرت از قاجار به حکومت بعدی و با مدرنتیه شدن جو حاکم بر جامعه، به نوعی از مدیریت صحیح در رابطه با آثار هنری فاصله گرفته می‌شود، اما این روند در اروپا به شکل مثبتی مدیریت شده و آکادمی‌ها و موسساتی برای ساماندهی اقتصاد هنر شکل می‌گیرد، اضافه کرد: هرچند در دوره‌های مختلفی در اروپا نیز مشکلاتی در این مسیر پیش می‌آید که نمونه بارز آن را در زندگی «ون گوگ»، نقاش برجسته سده نوزدهم میلادی می‌بینیم.

اقبالی با بیان اینکه مشکلات ون گوگ نیز به خاطر آغاز یک مکتب هنری است که در جامعه آن زمان فهم نمی‌شود، خاطرنشان کرد: شیوه‌ای که ون گوگ در هنر نقاشی به کار می‌گرفت، برای دیگران قابل درک نبود، پس مورد اقبال هم قرار نمی‎گرفت، در نتیجه این نقاش بزرگ با مشکلات بسیاری در زندگی خود دست و پنجه نرم کرد؛ این در حالی بود که همزمان با ون گوگ، در خود هلند و ایتالیا، جایگاه نقاشان و هنرمندان بسیار بالا بود.

وی با اشاره به اینکه اروپا در رابطه با اقتصاد هنر تقریبا در یک خط مستقیم رشد کرده و به نقطه‌ای رسیده و برای رسیدن به نقطه ای که الان هست، از ده‌ها سال قبل، موسساتی مثل ساتبیز، کریستیز و بونامز شکل گرفتند تا خرید و فروش آثار هنری را ساماندهی کنند، گفت: اما این روند در ایران در برهه‌ای از دوران پهلوی دچار خلل می‌شود، چراکه با تغییر حاکمیت، جریان هنر نیز دستخوش تغییر می‌شود، اما بعدها این روند تقویت شد و در همین فضا موزه هنرهای معاصر در تهران شکل گرفت.

وی با بیان اینکه این روند مجددا تا 10 الی 15 سال قبل که کشورمان با جنگ و… دست در گریبان بود قدری متوقف شد، اما پس از جنگ و دوره بازسازی، به نوعی جریان‌های فعال در حوزه اقتصاد هنر به ویژه در تهران شکل گرفته و حراج تهران، باران و… شکل می‌گیرند، اضافه کرد: اما در شهر ما، هنرمندان رشد یافته و به سایر نقاط مهاجرت می‌کنند؛ نمونه آن مرحوم منصور قندریز، نقاش برجسته کشورمان است که متولد تبریز و رشد یافته در تبریز بود، اما در تهران معروف و مطرح می‌شود.

هنرمندان توانمند تبریزی، بیرون از تبریز شناخته می‌شوند

این هنرمند تبریزی با بیان اینکه نمونه‌های بسیاری از هنرمندان تبریزی داریم که در تبریز رشد یافته و در تهران و یا خارج از ایران شناخته شده‌اند که آقایان نورمحمدزاده، سلیمان پور، فاسونکی و… نیز از جمله آن هستند، گفت: هنرمندان در تبریز جایی برای شکوفایی هنری نمی‌بینند و چنین شرایطی در تبریز فراهم نیست، چراکه اقتصاد هنر به ویژه در حوزه هنرهای تجسمی در این شهر مفهوم خود را نیافته و این امر نیز علت‌های مختلفی دارد و نمی‌توان آن را به علت خاصی معطوف کرد.

وی با تاکید بر اینکه یکی از دلایل این امر، عدم فرهنگ سازی عمومی در این رابطه بوده و فضای حاکم بر تبریز به گونه‌ای است که حتی افراد متمول نیز رغبتی به خرید آثار هنری اصیل نداشته و بیشتر اقدام به خرید نقاشی‌های پرینت شده روی بوم و در نهایت جوشش هنری نیز تابلو فرشی را خریداری می‌کنند که از روی یک اثر نقاشی، بافته شده است، اضافه کرد: در حالی که با خرید یک اثر هنری، طرحی اصیل و دارای ارزش افزوده خریداری شده و همچنین جریان هنر و ارزش آثار هنری تقویت می‌شود.

