حواشی اولین عیدی/قطره‌چکانی هر ساله در تورم!
دولت در آستانه پرداخت اولین عیدی خود، سناریوهایی متفاوت از گذشته پیش‌بینی کرده است اما توقع از تصمیم نهایی، در تورم موجود بالای ۴۰ درصد کم نیست؛ عیدی که در این سال‌ها و در اوج تورم هم اغلب رشد سالانه فقط حدود ۱۰۰ هزار تومانی داشته است.
برای امسال و براساس امتیاز و ضریب حقوق، رقم عیدی کارکنان به یک میلیون و ۵۲۴ هزار تومان می‌رسد ولی این رقم معادل عیدی است که دولت سال گذشته پرداخته بود. این در حالی است که در هفته جاری و احتمالا تا فردا (یکشنبه) سازوکار و مبلغ پرداخت عیدی در هیات دولت نهایی خواهد شد و سازمان برنامه و بودجه با تامین منابع، پرداخت را در زمان واریز حقوق بهمن‌ماه انجام خواهد داد ولی ظاهرا با جریانی متفاوت از گذشته.
برنامه چیست؟
بررسی‌های ایسنا نشان داده بود که برای عیدی امسال دو پیش‌بینی جدی وجود دارد؛ در یک مورد مبلغ عیدی را نسبت یک میلیون و ۵۲۴ هزار تومان، تا ۵۰۰ هزار تومان افزایش داده و دو میلیون تومان به طور یکسان به تمامی کارکنان پرداخت شود و در سناریویی که با تاکید بر پرداخت عادلانه است، همان مبلغ یک میلیون و ۵۲۴ هزار تومان را برای همه در نظر بگیرند، با این تفاوت که برای افراد دارای همسر و فرزند مبلغ اضافه پرداخت شود؛ به طوری که برای همسر یک رقم تعیین و به هر یک از فرزندان هم نصف آن.
اما در پرداخت متغیر، چالش هماهنگی با قانون مدیریت خدمات کشوری نیز وجود دارد و ظاهرا این هم مطرح بوده که می توان مازاد بر یک میلیون و ۵۲۴ هزار تومان را به جای نقدی، بن کارت برای خرید کالا ارائه کرد که این طرح چندان قابل اجرا نیست.
دریافتی‌های آخر سال یکی نیست
این طرح‌ها هنوز نهایی و به تصویب دولت نرسیده و هر یک سازوکار خود را می‌طلبد و ممکن است مصوبه نهایی متفاوت از این باشد، ولی در این بین اصل مبلغ پرداختی به کارکنان مطرح است که حتی اگر دو میلیون تومان ثابت هم تصویب شود، نسبت به شرایط تورمی موجود، مورد نقد و گله کارکنان قرار دارد. این را هم باید مورد توجه قرار داد که برخی سازمان‌ها و دستگاه‌ها در آستانه نوروز تحت عناوین مختلف پرداخت هایی خارج از عیدی مصوب دولت به کارکنان خود دارند ولی برخی دیگر که از مزایا و بودجه کمتری برخوردار هستند، این امکان را نداشته و درنهایت دریافتی‌های پایان سال کارکنان متفاوت رقم می‌خورد.
رشد ناچیز سالانه عیدی در ۱۰ سال اخیر
مروری بر مبلغ عیدی در ۱۰ سال گذشته نشان می‌دهد که سال‌ها رقم پرداختی نسبت به سال قبل تفاوت ناچیزی داشته و در حد ۱۰۰ هزار تومان اضافه شده است، آن هم در شرایطی که طی این سال‌ها اقتصاد ایران نوسان زیادی در تورم داشته و تا بیش از ۵۰ درصد را هم تجربه کرده است.
روند تغییر عیدی کارکنان در این سال‌ها نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۰ مبلغ ۳۵۰ هزار تومان، ۱۳۹۱ ، ۴۰۲ هزار تومان، ۱۳۹۲ ، ۵۰۳ هزار تومان، ۱۳۹۳ ، ۶۰۳ هزار تومان، ۱۳۹۴ ، ۶۸۸ هزار تومان، ۱۳۹۵ ، ۷۷۰ هزار تومان، ۱۳۹۶، ۸۵۰ هزار تومان و سال ۱۳۹۷ مبلغ ۹۳۲ هزار تومان در نظر گرفته شده است.
اما در دو سال اخیر به این نحو بود که در سال ۱۳۹۸ که طبق محاسبات عیدی به یک میلیون و ۸۰ هزار تومان می‌رسید، دولت یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تصویب کرد و برای سال ۱۳۹۹ نیز رقم محاسباتی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان را با رشد ۳۰۰ هزار تومانی به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش داد.
تورم کاهشی شده ولی بالای ۴۰ درصد است
به هر حال اگرچه تاکید بر روند کاهشی تورم در ماه‌های اخیر است ولی همین تورم نیز به طور متوسط بالای ۴۰ درصد در آمارهای رسمی ثبت شده و با توجه به هزینه‌های مردم در پایان سال، با این ارقام عیدی، قدرت خرید نسبت به سطح قیمت‌ها بالا نیست، از سویی پرداخت عیدی کارکنان در سطح پایین‌تری از عیدی کارگران که معمولا معادل یک ماه حقوق است، قرار دارد، در حالی که برای کارکنان به حداقل حقوق پرداختی امسال هم نمی‌رسد.