حضرت ابوالفضل(ع) حماسه ساز دشت کربلا و منادی شجاعت است که با ایثار و وفاداری خویش برای حفظ و تحکیم مبانی حقیقی اسلام تا آخرین نفس ایستادگی کرد و اینگونه علمدار سپاه اخلاص و شهادت نام گرفت.
به گزارش ایسنا،منطقه همدان، حضرت عباس(ع) در چهارم ماه شعبان سال بیست و ششم هجری در مدینه به دنیا آمد، او فرزند بزرگ ام‌البنین(س) و پسر چهارم امیرالمومنین علی(ع) است ومادر گرامیش فاطمه، دخت حزام بن خالد بن ربیعه بن عامر کلبی و کنیه اش(ام البنین) بود.
چند سال پس از شهادت حضرت فاطمه علیها السلام بود، که امیرالمومنین از برادرش عقیل، که به اصل و نسب قبایل آگاه بود، درخواست کرد زنی را از دودمانی شجاع برای او خواستگاری کند و عقیل، فاطمه کلابیه (ام البنین) را برای آن حضرت خواستگاری کرد و ازدواج صورت گرفت وامیرالمومنین علیه السلام از این بانوی گرامی، صاحب چهار پسر به نام های عباس، عثمان، جعفر و عبدالله شد.
دوران کودکی حضرت ابوالفضل
وقتی حضرت عباس(ع) به دنیا آمد، حضرت علی(ع) در گوش او اذان و اقامه خواند، نام خدا و رسول را به گوش او خواند و نام او را عباس نهاد. امام گاه گاهی قنداق عباس را در آغوش می‌گرفت، بازوانش را می‌بوسید و گریه می‌کرد .روزی امّ البنین علّت این گریه را پرسید. امام در جواب فرمود: این دست‌ها در راه کمک به امام حسین(ع) قطع خواهند شد.
پرورش در آغوش امامت و دامان عصمت، شالوده ای پاک و مبارک برای ایام نوجوانی و جوانی عباس فراهم کرد تا در آینده نخل بلند قامت استقامت و سنگربان حماسه و مردانگی باشد.
امیرالمومنین از مقام و عظمت دلبندش نزد خداوند چنین خبر می داد: پروردگار متعال دو بال به او خواهد داد تا به سان عمویش جعفر بن ابی طالب در بهشت پرواز کند. محبت پدری گاه علی علیه السلام را بر آن می داشت تا پاره پیکرش را ببوسد، ببوید و با آداب و اخلاق اسلامی آشنا سازد. از این رو لحظه ای عباس را از خود دور نمی ساخت وفرزند پاکدل علی علیه السلام در مدت 14 سال و چهل و هفت روز، که با پدر زیست، همیشه در حرب و محراب و غربت و وطن در کنار او حضور داشت.
عباس (ع)در ایام دشوار خلافت، لحظه ای از پدر گرامیش جدا نشد و آنگاه که در سال 37 هجری قمری جنگ صفین پیش آمد، با آن که حدود دوازده سال داشت، حماسه ای جاوید آفرید.
القاب حضرت عباس(ع)
حضرت عباس(ع) القاب گوناگونی دارد که به مهمترین آنان اشاره می‌کنیم:
قمر بنی هاشم: بهره مندی بسیار عباس از جمال و جلال و سیمای سپید و زیبا و سیرت سبز و نورانی، زمینه ساز این لقب است.
باب‌الحوائج:بر اثر بروز کرامات و برآورده شدن حاجات متوسلین به این لقب مشهور شد.
طیار: پرواز کننده در فضای قدس و درجات و مقامات عالی بهشت.
اطلس:بخاطر شجاعت و دلاوری به او اطلس می گفتند.
المستجار: منجی و نجات دهنده
سقا: دلاوری عباس در صحنه های حیرت آور آب رسانی به تشنگان، سبب این لقب شد.
(صاحب مشک)، عمید (یاور دین خدا)، سفیر(نماینده حجت خدا)، صابر(شکیبا)، محتسب(به حساب خدا گذارنده تلاش ها)، مواسی(جانباز و مدافع حق)، مستعجل(تلاش گری مهربان در برآوردن حاجات دیگران) و. .. از دیگر لقب های ابوالفضل است.
همسر و فرزندان حضرت ابوالفضل العباس
حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام، با لُبابَة دختر عبیداللّه بن عباس پسر عموی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، ازدواج نمود. لبابه، از بانوان بزرگ زمان خویش بود. او در فضایی آکنده از نور قرآن و مالامال از عطر روح نواز محبت به خاندان وحی، دیده به جهان گشوده و در سایه سار قرآن و عترت تربیت یافته بود. تاریخِ ازدواج وی چندان مشخص نیست؛ ثمره این پیوند فرزندانی به نام های عبیداللّه، فضل، حسن، قاسم و یک دختر بود اما بین تاریخ نگاران در تعداد آنها اختلاف نظر وجود دارد.
