تکلیف طرح جایگزین تنفس جنگلها چه شد؟
حفاظت از جنگلها همواره یکی از مهم‌ترین موضوعات و مباحث زیست محیطی در دنیا به‌ویژه در ایران است که تنها هفت درصد از مساحت کل آن را پوشش جنگلی تشکیل می‌دهد. با این حال راهکارهای مختلف و متعددی از سوی کارشناسان به‌منظور حفظ این منابع با ارزش که نقش مهمی نیز در مقابله با تغییرات اقلیمی دارند، ارائه می‌شود که طرح تنفس یکی از آنهاست.
طرح «تنفس جنگل‌های» شمال کشور یکی از بزرگترین طرح‌های حفاظتی از جنگل‌هایی است که بیش از حد ظرفیت، مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفتند. این طرح که از سال ۹۶ ارائه شد به هیچ عنوان اجازه بهره‌برداری و قطع درختان جنگلی را نمی‌دهد.
۱۴ مرداد سال ۱۳۹۸ رئیس سابق سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری گفت: تا پایان سال طرح جایگزین طرح تنفس ارائه خواهد شد که در این طرح نیز هیچ‌گونه بهره‌برداری چوبی از جنگل نخواهیم داشت.
اما حالا در هفته های پایانی سال ۱۴۰۰ قرارداریم و هنوز طرح جدیدی ارائه نشده است.
درحالی که سازمان جنگلها اعلام کرده است که از سال آینده جایگزین طرح تنفس جنگلها اجرایی خواهد شد، رضا بیانی – مدیرکل سابق دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگلها که هم اکنون قائم مقام معاونت جنگلها را بر عهده دارد – می‌گوید: طرح تنفس همچنان ادامه دارد و در تعدادی از ۱۰۴ حوزه آبخیز انجام خواهد شد.
در طرح‌های جدید باید نگاهی اکولوژیستی داشته و به کل اکوسیستم توجه کنیم
هادی کیادلیری در گفت و گو با ایسنا، درباره طرح تنفس جنگلها اظهار کرد: وقتی طرح تنفس جنگلها در سال ۱۳۹۶ ارائه شد، قرار شد تا طرح‌های قبلی که بر پایه برداشت و بهره‌برداری از چوب درختان بوده است، متوقف شود و طرح‌هایی بر اساس برنامه‌های توسعه پایدار ارائه شود. یعنی به جای نگاه صرف اقتصادی به جنگلها، نگاهی اکولوژیستی و زیست محیطی داشته باشیم و همه مجموعه اکوسیستم را در نظر گیریم.
وی افزود: سازمان جنگلها باید طرحی جایگزین ارائه کند و این درحالی بود که از سال ۱۳۹۲ مصوبه هیأت وزیران در مورد ارائه طرح جایگزین آمده بود و این سازمان از سال ۱۳۹۲ موظف به این امر شده بود اما این کار را انجام نداد و سال ۱۳۹۶ هم برنامه توسعه ششم دوباره این سازمان را تحت فشار گذاشت که طرح جایگزین ارائه شود اما هنوز طرحی تعیین و مطرح نشده است.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور درباره تاخیر ارائه طرح جایگزین اظهار کرد: سازمان جنگلها چندین بار وعده ارائه طرح جایگزین را داده و هر بار هم این امر را به سال آینده موکول کرده است و پس از چند بار پیگیری هم گفتند که این طرح تبیین شده است اما یا ما در جریان آن قرار نداریم یا هنوز تکلیف آن مشخص نیست.
وی افزود: در طرح تنفس تاکید بر این بود که بهره برداری از چوب درختان انجام نشود و از میزان خسارات کاسته شود؛ قرار بر تغییر این موارد نیست و باید طرح مدیریتی اصلاح شود؛ اما متاسفانه طرح اصلاح شده از سال ۱۳۹۲ تا کنون هنوز ارائه نشده است.
کیادلیری تاکید کرد: در مصوبه هیأت وزیران سال ۱۳۹۲ آمده است که طرح های قبلی لغو شده و طرح های جدید بر اساس شاخصه های توسعه پایدار تعیین شود، اما سازمان جنگلها در این امر بسیار تعلل کرده است.
وی درباره طرح‌های پیشین گفت: در طرح‌های قبلی بر اساس بهره برداری‌های چوبی برنامه ریزی می‌شد که سالانه بر اساس میزان چوبی که بهره برداری می‌شد چند اصل درخت هم می کاشتند که خیلی چشمگیر نبود و این طرح‌ها فقط برای ۵۰ درصد جنگلها بود؛ چرا که در ۵۰درصد دیگر اصلا چوبی وجود نداشت و به نوعی رها شده بودند. درحالی که برای کل جنگل‌های ایران مدیریت مناسب لازم است.
کیادلیری در پایان تصریح کرد: باید در طرح‌های جدید از حیات وحش، تنوع‌های زیستی و گونه‌های گیاهی و درخت‌های جنگلها مراقبت کنیم و طرح‌های ما باید تمام این موارد را شامل شود و تعداد بیشتری از شاخص‌ها را در نظر بگیریم.