«بیدل قزوینی» شاعری که در «ماتمکده»، مرثیه‌هایش غزل بود
شاعر و نویسنده قزوینی که کار تصحیح اثر «ماتمکده بیدل قزوینی» را انجام داده است، بیان کرد: ماتمکده از آثار ادبی اوایل دوره قاجار است و یکی از برترین مفاخر مکتوب ادبیات آیینی ایران اسلامی محسوب می‌شود. از جاذبه‌های کار بیدل این است که تقریباً نیمی از مرثیه‌های خویش را در قالب غزل سروده است.
حمید عابدیها در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: «ماتمکده» عنوان کتابی است با موضوع مقتل حسینی و حوادث حماسه ۶۱ هجری که از لحظات شهادت امام حسین تا سرگذشت اسرا را دربردارد. این کتاب مقتل، مرثیه، منظوم و منثور درباره سیدالشهداست که به شرح حوادث کربلا می‌پردازد.
وی بابیان اینکه ماتمکده کتابی اثر «مولا قربان ابن رمضان بادشتی رودباری قزوینی» از شاعران قرن سیزدهم هجری قمری متخلص به بیدل با موضوع مقتل حسینی است خاطرنشان کرد: کتاب ماتمکده در قالب نظم و نثر تألیف شده و از حیث ادبی و بلاغی از اهمیت بالایی برخوردار هست که از مجموعه انتشارات انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران است و به‌وسیله موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران – دانشگاه مک گیل به اهل علم و ادب تقدیم شده است.
این نویسنده بابیان اینکه ماتمکده یکی از برترین مفاخر مکتوب ادبیات آیینی ایران اسلامی است، اظهار کرد: ماتمکده بیدل قزوینی ازجمله مقتل‌های زیبا و کم‌نظیر فارسی در ترویج ادبیات ایران است که هم به لحاظ ادبی و هم به جهت تاریخی مهم به شمار می‌رود. ماتمکده ازنظر موضوع و محتوا مقتلی است که اولاً دربردارنده روایت تاریخی صحنه‌های قتال، شهادت و رسالت آل الله است. ثانیاً به ایراد و نواحی به زبان حال شخصیت‌های حاضر در ماجرا پرداخته است.
وی افزود: اثر فاخر ماتمکده که نتیجه سال‌ها تلاش و پژوهش است از جهت شکل به‌عنوان یک اثر کاملاً ادبی و هنری قابل ارزیابی است که مشتمل بر ۳۵ مجلس است که هر مجلس روایت یک جنبه از سوگواره حسینی را در بر دارد، این کتاب از جهت برخورداری از آرایه‌های فراوان ادبی و بلاغی در برخی از اشعار تعزیه و روضه استفاده‌شده است. بعضی از اشعار ماتمکده هنوز در مجالس تعزیه سیدالشهدا بر زبان اهل منبر و مداحان جاری می‌شود.
مدیر گروه ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور استان قزوین بابیان اینکه انتشار هر دست‌نوشته از میراث گران‌بهای ادب فارسی در مسیر پژوهش‌های علمی – ادبی امری ضروری به شمار می‌رود، افزود: واقعه کربلا چنان حماسه‌ای برپا کرد که شمار بسیاری از نویسندگان و شاعران به ذکر آن حادثه پرداختند و همچنین تعدادی از دانشمندان با نوشتن مناقب‌نامه و مقتل نامه این جریان را در قرن‌های متمادی زنده نگه داشتند و به‌صورت گوناگون نقل کردند.
این شاعر قزوینی با اشاره به وجوه ارزشمند و اهمیت ماتمکده تصریح کرد: ماتمکده از آثار ادبی اوایل دوره قاجار است که در دسترس مخاطب پژوهنده و علاقه‌مند به مدح، منقبت و مرثیه سیدالشهدا قرار می‌گیرد. مقاتل منظوم ادبیات فارسی در هر قالب عروضی غالباً به صورت قصیده و مثنوی سروده شده‌اند و از جاذبه‌های کار بیدل این است که تقریباً نیمی از مرثیه‌های خویش را در قالب غزل سروده است. در ماتمکده ارکان و اجزای دیگری از قبیل آیات قرآنی، حدیث نبوی و اخبار و امثله و حکم و اشعار به‌کاربرده شده است.
منبع: ايسنا