خشکسالی زراعی چیست؟

مختار داشادی در گفت وگو با ایسنا با اشاره به این‌که خشکسالی به‌عنوان یکی‌از و عضو هیات علمی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی لرستانزگی‌های طبیعی اقلیم از جدی‌ترین معضل‌های فیزیکی برای کشاورزی در همه جای دنیاست، اظهار کرد: این پدیده خسارت‌های زیادی به اکوسیستم‌های طبیعی، کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، منابع آب و زندگی انسان وارد می‌کند.

وی ادامه داد: رفتار خشکسالی با مخاطرات دیگر ازجمله سیل و زلزله تفاوت داشته و تفاوت آن در تأثیر تدریجی، آرام و خزشی مزمن آن است و امکان تعیین دقیق زمان شروع و خاتمه این رخداد طبیعی وجود ندارد.

داشادی تصریح کرد: این پدیده به طور مستقیم و غیرمستقیم بخش‌های مختلف زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

این عضو هیأت علمی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی لرستان با اشاره به این‌که ایران با قرار گرفتن در کمربند خشک کره زمین با مشکل کم آبی مواجه است، بیان کرد: براساس آمارهای موجود وزارت نیرو، میانگین ۳۰ ساله بارندگی سالانه ایران ۲۵۰ میلی‌متر است به‌طوری‌که بارش سالانه کشورهای نسبت به جهان خصوصاً کشورهای اروپایی با بارندگی ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌متر در سال، بسیار کمتر است که همین امر باعث شده خشکسالی‌های شدیدی در ایران رخ دهد.

وی ادامه داد: از طرفی بیشتر بارش‌ها در نیمه سرد سال و نه در دوره رشد محصولات اتفاق می‌اُفتد و یا در اکثر مناطق خشک بخش عمده‌ای از ریزش باران های سالانه در یک روز است که این شرایط حکایت از بی‌نظمی بالای بارش‌ها از نظر زمانی و مکانی دارد که در نتیجه آن سیل‌های مهیبی از جنوب تا شمال ایران در حال رخ دادن است.

داشادی تأکید کرد: خشکسالی به‌عنوان یک پدیده طبیعی همچون سایر پدیده‌های دیگر به کمک دانش، آگاهی، برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح قابل پیش‌بینی و کنترل است و با مدیریت صحیح می‌توان خسارات ناشی از آن‌را به حداقل رساند.

این عضو هیات علمی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی لرستان با اشاره به این‌که خشکسالی متفاوت و مخرب‌تر از خشکی است، ادامه داد: خشکسالی عبارت‌است از فاصله‌گیری از شرایط متوسط یا نرمال که به اندازه کافی مدت زمان طولانی از یک الی دو سال دارد تا بتواند موازنه آبی را حت تأثیر خود قرار دهد و تأثیر سوئی نیز بر عملکرد اموسیستم و گونه‌های ساکن در آن داشته باشد.

وی با اشاره به این‌که خشکسالی چهار تعریف دارد که در مقوله‌های هواشناسی، آب‌شناسی، کشاورزی و اجتماعی و اقتصادی می‌گنجد، افزود: خشکسالی براساس اصول هواشناسی به معنای فاصله گرفتن میزان بارش از حالت عادی خود است و در مناطق مختلف تعریف متفاوتی دارد.

داشادی افزود: از نظر آب‌شناسی خشکسالی آبی زمانی اتفاق می اُفتد که ذخائر آب‌های سطحی و زیرسطحی کمتر از حد نرمال خود باشند، خشکسالی مداوم باعث کاهش حجم کم آب در رودخانه‌ها، جوی‌ها و دریاچه‌های پشت سدها می‌شود و فعالیت‌های نابجای انسانی که باعث کاهش منابع آب می‌شود می تواند خشکسالی آب‌شناسی را بدتر کند.

این عضو هیات علمی معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی لرستان با اشاره به این که از نظر کشاورزی خشکسالی براساس نیاز محصولات مختلف در مراحل رشد به آب متفاوت است، تصریح کرد: خشکسالی کشاورزی یا زراعی به مواقعی می‌گویند که طی آن مقدار آب موجود در خاک، برای رفع نیازهای هر محصول خاص کافی نباید، در واقع به کاهش بارش توأم با کم شدن رطوبت خاک و اُفت میزان تولید محصولات کشاورزی خشکسالی اطلاق می‌شود.

وی ادامه داد: خشکسالی اجتماعی و اقتصادی به وضعیتی اطلاق می شود که طی آن کمبود آب و کم‌آبی به تدریج تأثیرات خود را به جای می‌گذارد و این نوع خشکسالی زمانی رُخ می‌دهد که تقاضا برای آب بیش‌از عرضه باشد.

داشادی تأکید کرد: ازجمله علل خشکسالی می توان به کمبود بارش، افزایش جمعیت و تغییرات جوی اشاره کرد.

انتهای پیام

منبع:ایسنا