بهبود اختلالات بیماران “ام‌اس” با کمک یک دوچرخه هوشمند

مریم صالحی – دکترای تربیت بدنی گرایش رفتار حرکتی و نویسنده پژوهش «تاثیر تمرینات هوازی، واقعیت مجازی بر کارکرد اجرایی، عملکرد حرکتی و افسردگی بیماران ام. ‌اس. افسرده» در گفت و گو با ایسنا در توضیح این طرح، اظهار کرد: از جمله مشکلات بیماران مبتلا به ام‌اس، ناتوانی در انجام تکالیف حرکتی، تکالیف شناختی و تکالیف دوگانه‌ شناختی-حرکتی است که باعث بروز مشکلاتی همچون راه رفتن، تعادل، تخریب توجه، حافظه و مشکلات افسردگی می شود.

وی افزود: داشتن زندگی باکیفیت یکی از خواسته های تمام انسان ها است و اینکه فرد بتواند بدون اختلال به صورت مستقل راه برود و فعالیت های دیگری نیز داشته باشد کمترین خواسته یک انسان است.

این پژوهشگر با بیان اینکه امروزه علم پیشرفت چمشگیری با بهره گیری از روش های نوین در جهت بهبود و تسهیل عملکردهای بیمارانی که در زمینه تکالیف دوگانه مشکل دارند، داشته است، تصریح کرد: یکی از این مشکلات در زمینه حرکتی و شناختی است و یک گروه از بیماران که مشکلات فراوانی در این زمینه دارند بیماران “ام اس” هستند.

صالحی اضافه کرد: استفاده از راهکارهای مناسب در جهت پیشگیری از تخریب و بهبود عملکرد حرکتی و شناختی بیماران ام اس و کمک به استقلال آنها هزینه های زیادی دارد و علاوه بر هزینه های اقتصادی و استقلال این افراد، سطح کیفی و سلامت روان آنها نیز بسیار مهم است. به همین دلیل استفاده از روش هایی که به عملکرد و سطح کیفی زندگی این افراد کمک کند، حائز اهمیت است.

وی تاکید کرد: بیشتر بیماران ام اس در انجام همزمان فعالیت های حرکتی و شناختی دچار مشکل هستند و یا اینکه با کندی عملکرد روبرو می شوند. با توجه به مشکلات کندی آشکار مانند اختلال در سرعت پردازش اطلاعات و یا مشکلات حرکتی آشکار استفاده از روش های نوین ضرورت می یابد.

دکترای تربیت بدنی گرایش رفتار حرکتی با بیان اینکه در بیماران مبتلا به ام اس برخی از شواهد از بهبود عملکرد راه رفتن، تعادل و بهبود عملکردهای شناختی در نتیجه تمرینات مبتنی بر تکالیف دوگانه فیزیکی و شناختی حمایت می کند، خاطرنشان کرد: در این راستا یکی از رویکردهای نوینی که بسیار مورد توجه قرار گرفته واقعیت مجازی به همراه حرکات ورزشی است.

نویسنده پژوهش «تاثیر تمرینات هوازی، واقعیت مجازی بر کارکرد اجرایی، عملکرد حرکتی و افسردگی بیماران ام. ‌اس. افسرده» در توضیح این پژوهش، گفت: پژوهش حاضر با بررسی تاثیر تمرینات هوازی، واقعیت مجازی و تکالیف دوگانه بر عملکرد حرکتی و افسردگی بیماران ام‌اس انجام شد.

صالحی افزود: در این پژوهش ۴۸ زن مبتلا به ام‌اس شرکت کرده و به صورت تصادفی به سه گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. گروه تمرین هوازی به مدت هشت هفته و هر هفته دو جلسه به تمرینات هوازی پرداختند و گروه واقعیت مجازی در محیط مجازی و گروه تکالیف دوگانه به صورت همزمان با استفاده از تمرین هوازی و واقعیت مجازی تحت مداخله قرار گرفتند. گروه کنترل نیز فعالیت‌های روزمره خود را ادامه داد.

وی اظهار کرد: «بهران» سیستمی است که برای بهبود این اختلالات در مرکز نوآوری صنایع سرگرمی دانشگاه اصفهان توسعه داده شده است و شامل یک دوچرخه‌ هوشمند و نرم‌افزار مربوطه‌ آن برای مشاهده‌ فیلم‌های ۳۶۰ درجه است تا با تشویق بیماران ام‌اس به انجام حرکات هوازی همراه با تجربه‌ دوچرخه‌سواری در محیط‌های جذاب شهر اصفهان از طریق واقعیت مجازی، در بهبود توانایی فیزیکی و شناختی آنان موثر باشد.

این پژوهشگر ادامه داد: در این پژوهش یک سیستم ترکیبی نوین طراحی شده که تمرینات هوازی دوچرخه سواری را با واقعیت مجازی ترکیب می کند و از این طریق ارائه بازخورد چند بعدی، حس غوطه وری و افزایش ادراک و انگیزه بیماران را افزایش و یادگیری حرکتی را بهتر می کند. این ترکیب علاوه بر مزایای روانی ورزش، شانس پایبندی طولانی مدت به تمرینات را افزایش می دهد و در رفع افسردگی کمک می کند.

صالحی توضیح داد: در این پژوهش یک دوربین ۳۶۰ درجه روی سینه یک دوچرخه سوار شد و فیلم های واقعی را در مناطق مختلف شهر اصفهان ضبط کرد. این تصاویر با کمک یک نرم افزار با واقعیت مجازی روی گوشی پخش می شود. از طرف دیگر دوچرخه ای طراحی شد که سرعت رکاب زدن را با کمک نرم افزار به گوشی منتقل و سرعت پخش فیلم به این روش کنترل می شود.

نویسنده پژوهش «تاثیر تمرینات هوازی، واقعیت مجازی بر کارکرد اجرایی، عملکرد حرکتی و افسردگی بیماران ام. ‌اس. افسرده» با تاکید براینکه این موضوع باعث لذت کاربر می شود، خاطرنشان کرد: کاربر خود را جای دوچرخه سوار حس می کند و از طریق نرم افزار گوشی میزان سفتی رکاب قابل تنظیم است. در جلسات تمرینی بیمار بر اساس توانمندی خود می تواند درگیر تمرینات شود و پس از دو ماه بهبود در بیمار حاصل می شود.

به گفته صالحی نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده همزمان از دوچرخه و واقعیت مجازی بیماران ام اس را به طور همزمان در فعالیت های شناختی و حرکتی درگیر می کند و بعد از دو ماه تمرین، شاهد بهبود راه رفتن، تعادل، توجه و افسردگی می شود. قرار گرفتن افراد در معرض موقعیت های مختلف آموزش مانند تکالیف دوگانه به افراد این اجازه را می دهد که استراتژی های مناسب کنترل حرکت را توسعه دهند و این تمرینات ارتباطات نورونی ایجاد کرده و باعث می شود مغز فعالیت های نورونی خود را تعدیل کند.

پایان نامه «تاثیر تمرینات هوازی، واقعیت مجازی بر کارکرد اجرایی، عملکرد حرکتی و افسردگی بیماران ام. ‌اس. افسرده» توسط مریم صالحی، حسن محمدزاده، جواد راستی و مسعود اعتمادی فر انجام شد.

منبع: ايسنا