جهالت و ناآگاهی زمینه‌ساز افراط و تفریط در دین
یک کارشناس مذهبی با اشاره به اقدامات مناسب آستان قدس رضوی در شرایط کرونایی گفت: افراط و تفریط از جهل نشأت می‌گیرد و ناشی از عدم آگاهی نسبت به اهل بیت(ع) و مکتب اسلام است.
حجت‌السلام حمیدرضا ویژه در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص هنجارشکنی در حرم مطهر امام‌رضا در روز شهادت این حضرت اظهار کرد: در روایتی از امام علی(ع) بیان شده است که نشانه‌های انسان جاهل دو چیز است و آن دو ویژگی را این‌گونه بیان می‌کنند که جاهلان به شدت افراط می‌کنند و یا اینکه دچار تفریط می‌شوند. در جامعه‌شناسی نیز این دو دیدگاه بسیار پررنگ دیده می‌شود، به دلیل اینکه آگاهی نسبت به بسیاری از مسائل دینی در برخی افراد وجود ندارد، به گونه‌ای که نگاه‌های افراطی، اغراق‌آمیز و مبالغه در این افراد دیده می‌شود.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال در خصوص برخی از شخصیت‌های اهل بیت(ع) و یا شخصیت‌های پس از اهل بیت مانند حضرت ابوالفضل‌العباس(ع) و یا حضرت زینب(س) این چنین مبالغه‌هایی دیده می‌شود و این دیدگاه از عدم آگاهی نسبت به شخصیت این بزرگواران نشأت می‌گیرد.
این کارشناس مذهبی ادامه داد: از طرفی دیگر برخی افراد با نگاه‌های به قول خود روشنفکرانه، مسائل را بسیار عادی در نظر می‌گیرند و ائمه اطهار و … را به عنوان انسان‌های معمولی تنزل می‌دهند. همچنین در روایات دیگری بیان شده است که دو گروه در مورد ما دچار انحراف می‌شوند، گروه نخست افرادی هستند که نسبت به ما مبالغه می‌کنند و گروه دیگر کسانی که ما را به عنوان انسان‌های عادی و معمولی در نظر می‌گیرند. متاسفانه این افراط و تفریط در بسیاری از حوزه‌ها وجود دارد.
ویژه خاطرنشان کرد: بنابراین با توجه به این نگرش‌ها می‌توان دریافت که افراط و تفریط نشانه جهل افراد است. به این معنی که این افراد نتوانستند مطالب دینی را به درستی دریابند.
وی عنوان کرد: برخی افراد بیان می‌کنند که حرم امام رضا مطهر است. در ابتدا باید منظور از طهارت را عنوان کرد. در واقع در چنین شرایطی طهارت به معنای طهارت از جهل و رذائل اخلاقی است. آنچه در خصوص اهل بیت(ع) و حرم‌های مطهر ایشان بیان می‌شود بر اساس نگاهی دانشگاهی است؛ به این معنی که طبق ترسیم قرآن کریم، حرم را به عنوان دانشگاه می‌دانیم، دانشگاهی که کلاس تعلیم و تربیت دارد.
منظور از شفا در بقاع متبرکه معصومین، شفا از جهل است
این کارشناس مذهبی بیان کرد: قطعا شفای جسمانی اهل بیت(ع) و حرم‌های مطهر قابل انکار نیست، اما به تعبیری در اولویت‌های دیگر قرار می‌گیرد. در حالی که برخی افراد طهارت را به طهارت جسمی و شفای جسمی تنزل می‌دهند. در صورتی که منظور از شفا، شفای از جهل و شفا از عدم تربیت است که از طریق آن بتوانیم به درستی و طبق مکتب اهل بیت تعلیم ببینیم و تربیت شویم.
حجت‌الاسلام ویژه اضافه کرد: بوسیدن و لمس کردن ضریح در شرایط عادی امری شایسته و معمول است. در حقیقت زیارت همراه با علم و معرفت به موقعیت مکانی افراد بستگی ندارد، بنابراین به نظر می‌رسد نگاه ما نسبت به زیارت غلط است. بنابراین بسیار حائز اهمیت است که ما بتوانیم تعریف و ترسیم درستی از مسائل داشته باشیم و در صورت تحقق این رویکرد، شرایط به طور کلی تغییر خواهد کرد و در نهایت باید گفت که تمام این موارد ریشه در جهل دارد.
وی تصریح کرد: با این وجود متأسفانه گروهی عامدانه حرکت‌هایی را ایجاد می‌کنند که در مباحث جامعه‌شناسی و سیاسی باید مورد بررسی قرار گیرند.
اقدامات عالمانه و عاقلانه آستان قدس در حرم مطهر رضوی
این کارشناس مذهبی تصریح کرد: بر اساس اطلاعاتی که در اختیار دارم و تحقیقاتی که داشته‌ام فکر می‌کنم آستان قدس رضوی بهترین و درست‌ترین اقدام را داشته است. اگر بیماری بدون رعایت فاصله اجتماعی منتقل شود و شیوع پیدا کند، طبیعی است که باید مدیریت شود و به تبع آستان قدس نیز موظف است چنین شرایطی را فراهم سازد. بنابراین به نظر من اقدامات به درستی برنامه‌ریزی شده است. ممکن است اشکالاتی در زمینه اجرا وجود داشته باشد و مورد بحث قرار گیرد اما به طور کلی کارها درست، عالمانه و عاقلانه در نظر گرفته شده است.
ویژه اضافه کرد: زیرا این شرایط تنها به کشور و جامعه ما محدود نمی‌شود و در تمام دنیا این محدودیت‌ها وجود دارد تا به تدریج شیوع و ابتلاء به بیماری کاهش پیدا کند، همانطور که در حال حاضر نیز به مرور زمان برخی از محدودیت‌ها در حرم مطهر و سایر اماکن کاهش یافته است.
باید برای تصویر چهره‌ای عالمانه از دین تلاش کرد
وی بیان کرد: طبیعتا رعایت موازین بهداشتی و مدیریت شرایط، مسئله بسیار مهمی است. ما باید همواره تلاش کنیم تا چهره‌ای از دین را نشان دهیم که کاملا عالمانه و بر اساس علم باشد؛ چراکه میان علم و دین هیچ تضادی وجود ندارد. دینداری درست و علم درست هیچ‌گاه در تضاد نیستند. بر این اساس هنگامی که علم و عقل حکم می‌کند که باید فاصله اجتماعی رعایت شود، دین نیز تأییدکننده آن خواهد بود.
ویژه عنوان کرد: شرع حکم می‌کند که ما به زیارت برویم؛ در واقع در شریعت، زیارت متناسب با شرایط مورد بررسی قرار می‌گیرد. بنابراین ممکن است حدود و نحوه زیارت در برخی اوقات دچار تغییر شود. در حالی که ممکن است برخی کارها و اقدامات در امر زیارت چندان درست نباشد، مانند دخیل بستن خود به ضریح که در گذشته اتفاق می‌افتاد و با گذشت زمان فرهنگ‌سازی‌هایی صورت گرفت و لذا انجام این کار از میان رفت.
ایجاد محدودیت‌هایی در حرم اقدامی حکیمانه بود
این کارشناس مذهبی ادامه داد: به این ترتیب به عقیده من رعایت پروتکل‌های بهداشتی و محدودیت‌های موجود، عالمانه و حکیمانه است و با توجه به اینکه میان علم و دین تضادی وجود ندارد، متشرعانه نیز خواهد بود.
منبع: ايسنا