این چرخ فرسوده، معدن را به راهی نمی‌برد

خراسان جنوبی یکی از استان‌های قطب معدنی کشور است که تاکنون بیش از ۴۰ ماده معدنی فلزی و غیرفلزی در آن شناسایی شده است. بیش از ۷۵ درصد از ذخایر قطعی زغال سنگ مربوط به خراسان جنوبی است.

به گزارش ایسنا، خاک طلایی خراسان جنوبی پر است از ظرفیت‌های معدنی؛ هماهگونه که به تازگی نخستین شمش طلای خراسان جنوبی در معدن طلای شادان شهرستان خوسف استحصال شد و این خاک را طلایی تر کرد.

اما در میان تمام این شگفتی‌های طبیعی این استان، مشکلاتی وجود دارد که انگار راه را بر سرمایه گذاری معدنی بسته است. فرسودگی ماشین آلات معدنی باعث کاهش تولیدات معادن شده است و تنها راه ادامه روند تولید در شرایط موجود، تعمیر و تعویض قطعات است. معدن کاران اکنون از این ناهماهنگی در ارائه تجهیزات و ماشین آلات ناراحتند چراکه ظرفیت وجود دارد، اما نبود تجهیزلت، روند بهره برداری از این ظرفیت‌ها را کند می‌کند.

از صبح تافته کویر تا غروبی که از پشت کوه‌ها نمایان می‌شود، کارگران و معدن کاران خراسان جنوبی در کویر این استان به استحصال مواد معدنی مشغولند تا فرآیند تولید و صادرات را رونق بخشند. با اینکه دستمزدهای به حقی ندارند اما دست از تلاش برنمی‌دارند.

عجمی، معدن گرانیت در منطقه شاهکوه نهبندان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: قدیمی‌ترین ماشین موجود در معدن گرانیت متعلق به ۳۸ سال قبل است که اکنون نیاز به بروزرسانی دارد چراکه فرسودگی ماشین آلات معدنی روند را کند می‌کند.

وی افزود: با این حال، تعمیر و تعویض قطعات تنها راهکارهایی است که در می‌توان به کار گرفت و به روند تولید ادامه داد؛ قطعات موجود در بازار برای ماشین آلات معدنی خارجی است و به صورت دست دوم به معدن کار می‌رسد.

این معدن کار خراسان جنوبی ادامه داد: برای معدن کاران تسهیلاتی در نظر گرفته شده است، اما شروط دریافت تسهیلات، مشکلات زیادی را برای معدن کار ایجاد می‌کند.

روند کند تسهیلات و دلسردی معدن کاران 

معدن کاران خراسان جنوبی از پرداخت تسهیلات گلایه دارند؛ از اینکه اشتغال ایجاد می‌شود، اما سرمایه‌ای برای نگهداشت کارگران عملا وجود ندارد و از طرفی بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات تنها سند ملکی می‌پذیرند و معدن کاران از عهده آن برنمی‌آیند.

معدن کاران معتقدند شرایط سخت و دشوار در روند کار چون دستمزدهای پایین و نامرتب کارگران معدن، عدم روند مناسب پرداخت تسهیلات و ماشین آلاتی که برای تولید کافی نیستند، جلوی کار و سرمایه گذاری را در این استان گرفته، معدن‌کاران را دلسرد و آن چنان که باید در مقایسه با ظرفیت‌ها استفاده‌ای از خاک زرخیز خراسان جنوبی نمی‌شود.

ارائه تسهیلات به بهره‌برداران معدنی خراسان جنوبی برای خرید ماشین آلات داخلی

حجت ایمانطلب، معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی از ارائه تسهیلات به بهره‌برداران و فعالین معدنی استان به منظور خرید ماشین آلات از تولیدکنندگان داخلی خبر داد.

وی افزود: ارائه این تسهیلات به بهره برداران و پیمانکاران معدنی از سوی صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت‌های معدنی کشور صورت می‌گیرد.

ایمانطلب با تاکید بر اهمیت حمایت از بخش معدن و صنایع معدنی به عنوان یکی از مهم‌ترین پیشران‌های اقتصادی کشور و همچنین لزوم نوسازی و بهبود وضعیت ماشین آلات معدنی افزود: طبق ابلاغیه وزارت صمت، واحدها و فعالین معدنی که تمایل به خرید از تولیدکنندگان ماشین آلات معدنی ساخت داخل را دارند می‌توانند از تسهیلات صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت‌های معدنی بهره‌مند شوند.