مقام علمی حضرت عباس
حضرت عباس علیه السلام در خانه ای زاده شد که جایگاه دانش و حکمت بود. آن جناب از محضر امیرمومنان علیه السلام و امام حسن و امام حسین(ع) کسب فیض کردند و از مقام والای علمی برخوردار شدند.
شیخ عبدالله مامقانی، در کتاب نفیس تنقیح المقال، در مورد مقام علمی و معنوی ایشان گفته است: آن جناب از فرزندان فقیه و دانشمندان ائمه علیهم السلام و شخصیتی عادل، مورد اعتماد، با تقوا و پاک بود.
ایثار و جانبازی، راز و رمز تعالی حضرت عباس(ع)
با توجه به روایاتی که در شأن حضرت عباس (ع) از ائمه علیهم السلام رسیده و در آن به ایثار و فداکاری در راه امام خویش تصریح شده است، به روشنی، فضیلت و مقام آن بزرگوار آشکار می‌شود. حضرت عباس (ع) فرزند کسی است که آیه ( وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ بقره-207) در شانش نازل شد و از سلاله دودمانی است که اسوه ایثار و از خودگذشتگی بودند و سوره هل اتی، در شأن ایثار ایشان نازل شده است.
جانباز بزرگ دشت کربلا حضرت ابوالفضل العباس(ع) با غیرت و وفاداری بی مانند خویش تا پای جان از حقیقت قیام برادر بزرگوار خود امام حسین(ع) دفاع کرد. علمدار کربلا را می توان نمونه کامل ایثار و گذشت برای برافراشتن اعتلای پرچم اسلام دانست.
آن حضرت بهترین اسوه ولایت پذیری است؛ چون خط سیاسی او پیوسته بر اطاعت از امام و مخالفت رفتاری و گفتاری با دشمنان امام استوار بود.
شهادت حضرت
در روز عاشورا چون تشنگی بر حسین و یارانِ او سخت گشت، کودکان به امام علیه السلام شِکوِه آوردند و از فرط عطش می نالیدند. امام، عباس علیه السلام را صدا کرد و فرمود تا با چندنفر به فرات برود و برای تشنگان آب بیاورد. عباس با ده سوار همراه شد و مَشکها را برداشت و چون به مدخل آبِ فرات رسید، یارانِ ابن زیاد بر کنار فرات نشسته بودند و شریعه را بر حرمِ رسولِ خدا بسته بودند. چون عباس را دیدند، بر او حمله کردند. عباس پس از آن رجزی خواند و بر آنها حمله کرد. … آنگاه که از شریعه فرات بیرون آمد و مشک بر دوش داشت دشمنان از هر طرف او را تیرباران کردند و در همین حال کسی بر او حمله کرد و دست راست او را برید و حضرت مشک را با دست چپ گرفتند در حالی که تمام فکر حضرت به حرم ابا عبدالله بود تا بر تشنگان آب برساند در این حال شخص دیگری حمله کرد و دست چپ حضرت را برید و حضرت بر زمین افتاد و مشک را بر دهان گرفت. در این حال عمر سعد ندا داد که مشک را تیرباران کنند در این زمان بود که عمودی آهنین بر فرق سر حضرت فرود آوردند… وقتی که امام حسین (علیه السلام) بر بالین خون آلود حضرت عباس ( علیه السلام) حاضر شد، فرمود: اکنون کمر من شکست.
مرقد مطهر حضرت ابوالفضل
حضرت امام سجاد (ع) هنگامی که برای دفن پیکر‌های مطهر شهدا بعد از واقعه عاشورا به کربلا آمده بود، با این که به بنی اسد اجازه داد در دفن شهیدان او را یاری کنند، ولی برای دفن پدرش امام حسین (ع) و عمویش حضرت عباس (ع) به آنان اجازه مشارکت نداد و فرمود: با من کسی هست که یاری‌ام می‌کند.
مرقد مطهر حضرت ابوالفضل العباس (ع) هم اکنون در کربلای معلا و در نزدیکی مرقد شریف و نورانی سومین امام شیعیان و سرور و سالار شهیدان، برادر عزیزش حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران باوفای ایشان، زیارتگاه و ملجاء و پناه عاشقان و عارفان و دلسوختگان، و مطاف فرشتگان و آسمانیان است.
حرم حضرت عباس (ع) در فاصله حدود ۳۰۰ متری شمال شرقی حرم امام حسین (ع) قرار دارد و حد فاصل این دو بارگاه نورانی را بین الحرمین می‌گویند.
منبع: ايسنا