وی با بیان اینکه در جامعه‌ای که هنرمندان و اندیشمندانش تضعیف و تحقیر شوند، آن جامعه هرگز رشد نخواهد کرد، اضافه کرد: اکسپوی هنری تبریز، جرقه و حرکتی است که شاید در ابتدا ایراداتی هم داشته باشد که باید راهنمایی و رفع شود، اما حرکتی است که باید مورد حمایت همه جانبه مردم و مسئولان قرار گیرد و مسئولان با دید یک بیزنس به این موضوع نگاه نکنند، بلکه این روند تقویت جریان هنر و اقتصاد هنر تبریز را در پی دارد.

اقبالی با بیان اینکه تمام اقشار جامعه نیاز دارند که هنر زنده بماند و تعالی یابد، خاطرنشان کرد: شورای شهر تبریز و به ویژه اعضای کمیسیون فرهنگی که در این دوره نیز افراد فاضلی هستند، می‌توانند در رابطه با اقتصاد هنر و تقویت جریان هنر راه‌کارهای قانونی اعمل کنند تا مدیریت شهری نیز میدان عمل کافی برای حمایت از جریان‌ها و گروه‌هایی که اقتصاد هنر را تقویت می‌کنند، داشته باشد.

ضرورت تاسیس موزه هنرهای معاصر در تبریز

وی با تاکید بر اینکه معتقدم در شهر تبریز نیاز به راه‌اندازی موزه هنرهای معاصر داریم، اضافه کرد: برخی معتقدند شهرداری نمی‌تواند موزه‌داری کند، در حالی که این عبارت دقیق نیست، شاید ده‌ها نمونه نغز از شهرداری‌های مختلف در دنیا بتوانیم مثال بزنیم که به صورت مطلوبی موزه‌داری می‌کنند، از این رو باید حسب شرایط هر شهر و هنرمندانش اقدامات لازم نیز انجام شود. در شهر تبریز هم می‌شود سیستمی در راستای حمایت از هنرمندان ایجاد کرده و یا موزه هنرهای معاصر راه اندازی، حفظ و مراقبت شود.

وی با بیان اینکه نمی‌توان صرفا به خاطر احتمال خطا، از انجام اقداماتی اساسی چون راه اندازی موزه هنرهای تجسمی خودداری کرد، گفت: نهادهای عمومی و حتی دولتی از طرق مختلف می‌توانند از هنرمندان و اقتصاد هنر حمایت کرده و حتی با خرید کارشناسی شده‌ی آثار، جریان هنری تبریز را تقویت کنند.

این گرافیست با تاکید بر اینکه ظرفیت بسیاری در هنرمندان تبریز وجود داشته و بسیاری از هنرمندان این خطه، در نقاط دیگر بسیار خوش درخشیده‌اند، افزود: اگر امروز بتوانیم مسیر را درست رفته و جریان‌هایی همانند اکسپوی تبریز را حمایت کرده و حتی رویدادهای هنری جدید راه‌اندازی کنیم، قطعا در آینده شرایط هنری تبریز را بسیار بهتر خواهیم دید.

صاحبان صنایع از اکسپوی تبریز حمایت کنند

وی با تاکید بر اینکه رویدادهای هنری برای رشد، نیازمند حمایت نهادهای عمومی و دولتی هستند، اما نقطه قوت اکسپوی تبریز در آن است که یک جریان مردمی است، اضافه کرد: بر این اساس، ضمن انتظار از نهادهای دولتی و عمومی، باید صاحبان صنایع بزرگ این شهر نیز که همگی افراد شناخته شده هستند، از این جریان حمایت کرده و از آثار فاخر هنرمندان، برای مجموعه‌های خود خریداری کنند.

وی متذکر شد: این صاحبان صنایع اکنون کجا هستند و کی قرار است از جریان هنر حمایت کنند؟ انتظار است روز اول اکسپوی هنری تبریز در محل مشخص شده حضور یافته و از آثار هنرمندان و این جریان هنری حمایت کنند.

به گزارش ایسنا، نمایشگاه فروش آثار هنری تبریز(اکسپوی تبریز) از ۳۰ اردیبهشت تا دوم خرداد ماه سال ۱۴۰۰ در “رشته‌های نقاشی، خط نقاشی، مجسمه‌ و عکس” در هتل لاله پارک تبریز برگزار خواهد شد.

انتهای پیام

منبع:ایسنا