وی تصریح کرد: متقاضیان می‌توانند از طریق مراجعه به سایت صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت‌های معدنی به آدرس www.iranmico.com نسبت به مطالعه و آگاهی از جزئیات این تسهیلات، ثبت نام و ارائه مدارک درخواستی اقدام کنند.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: تحقق توسعه پایدار در بخش معدن، ایجاد تضمین و امنیت سرمایه گذاری در فعالیت‌های معدنی و همچنین هدایت و راهبری این سرمایه گذاری ها در راستای تحقق اهداف اقتصادی کلان کشور و همچنین تقویت و حمایت از سرمایه‌گذاران خصوصی در بخش معدن، از جمله اهداف صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی است.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی گفت: تاکنون ۸۵ درصد پهنه‌های معدنی استان تعیین تکلیف شده است و ۱۶ تیرماه جاری سه پهنه معدنی در استان آزادسازی و تا پایان سال تمامی پهنه‌ها تعیین تکلیف می‌شود.

ایمان طلب افزود: در حال حاضر ۶۹۶ معدن با ذخیره قطعی ۶.۸ میلیارد تن و اشتغال ۱۳ هزار نفر در استان وجود دارد که سهم استان نسبت به کشور ۶ درصد تعداد معادن، ۱۱ درصد ذخیره قطعی و ۸.۵ درصد میزان اشتغال است.

وی بیان کرد: زغالسنگ، خاک‌های صنعتی، بنتونیت، سنگ آهن، آندولوزیت، بازالت، سیلیس، پتاس، منیزیت، سنگ‌های تزیینی، کرومتی، دولومیت، ممریت، طلا، مس، فلورین و سرب و روی مهمترین مواد معدنی استان محسوب می‌شوند.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اظهار کرد: این استان از لحاظ معادن فعال و اشتغال در حوزه معادن رتبه چهارم و ذخیره مواد معدنی نیز رتبه هفتم کشور را به خود اختصاص داده است.

وی تصریح کرد: عملیات ژئوفیزیک هوایی در سطح ۲۲ هزار و ۵۰۰ کیلومترمربع با سرمایه‌گذاری ۳۲۰ میلیارد ریال توسط سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی در کشور انجام شد.

ایمان طلب ادامه داد: این پروژه درسال ۹۴ شروع و سال ۹۷ مطالعات اولیه آن تا مرحله شناسایی مناطق امید بخش پایان یافت و در سال‌های ۹۸ وسال جاری  مطالعات در مناطق امید بخش ادامه دارد.

وی اظهار کرد: تاکنون از این طریق ۱۰۷ نقطه امیدبخش در قالب ۳۱ محدوده معدنی در استان شناسایی شده که برخی محدوده‌ها نیز واگذار شده است.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی یادآور شد: توسط سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) نیز عملیات ژئوفیزیک هوایی در ۲۵ هزار کیلومتر مربع فردوس و قاین انجام شد که ۴۷ محدوده امیدبخش معرفی شده است.

وی گفت: با انجام عملیات ژئوفیزیک هوایی در سطح ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومترمربع پهنه نوار مرز، ۱۱ محدوده مستعد و سه محدوده امیدبخش معدنی شناسایی و سه پروانه اکتشاف و آزادسازی صادر شده است.

ایمان طلب بیان کرد: در مجموع توسط سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) ۴۴ هزار و ۱۸۵ کیلوکتر مربع عملیات ژئوفیزیک هوایی با سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد ریال انجام شده که منجر به معرفی ۲۷ محدوده امیدبخش معدنی شده است.

وی عنوان کرد: در سال‌های گذشته 46 درصد معادن استان به دلیل برخی مشکلات تعطیل شده بودند که با تعیین تکلیف و عارضه‌یابی این معادن اکنون با ۱۲ درصد کاهش به ۳۱ درصد رسیده است.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی با بیان اینکه نبود بازار از دلایل عمده فعال نبودن این معادن است، ادامه داد:  به عنوان مثال معادن بنتونیت ۷۵ تا ۸۰ درصد فعال است اما در سنگ‌های ساختمانی و نما به دلیل راکد بودن ساخت و ساز، اکثر معادن تعطیل است.

وی در ارتباط با تامین زیرساخت‌های معدنی اظهار کرد: زیرساخت‌های معادن از جمله راه و برق و سایر اولویت‌بندی شده است و اکنون 2 پروژه برق رسانی معادن شاهکوه نهبندان و سرب و روی غنی‌آباد بشرویه در دست انجام است.

