تاکید محققان بر توسعه دستگاه‌های محلی لرزه‌نگاری برای شناسایی دقیق گسل مسبب زلزله‌ها
گروهی از محققان با استفاده از روش‌های آماری فضایی راهکاری برای شناسایی گسل مسبب زلزله سال ۹۹ در رامیان استان گلستان ارائه کردند و بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعات اعلام شد شناسایی دقیق گسل مسبب رخدادهای لرزه‌ای نیازمند توسعه دستگاه‌های محلی لرزه‌نگاری است.
شاهرخ پور بیرانوند، عضو هیات علمی پژوهشگاه زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، امروز در چهارمین سمینار آمار فضایی و کاربردهای آن، با اشاره به اجرای تحقیقاتی در زمینه بررسی گسل مسبب زمینلرزه ۱۷ شهریور ماه سال ۹۹ در رامیان استان گلستان با بیان اینکه این تحقیقات با رویکرد موقعیت مکانی رومرکز زمینلرزه‌ها اجرایی شده است، گفت: برای این منظور محاسبات مربوط به سازوکار کانونی زمینلرزه‌ها به صورت خودکار انجام شد که در مراحل نهایی تست اولیه قرار دارد، ضمن آنکه داده‌های به دست آمده توسط نرم افزارهایی، پردازش شدند.
وی با بیان اینکه در این مطالعات با استفاده از “تنش کولمب” اثرات رخدادهای لرزه‌ای را بر روی گسل‌های پیرامونی آن مورد مطالعه قرار دادیم، یادآور شد: در این بررسی مشاهده کردیم که نقشه گسل‌های منطقه از منابع مختلف حتی با در نظر گرفتن عدم قطعیت در حدود ۱۰کیلومتری در مختصات رومرکز معرفی شده برای این رخداد لرزه‌ای، نشانی از وجود گسل شناخته شده در موقعیت رخداد لرزه‌ای در رامیان استان گلستان به همراه ندارد.
پور بیرانوند اضافه کرد: در کنار آن لرزه خیزی منطقه و زمینلرزه رامیان را به همراه گسل‌های مهم منطقه در محیط Google Earth مورد مطالعه قرار دادیم که در آن خط مفروش به عنوان گسل احتمالی بر داده‌های موقعیت مکانی زمینلرزه نشان داده شد.
این محقق اضافه کرد: نتایج این بررسی نشان می‌دهد که با وجود خطای مکانیابی رومرکز زمینلرزه‌ها در شبکه‌های کشوری موجود، می‌توان از موقعیت مکانی رخدادهای لرزه‌ای برای برآورد حدودی و تقریبی محل گسل مسبب زمینلرزه ۱۷ شهریورماه سال ۹۹ در رامیان استان گلستان استفاده کرد.
به گفته وی، همچنین این رویکرد می‌تواند در نقاط دیگر کشور که اطلاعات کافی در مورد گسل‌ها وجود ندارد، مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از داده‌های شبکه‌های لرزه نگاری محلی می‌تواند کمک شایانی به افزایش دقت تخمین موقعیت گسل مسبب زمینلرزه‌ها باشد.
در این سمینار همچنین دکتر نصرالله ایران پناه، عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان با ارائه مقاله‌ای با عنوان “روش بوت استرپ پارامتری فضایی برای تحلیل داده‌های زمین شناسی”، این روش را یک روش محاسباتی-آماری-کامپیوتری دانست که برای تعیین میزان دقت برآوردگرهای حاصل داده‌های گرفته شده از نمونه‌ها به کار برده می‌شود.
وی با بیان اینکه این روش در سال ۱۹۹۷ ابداع شده است، یادآور شد: مقالاتی حاصل از به کارگیری این روش در سال ۲۰۰۳ منتشر شد که به صورت اشتباه از روش بوت استرپ استفاده شده بود، ولی ما با انتشار مقاله‌ای در سال ۲۰۲۰ کاربرد صحیح استفاده از این روش در حوزه زمین شناسی را تبیین کردیم.