خلائی بزرگ در حوزه ادبیات دفاع مقدس

به گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، آیین رونمایی از کتاب «بر بال ققنوس» ظهر امروز (دوشنبه، سوم خردادماه ۱۴۰۰) به مناسبت سالروز آزادسازی خرمشهر، روز مقاومت، ایثار و پیروزی، با حضور سردار علی‌اصغر محسن شیخی، مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان تهران، سرهنگ پاسدار عباس بایرامی، سرپرست سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس کشور، رحیم زریان، نویسنده اثر و رضا اسماعیلی، شاعر و منتقد ادبی توسط خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار و به صورت زنده پخش شد.

رحیم زریان در ابتدای این نشست با بیان این که بیشتر شعرهایش در حوزه دفاع مقدس بوده و هست و شعر را از دوران کودکی با زبان گیلکی و فارسی شروع کرده است، گفت: بنده در جریان انقلاب‌ و در راهپیمایی‌ها با مردم سلحشور حضور داشتم و از سویی عاشق شهید بهشتی بودم. از طرفی هم از طریق یکی از دوستانم و به توصیه ایشان با برخی دیگر از شاعران آشنا شدم. «بر بال ققنوس» با کتاب «غریبانه» دوست شاعرم پرویز بیگی حبیب‌آبادی تفاوت دارد؛ اثر او تذکره بوده و در سه مجلد است. من در اثر خود قداستی را به شعر دفاع مقدس بخشیدم.

او با بیان این‌که نخستین شب شعر جنگ را بنا نهاده است، گفت: کتاب «بر بال ققنوس» را در سه خان تقسیم‌بندی کرده و حروف الفبا را کنار گذاشتم. در خان اول با عنوان پیشگامان شعر دفاع مقدس، شرح حال و گزیده اشعار ۱۴ نفر از شاعران دفاع مقدس و انقلاب همچون سیدحسن حسینی، نصرالله مردانی، قیصر امین‌پور، یوسف علی میرشکاک و… را قرار دادم.

این نویسنده در ادامه افزود: خان دوم نیز طلایه‌داران شعر معاصر و دفاع مقدس نام دارد که از ۱۸ شاعر چون شهریار، مشفق و … سخن گفتم که همه از شاعران آیینی بوده و در دفاع مقدس حضور پیدا کردند. خان سوم نیز به شورآفرینان شعر دفاع مقدس اختصاص دارد؛ ۱۱۰ شاعر تازه‌نفسی که در این حوزه شعر سرودند.

رحیم زریان در پایان سخنان خود برخی از شعرهای شاعرانی را که در کتاب «بر بال ققنوس» آورده است خواند.

در ادامه آیین رونمایی از این اثر، رضا اسماعیلی درباره شعر دفاع مقدس و ضرورت‌های آن اظهار کرد: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس یکی از نهادهایی است که از آغاز تا به امروز در برگزاری کنگره‌های شعر دفاع مقدس و برنامه‌های تخصصی در حوزه ادبیات دفاع مقدس پیشتاز بوده و حق بزرگی بر گردن ادبیات دفاع مقدس و ادبیات پایداری دارد.

او با اشاره به این که سال گذشته بیست‌ودومین دوره کنگره ملی شعر دفاع مقدس برگزار شد، مطرح کرد: ما در حوزه ادبیات دفاع مقدس در طول ۴۰ و اندی سال که از انقلاب گذشته نسلی از شاعران توانمند و فرهیخته را تربیت کردیم که این شاعران نام‌های بزرگی هستند و وظیفه داریم آن‌ها را به نحو شایسته معرفی کرده و به ایران و جهان بشناسانیم. با این‌که در حوزه معرفی ادبیات دفاع مقدس کارهای زیادی صورت گرفته ولی همچنان شاعران دفاع مقدس آن گونه که شایسته و بایسته است معرفی نشده‌اند و این امر نیازمند این است که در این حوزه گام‌های بلندتری برداریم و تلاش‌های بیشتری صورت گیرد.

این شاعر با بیان این که باید در سه حوزه در خصوص ادبیات دفاع مقدس برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کنیم، تاکید کرد: ابتدا در زمینه چاپ اشعار است که این اتفاق در سال‌های گذشته صورت گرفته و پس از برگزاری کنگره یا در طول سال بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گزیده اشعار شاعران دفاع مقدس را در قالب کتاب چاپ و منتشر کرده است. گام دوم نقد و بررسی اشعار و آثار دفاع مقدس است؛ ما برای بالندگی ادبیات دفاع مقدس باید این اشعار را در کارگاه‌های آموزشی و جلسات تخصصی نقد با حضور شاعران دفاع مقدس مورد بررسی قرار دهیم و به کاستی‌ها برجستگی‌های این آثار اشاره کنیم تا بتوانیم ادبیات دفاع مقدس را به نقطه مطلوب برسانیم. حوزه سوم که نیاز به توجه بیشتر دارد ترجمه است؛ متاسفانه ما نه‌تنها در حوزه ادبیات دفاع مقدس بلکه در زمینه ادبیات انقلاب نیز کم‌کاری کرده‌ایم. یعنی ما نتوانسته‌ایم شاعران نام‌آور انقلاب اسلامی را به جهان معرفی کنیم به این علت که در این حوزه برنامه‌ریزی نکرده‌ایم. به واقع ما نیازمند گزینش آثار ادبیات دفاع مقدس و ادبیات پایداری و ترجمه آن به زبان‌های دیگر هستیم. در هیچ کشوری اثری از شاعران ایرانی حوزه دفاع مقدس دیده نمی‌شود.