ایمان طلب ادامه داد: انتقال برق در 2 سال اخیر به دلیل نوسانات برق چندین مرتبه انجام و پیمانکار ورود کرد اما کنسل شد اما اکنون پروژه برق‌رسانی به معادن شاهکوه فعال است.

وی افزود: زمین مورد نیاز احداث پست ۱۳۲ در محل آتشکده نهبندان پنج ماه پیش واگذار شد، انتهای فروردین امسال نیز برنده مزایده مشخص شد پیش بینی می‌کنیم تا پایان سال ۱۴۰۰ به بهره برداری برسد.

معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی گفت: در معادن زغالسنگ مزینو و پرورده طبس نیز ابتدای شهریورماه برق وارد مدار خواهد شد.

۲۱۴ واحد صنعتی تعطیلند

حامد حسن نژاد، معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی نیز در نشست خبری گفت: در حال حاضر ۵۳۷ واحد صنعتی در استان وجود دارد که از این تعداد ۲۱۴ واحد تعطیل و نیمه تعطیل هستند.

وی افزود: امسال برای بازگشت مجدد ۱۹ واحد تولیدی استان به چرخه تولید برنامه ریزی شده و سال گذشته نیز ۳۱ واحد به چرخه تولید بازگشت.

وی با بیان اینکه اولویت ما راه اندازی واحدهای تعطیل و نیمه تعطیل استان است، اظهار کرد: در حال حاضر ۳۲۳ واحد صنعتی در استان فعال، اما ۴۰ درصد واحدهای صنعتی تعطیل و نیمه تعطیل است.

معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی تصریح کرد:  از ۵۳۷ واحد صنعتی موجود در استان ۵۰۸ واحد کوچک، ۱۸ واحد متوسط و ۱۱ واحد صنعتی بزرگ هستند.

وی ادامه داد: در این واحدها ۲۶ هزار و ۷۲۱ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری صورت گرفته که زمینه اشتغال ۱۲ هزار نفر را نیز فراهم کرده است.

حسن نژاد بیان کرد: تایر، لوله‌های پلی اتیلن، سیمان، کنسانتره، کاشی و سرامیک، چینی بهداشتی، بلوک‌های سبک گازی، کنسانتره مس، محصولات شوینده، خوراک دام و طیور، اکسید منیزیم و محصولات سرامیکی نسوز، کنسانتره زغالسنگ و پودرهای میکرنیزه معدنی از جمله مهمترین این واحدهای صنعتی استان هستند.

وی با بیان اینکه خراسان جنوبی با دارا بودن ۲.۴ میلیون تن کنسانتره زغال سنگ رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است، تصریح کرد: سال گذشته در مجموع هشت هزار و ۶۲۴ میلیارد ریال تسهیلات از محل منابع مختلف رونق تولید، تبصره ۱۸ و پرداخت مستقیم به هزار و ۶۱۱ طرح و واحد پرداخت شد.

وی افزود: همچنین استان در زمینه تولید کاشی و سرامیک با تولید ۲۱ میلیون تن رتبه دوم لاستیک خودرو با ۲۴ هزار تن رتبه چهارم و استخراج واقعی معادن با ۱۳ میلیون تن رتبه هفتم کشور را به خود اختصاص داده است.

معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی ادامه داد: در سال ۹۹  جذب تسهیلات با رشد سه برابری مواجه شد، در سه ماهه امسال نیز شاهد رشد سه برابری سرمایه گذاری و صدور پروانه‌های بهره‌برداری هستیم.

حسن نژاد تصریح کرد: در سه ماه گذشته شاهد رشد ۶۷ درصدی در صدور پروانه‌های بهره‌برداری و رشد هشت برابری در صدور جواز هستیم که امیدواریم به میانگین صنعتی کشور برسیم.

تمرکز اصلی بر سرمایه گذاری‌های جدید

عباس جرجانی، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی، این استان را به لحاظ تعدد معادن، ذخایر قطعی و همچنین اشتغال در این حوزه، جزو استان‌های شاخص کشور عنوان کرد.

وی ادامه داد: استان در تعدادی از مواد معدنی به لحاظ ذخایر و همچنین عیار در سطح کشور شناخته شده و دارای ظرفیت برای سرمایه گذاری در بخش صنایع معدنی و پایین دست است.

به گفته وی؛ از حدود ۶۸ ماده معدنی شناخته شده در کشور، ۵۲ نوع ماده معدنی در این استان وجود دارد که برخی از آنها در سطح کشور منحصر به فرد هستند.

