تأخیر و تعلل در افزایش نرخ باروری در کشور
ایسنا/اصفهان پژوهشگر حوزه مدیریت و سلامت جمعیت، با بیان اینکه در کشورهایی که نرخ باروری کل به زیر حد جایگزینی نزول یافته، برنامه‌های تشویقی و تسهیلاتی در نظر گرفته می‌شود، گفت: ما در این زمینه هم تأخیر داریم و هم تعلل، دلیل عمده‌اش نیز این است که بسیاری از مدیران به عمق مسئله پی نبرده‌اند.
خلیل علی محمدزاده در گفت‌وگو با ایسنا، جمعیت را مقوله مهمی برای تمام کشورها دانست و اظهار کرد: روند رو به رشد یا کاهش جمعیت باید همواره مورد رصد و مدیریت قرار گیرد، در این راستا تحلیل منظم و مستمر محیطی و نگاه دقیق به نیاز بخش‌های مختلف و آینده‌پژوهی ضروری است.
وی با بیان اینکه در ارتباط با سیاست‌های کلی جمعیت همه دستگاه‌های کشور وظیفه و تکلیف دارند، گفت: همه دستگاه‌ها باید سیاست‌ها را بدانند و برای آن برنامه عملی و نه صوری یا نمایشی، ارائه دهند. ضمن اینکه باید از فرصت پیش‌آمده استفاده کنند تا دستورالعمل‌های خود را با این سیاست‌ها منطبق کنند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی با بیان اینکه مقوله مهم جمعیت با شعار، سطحی‌نگری و اقدامات یک‌جانبه و غیرتخصصی قابل ساماندهی و مدیریت نیست، یادآور شد: نظام جمهوری اسلامی باید به سمت خانواده محوری حرکت کند تا در جامعه پویایی، امید و بالندگی به نحو معقول، معتدل و سنجیده شکل گیرد.
وی در ادامه به سه عاملی که جمعیت سالمندی در کشور را افزایش داده اشاره و تصریح کرد: کاهش مستمر و بی‌رویه نرخ باروری کل، کیفیت خدمات بهداشتی_مراقبتی و افزایش امید به زندگی که موجب بهبود سلامتی و افزایش روند سالخوردگی شده عوامل اصلی افزایش جمعیت سالمندی هستند، ولی در این میان، اولین عامل یعنی کاهش مستمر و بی‌رویه نرخ باروری کل سهم بیشتری دارد و با ادامه این روند در ۲٠ سال آینده این میزان دو برابر و در سه دهه آینده، سه برابر خواهد شد.
این پژوهشگر حوزه مدیریت و سلامت جمعیت با اشاره به عواقب افزایش جمعیت سالمندی در کشور گفت: سالمندی مراحل پیشرفت کشور را کند می‌کند و اقتصاد، اقتدار و روند نوآوری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سالمندی جمعیت همچنین هزینه‌های بسیاری دارد که نیاز به تحلیل و بررسی مجزا دارد.
علی محمدزاده مؤثرترین راه‌حل افزایش جمعیت و کاهش سالخوردگی جمعیت را بالا بردن نرخ باروری کل به بیش از حد جایگزینی دانست و تصریح کرد: باید توجه کرد که پدیده سالخوردگی، یک پدیده جهانی است و با کاهش جمعیت جوان نسبت دارد. مراقبت از سلامت سالمندان ایجاب می‌کند، تا با فرهنگ سازی مناسب و اصلاح سبک زندگی به دنبال ساخت خانواده مطلوب باشیم.
وی در ادامه با بیان اینکه خانواده باید ساختار و سلسله خویشاوندی مناسبی داشته باشد، افزود: وجود چند فرزند در یک خانواده و تربیت صحیح آن‌ها، کیفیت دوره سالمندی را بهبود می‌بخشد. بنابراین سیاست‌های کلی جمعیت باید زمینه‌ساز این شرایط باشد.
این پزشک، تدوین و طراحی برنامه جامعی برای روند سالخوردگی کشور را از سال‌ها پیش ضروری دانست و گفت: اکنون اجرای طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده ضروری است، اگرچه اشکالاتی نیز دارد و باید اصلاح شود.
علی محمدزاده در مورد طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده توضیح داد: این طرح باید در یک بستر خوشایند فرهنگی و کاملاً خانواده محور شکل گیرد. محورهای مربوط به ارتقای سلامت مادر و کودک مثل اصلاحات مربوط به غربالگری سندرم داون، سقط جنین، ناباروری و روش‌های پیشگیری از بارداری، باید از مبدأ تولیت سلامت مورد جبران قرار گیرد. از سوی دیگر چون مسئله جمعیت، امری حیاتی است و نگاه به فرزند آوری و فرزند پروری یک سرمایه‌گذاری مهم اجتماعی تلقی می‌شود، باید مشوق‌های آن نیز، مطالعه شده و حائز اهمیت باشد. همچنین منابع اجرای طرح باید فراهم آید و پایدار باشد.
وی با بیان اینکه در تمام کشورهایی که نرخ باروری کل به زیر حد جایگزینی نزول یافته، برنامه‌های تشویقی و تسهیلاتی در نظرگرفته می‌شود، گفت: ما در این زمینه هم تأخیر داریم و هم تعلل، دلیل عمده‌اش نیز این است که بسیاری از مدیران به عمق مسئله پی نبرده‌اند. علی‌الظاهر سیاست‌ها را می‌پذیرند، ولی از عمق وجود، خیر!
این استاد دانشگاه با اشاره به سخن وزیر بهداشت مبنی بر اینکه رشد جمعیت از نظر کمی به اندازه کیفیت مهم نیست، گفت: موضوع جمعیت را نباید به دوگانه سازی بی‌نتیجه و کاذب کشاند. سیاست‌های کلی جمعیت در ۱۴ بند است. بند اول به‌ظاهر کمی است، ولی در واقع همه ۱۴ بند کیفی است.
علی محمدزاده با بیان اینکه در حوزه سلامت همیشه به دنبال کیفیت هستیم، افزود: اگر کیفیت جمعیت مطرح می‌شود، کمیت در زاد و ولد سبک شمرده می شود، بنابراین باید از وزیر بهداشت خواست دراین‌باره بیشتر توضیح دهند، اما چنانچه با این عبارت در پی توجه دادن و یادآوری وظایف بخش‌های دیگر باشد، تذکر خوبی است. همه بخش‌های نظام و ازجمله وزارت بهداشت دراین‌ارتباط مسئولیت دارند، اما نباید سازمان‌ها هر کدام تکلیف را به دیگران محول کرده و به تکالیف خود عمل نکنند.
انتهای پیام
منبع:ایسنا