بازخوانی یک سند درباره چهارشنبه سوری

سنت کهن آخرین چهارشنبه پایان سال ایرانیان، روشن کردن آتش و پریدن از روی آن بوده و مردم اصفهان به آن چهارشنبه سرخی هم می‌گفته‌اند. سال‌های دور در این شهر، رعیت و ارباب، زن و مرد و کوچک و بزرگ به‌وقت چهارشنبه سرخی، با درست کردن سه تا هفت آتش از روی آن می‌پریده‌اند و دختران دم بخت، با در دست گرفتن قاشقی که برخورد آن با کاسه صدایی آهنگین ایجاد می‌کرده به در خانه همسایه‌ها رفته و بی‌آنکه حرفی بزنند آجیل مشکل‌گشا و شیرینی می‌گرفته‌اند. اگر صاحب‌خانه چیزی برای اهدا کردن نداشته جواب قاشق زنان را این‌گونه می‌داده: «هر چه از دیگران گرفته‌ایم می‌دهیم» و اگر پولی پرداخت می‌کرده، آن پول صرف پختن آش شب عید می‌شده است.

سنت ساده پریدن از روی آتش، به ‌مرور زمان با رسومی مثل فال‌گوش ایستادن، قاشق زنی، گره‌گشایی، عبور از زیر توپ مروارید، کوزه شکستن، فال کوزه، شال اندازی و… همراه شده و آنچه به ما رسیده، جدا از شنیدن صدای ترقه‌های گوش‌خراش و آتش‌سوزی و سوختگی‌های جبران‌ناپذیر نیست؛ تا حدی که در یکی از اسناد و مدارک سازمان اسناد و کتابخانه ملی به شماره ۱۳۶۷۴/۲۹۳/۹۷  و مربوط به تاریخ ۲۴ اسفندماه ۱۳۷۲ خطاب فرماندار فریدون‌شهر به مدیرکل آموزش‌وپرورش این شهرستان را به این شرح می‌خوانیم:

«با توجه به نزدیک شدن روز چهارشنبه آخر سال و اجرای برنامه خرافاتی چهارشنبه‌سوری از ناحیه افراد به‌ویژه جوانان و نوجوانان، لذا خواهشمند است به‌منظور جلوگیری از نشر سنت‌های غلط و ضایعات جانی و مالی که ناشی از آتش‌سوزی است، دستور فرمایید موضوع به نحوی از طریق مسئولین آموزشگاه‌ها به دانش آموزان گوشزد شود.»

وقتی ۲۷ سال بعد از خرافاتی خواندن چهارشنبه‌سوری و گوشزد کردن به جوانان و نوجوانان، هنوز چهارشنبه آخر سال با صدای ترقه‌های گوش‌خراش و اخبار آتش‌سوزی‌ها و سوختگی‌ها همراه است، شاید بهتر باشد راه‌های دیگری را برای حفظ این سنت و پیراستنِ آن از افزونه‌های نادرست پیدا کنیم.

انتهای پیام

منبع:ایسنا