وی تصریح کرد: وجود معادن بنتونیت، زغالسنگ، منیزیت، سیلیس، فلورین، آهک و انواع خاک صنعتی و … با ذخایر و عیار بالا، زمینه و فرصتی مناسب به منظور سرمایه گذاری در بخش معادن و صنایع معدنی در خراسان جنوبی است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی با اشاره به وجود ظرفیت سرمایه گذاری در بخش سنگ‌های تزئینی گفت: وجود ۱۵۰ معدن در بخش سنگ های تزئینی از دیگر زمینه‌های سرمایه گذاری در راستای ایجاد واحدهای فرآوری مدرن و صنایع معدنی مرتبط در این استان است.

جرجانی، تولید پودرهای میکرونیزه معدنی، تولید اسید فلوریدریک، تولید انواع شیشه و پودر نانوسیلیس، تولید فروسیلیس، آهک هیدراته، ایجاد واحدهای سنگبری مدرن و … را از جمله طرح‌های دارای توجیه برای سرمایه گذاری در بخش معدن و صنایع معدنی عنوان کرد.

وی افزود: خراسان جنوبی به لحاظ تعداد معادن، ذخایر قطعی و همچنین اشتغال در این حوزه جزو استان های شاخص کشور بوده و در این بخش دارای مزیت است.

جرجانی ادامه داد: استان در تعدادی از مواد معدنی به لحاظ ذخایر و همچنین عیار در سطح کشور شناخته شده و دارای ظرفیت برای سرمایه گذاری در بخش صنایع معدنی و پایین دست است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی تصریح کرد: از حدود 68 ماده معدنی شناخته شده در کشور، 52 نوع ماده معدنی در این استان وجود دارد که برخی از آنها در سطح کشور منحصر به فرد هستند.

وی بیان کرد: وجود معادن بنتونیت، زغالسنگ، منیزیت، سیلیس، فلورین، آهک و انواع خاک صنعتی و … با ذخایر و عیار بالا، زمینه و فرصتی مناسب به منظور سرمایه گذاری در بخش معادن و صنایع معدنی در خراسان جنوبی است.

وی با اشاره به وجود ظرفیت سرمایه گذاری در بخش سنگ‌های تزئینی نیز در استان گفت: همچنین وجود 150 معدن در بخش سنگ‌های تزئینی از دیگر زمینه های سرمایه گذاری در راستای ایجاد واحدهای فرآوری مدرن و صنایع معدنی مرتبط در این استان است.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی گفت: اکنون ۲۳ طرح شاخص صنعتی و معدنی با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۳ هزار و ۴۵ میلیارد تومان و اشتغال سه هزار و ۱۱۰ نفر در استان در دست ساخت یا آماده بهره‌برداری است.

جرجانی ادامه داد: برای واحدهای فراوری معدن تمام تلاش خود را گذاشته‌ایم و معتقدیم باید از معدن به صنعت و از صنعت به تجارت برسیم.

وی با بیان اینکه در حال حاضر چهار طرح کنسانتره زغالسنگ و تولید کک با سرمایه گذاری هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان و اشتغال ۵۰۰ نفر در استان در حال احداث و آماده بهره‌برداری است، تصریح کرد: همچنین سه  طرح فرآوری منیزیت با سرمایه گذاری  ۱۰۰ میلیارد تومان و اشتغال ۳۰۰ نفر و سه طرح استحصال طلا با سرمایه‌گذاری هزار میلیارد تومان و اشتغال ۱۸۰ نفر در حال احداث است.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اظهار کرد: پنج طرح زنجیره ارزش افزوده فولاد و تولید گندله آهن در استان در دست احداث است که این طرح‌ها با سرمایه گذاری هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان و اشتغال هزار و ۱۰۰ نفر در حال اجرا است و همچنین بخش احیای فولاد قاینات نیز آماده بهره‌برداری است.

وی بیان کرد: همچنین سه طرح جدید استیل کورد و ریسندگی و بافندگی با سرمایه‌گذاری هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان و اشتغال ۴۳۰ نفر و طرح تکمیل مطالعات اکتشافی در نوار مرز و مناطق حاصل از ژئوفیزیک هوایی توسط ایمیدرو و سازمان زمین شناسی با اعتباری بالغ بر ۴۵ میلیارد تومان در استان در حال احداث است.

جرجانی از اجرای ۲ طرح تولید کاغذ با سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیارد تومان و اشتغال ۱۵۰ نفر در استان خبر داد و یادآور شد: همچنین مجموع سرمایه‌گذاری طرح‌ها و واحدها و مطالعات اکتشافی استان معادل ۲۳ طرح با سرمایه گذاری حدود  ۵۰۰ میلیارد تومان و اشتغال سه هزار و ۱۱۰ نفر است.

