«برج علیآباد» معروف به آتشکده زرتشتیان
برج علی آباد کشمر در خراسان رضوی یکی از بناهای تاریخی قرن هفتم هجری قمری است. این برج با زیبایی تمام در این منطقه خودنمایی میکند و روایات زیادی در مورد آن حکایت شده است.
به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، اين بنای با شكوه که از دوره كيانيان و اشكانيان به یادگار مانده به آتشكده زرتشت نيز معروف است و در 12 كيلومتری شمال شرق بردسكن قرار دارد.
برج «علی آباد» کشمر 18 متر ارتفاع دارد و محيط خارجي آن 42 متر و محيط داخلي آن نیز 21 متر است. نمای خارجی بنا آجری و دارای پوششی مخروطی شكل است.
اين بنا علاوه بر سقف مخروطی خارجی، دارای سقفی گنبدی به شكل عرقچين در داخل است و اين دو گنبد از بخش ميانی به هم متصل بوده و در مركز اين پوششها دو روزنه به منظور تامين روشنايی و تخليه هوا تعبيه شده است، پوشش دوم بسيار بلندتر از پوشش اول است و ارتفاع آن از پنج متر بيشتر است.
برج «علی آباد» کشمر حدود 50 پلكان دارد، بدنه آن دارای دو قسمت است كه قسمت پايين 12 ضلعی بوده و پايه بنا را تشكيل میدهد. قسمت بالايی پايه بدنه اصلی دارای 48 ترك به شكل نيم ستون است. همچنين 12 قاب آجری به اشكال لوزی در آن تعبيه شده است.
بدنه این برج دارای دو قسمت است که قسمت پایین دوازده ضلعی بوده و پایه بنا را شکل میدهد. قسمت بالای بدنه اصلی دارای 48 ترک به شکل نیمستون بوده، همچنین دوازده قاب آجری به شکلهای لوزی در آن تعبیه شده است. بر روی این ترکها و قابها اشکال هندسی از آجر و کاشی فیروزهای رنگ دیده میشود که باعث زیبایی و جلوه خاص بنا شده است.
برج «علیآباد» کشمر از داخل دارای سه طبقه بوده و ارتفاع تیزه اصلی گنبد تا کف 31 متر و معماری آن به شیوه معماری برج رادکان است. این برج به آتشکده زرتشت معروف است، همچنین اعتقاد بر این است که این برج یک مقبره بوده است، به همین خاطر به مقبره کشمر نیز معروف شده است و جزئیات آن مشخص نیست.
بنای برج در فاصله 15 کیلومتری شمال شرقی شهرستان بردسکن و در میان روستای کشمر، بر فراز بقایا و آوارههای قلعه کهن بنام کوشک بنیان شده است. سر در برج به شکل ایوان اتاقداری است که در اصل دارای کتیبهای بوده و در سطح فوقانی میان حجرههای طبقه دوم، آثار گچبری وجود دارد که در حال حاضر قسمت مختصری از آن باقی مانده است .
با توجه به مطالعاتی که محققان روی این بنا انجام دادهاند، دریافتهاند که لحظه تحویل سال شمسی از روی این برج در محل یکی از طاقچههای آن با استفاده از نور خورشید تعیین میشده است. بنای این برج در مسیری ساخته شده که مرکز ایران را به نیشابور متصل میکرده است و مسافران زیادی در گذر از این منطقه از آن دیدن کردهاند.
برج «علیآباد» کشمر از بناهای تاریخی و ارزشمند شهرستان بردسکن است که در 15 دی سال 1310 به ثبت ملی رسیده است.