اسماعیلی با اشاره به این که زریان به اعتبار سنی که دارد جزء نسل اول شاعران انقلاب محسوب می‌شود، بیان کرد: در سال‌های ابتدایی انقلاب کار کردن در حوزه ادبیات انقلاب بسیار سخت بود، از این رو که باید روی پای خود ایستاده و از صفر شروع می‌کردیم. در حقیقت باید الگوسازی و نمونه‌سازی می‌کردیم تا شاعران جوان‎‌تر آن‌‎ها را خوانده و با اقتدا به شاعران نسل اول انقلاب دست به خلق آثار ادبی بزنند. در دهه ۶۰ که پربارترین دهه برای ادبیات انقلاب بود این اتفاق افتاد و شاعران نسل اول مجاهدانه و مومنانه به این عرصه وارد شده و آثاری را خلق کردند که تا امروز می‌توان به عنوان نمونه‌های برجسته ادبیات دفاع مقدس از این اشعار نام برد.

او سپس با اشاره به این‌که شاعران دفاع مقدس آن‌گونه که باید معرفی نشدند، گفت: در حوزه تحقیق و پژوهش نیز باید عقب‌ماندگی را جبران کنیم. حتی می‌توانیم کتاب‌های تحقیقی و پژوهشی را به محققان سفارش دهیم. چاپ «بر بال ققنوس» در بدو ورود به دهه پنجم انقلاب امری خجسته است؛ زریان در سه فصل ۱۴۲ شاعر را معرفی کرده و شرح احوال آن‌ها را به همراه گزیده‌ای از اشعارشان در کتاب ذکر کرده است که می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

رضا اسماعیلی در ادامه اظهار کرد: یکی از حسرت‌های این روزگار این است که شاعران نسل اول انقلاب را نمی‌شناسند و این امر نشان‌دهنده این است که در این حوزه خلاء بزرگی وجود دارد و باید آن را پر کرد. یکی از راه‌ها چاپ آثاری از قبیل «بر بال ققنوس» است که به نسل امروز کمک می‌کند تا بتوانند در مسیری که شاعران انقلاب و دفاع مقدس طی کردند، طی طریق کنند.

او در پایان سخنان خود به این‌که در مقطع دانشگاه نیز با کمبود منابع در حوزه ادبیات دفاع مقدس مواجه هستیم اشاره کرد.

سردار علی‌اصغر محسن شیخی از دیگر میهمانان این نشست بیان کرد: نکته مهم و اساسی در حوزه ادبیات دفاع مقدس که حضرت آقا نیز بر آن تاکید دارد به فراموشی سپرده نشدن و تحریف نشدن این آثار است. در یادداشت‌ها و نشست‌های ایشان توجه و تاکید بر داشته‌های‌مان که همان ایثار، فداکاری، گذشت، شهادت و شهامت میدان‌داران ما است و باید آن را قدر بدانیم و تا جایی که می‌توانیم در انتشار آن قلم‌فرسایی کرده و از ادبیات و هنرهای متعددی که در دسترس است استفاده کنیم.

او افزود: طبیعتا ادبیات با ظرافتی به ویژه در حوزه شعر می‌تواند بیشترین کارکردها را داشته باشد. آن‌چه مسلم است این است که چند بیت شعر یا رباعی می‌تواند نوعی جریان‌سازی کند که شاید ده‌ها سخنرانی چنین نباشد. در واقع گاهی چند بیت شعر می‌تواند آن روحیه سلحشوری، انگیزشی و رسالت را به نسل آینده انتقال دهد. متاسفانه ما از این فاکتور به خوبی استفاده نکرده‌ایم؛ به واقع ما باید این هنر را داشته باشیم که زیبایی‌های عرصه دفاع مقدس را خوب و به موقع نشر دهیم. یکی از این فعالیت‌ها معرفی شعر است، ما با انتقال داشته‌های‌مان فاصله داریم و جوانان ما کمتر با آن‌ها آشنا هستند که باید این شرایط آشنایی را فراهم کنیم.

در پایان این مراسم کتاب «بر بال ققنوس» اثر رحیم زریان رونمایی شد.

انتهای پیام

منبع:ایسنا