وی ادامه داد: در بخش صنعت به‌ویژه تسهیلات پرداختی رونق تولید هیچگونه انحراف تسهیلات نداشته‌ایم و در این زمینه جزو استان‌های برتر کشور هستیم.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی با اشاره به ستاد توسعه خاوران استان، گفت: تاکنون در ستاد ۱۰۱ طرح سرمایه‌گذاری در استان شناسایی شده که از این تعداد ۷۰ درصد مربوط به سازمان صمت است.

وی افزود: در طرح توسعه خاوران، تمام طرح‌ها را به سمت فرآوری‌های معدنی برده‌ایم و با توجه به کمبود منابع آبی با طرح‌های آب‌بر موافقت نمی‌کنیم.

جرجانی بیان کرد: از ۷۰ درصد طرح‌های توسعه خاوران تاکنون برای شش طرح قرارداد مربوطه با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی منعقد شده است.

وی بیان کرد: بر اساس برنامه زمان‌بندی شده قرار بود اسفندماه ۹۹ کارخانه فولاد قاینات بطور رسمی راه‌اندازی شود که البته شمش هم تولید شد، اما دستگاه خراب و برای تعمیر به یکی از استان‌های مجاور ارسال شد و قول داده شده تا ۱۵ تیرماه دستگاه به استان حمل شود لذا پیش بینی می‌کنیم تا اواخر تیرماه به طور رسمی واحد به بهره‌برداری برسد.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اظهار کرد: در کشور تنها برای یک واحد استیل کورت مجوز ۱۰ هزار تنی صادر شده اما اکنون درغرب کشور با ظرفیت سه هزار تن کار می‌کند و همین امروز ۱۵ هزار تن نیاز کشور است.

جرجانی با بیان اینکه اکنون بخش عمده‌ای از استیل کورت مورد نیاز واحدهای لاستیک کشور وارداتی است، بیان کرد: این در حالی است که ماده اولیه در استان یزد تولید می‌شود و نیازی به واردات نیست؛ بنابراین زمینه مصرف کننده، تولیدکننده و ماده اولیه را داریم اما زنجیره تولید کامل نیست.

وی افزود: طرح توسعه کویرتایر ۲۲ تا ۲۴ ماه طول خواهید کشید و بعد از بهره‌برداری قسمتی از واردات استیل کورت به کشور را حل خواهیم کرد که در این خصوص ایدرو نیز برای سرمایه‌گذاری اعلام آمادگی کرده است.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی تصریح کرد: در خصوص واحدهای فراروی طلا، شاید احداث یک واحد به تنهایی ارزش افزوده ایجاد نکند اما اکنون شمش تولیدی در اختیار بازار استان قرار می‌گیرد.

وی افزود: برای تکمیل زنجیره فراوری طلا در استان به صنایع پایین دستی نیاز داریم که قرار شد یکی از واحدهایی که فراروی را انجام می‌دهد نسبت به ایجاد شهرک تخصصی فراوری طلا اقدام کند؛ اقدامات اولیه در این خصوص در حال انجام است که با احداث کارگاه‌هایی داخل استان نسبت به تکمیل زنجیره فراوری طلا و ساخت زیورآلات اقدام خواهند شد.

فرش قرمزی برای سرمایه گذاران

مشیرالحق عابدی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی گفت: با اولویت بهره برداری از ظرفیت‌های استان، از سرمایه گذاران حمایت می‌شود.

عابدی با بیان این مطلب در نشستی با گروه سرمایه گذاری معدنی گهرزمین خاطرنشان کرد: این حمایت ها، در راستای ایجاد اشتغال و توسعه پایدار صورت می‌گیرد.

وی تأکید کرد: بنا به تعاریفی که در سیاست‌های ستاد توسعه خاوران داریم، سرمایه گذاران دارای تخصص و توان از حمایت های ویژه استان برخوردار می‌شوند.

در راستای رفع مشکلات پروژه های معدنی و صنعتی استان و با توجه به طولانی شدن زمان اجرای پروژه‌های در دست اقدام توسط سازمان ایمیدرو در استان، استاندار خراسان جنوبی شخصا و به صورت ویژه این موضوعات را پیگیری کردند که منجر به تصویب ۱۴ اقدام در استان شد. امید است با این تدابیر چرخ سرمایه گذاری در معدن دوباره به حرکت رو به رشدش برگردد.

منبع:ایسنا