خلاقیتهایی که مانع تعطیلی آموزش شد
چیزی به پایان سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۳۹۹ باقی نمانده است؛ سال تحصیلی کرونا زده ای که روش های آموزش در مدارس را تغییر داد و معلمان و دانش آموزان به ناچار با آن همراه شدند. در چنین شرایطی کاستی های نظام آموزشی و موضوعاتی نظیر عدالت دسترسی به امکانات آموزشی، محتوای درسی و به روز رسانی دانش کادر آموزش بیش از پیش نمایان شد.
علی تفکری، عضو شورای مرکزی سازمان معلمان ایران در گفت وگو با ایسنا، ضمن مروری بر عملکرد نظام آموزشی کشور در دوران بروز کرونا، به برخی از این کاستی ها اشاره و اظهار کرد: یک سال از ظهور ویروس کرونا در ایران می گذرد؛ ویروسی که با وجود کوچکی، تاثیرات بسیار عمیقی بر اقتصاد، کسب و کار، بهداشت، محیط زیست، آموزش و … گذاشته و تغییراتی را در سبک زندگی، هنجارها، آداب و رسوم و حتی سیستم آموزشی ما ایجاد کرده است.
وی افزود: با شروع و شیوع کرونا در جهان، تمام کشورها به آموزش های مجازی روی آوردند. در این میان کشورهایی که آموزش در بستر مجازی را قبل از کرونا هم تجربه کرده بودند، با درنظر گرفتن اقتضائات و برنامه ریزی مناسب، توانستند آموزش خود را به شکل مطلوب ادامه دهند.
تفکری با بیان اینکه در ایران اما، ابتدا نظام آموزشی با نوعی سردرگمی مواجه بود و لذا تعطیلی های چند روزه مدارس و تمدید آنها در دستور قرار گرفت؛ غافل از این که هیچ معلم و دانش آموزی تا ماه ها رنگ کلاس های حضوری را نخواهد دید گفت: در روزها و ماه های نخست، در حالی که نظام آموزشی هنوز خود را پیدا نکرده بود، این خلاقیت معلمان بود که باعث شد آموزش تعطیل نشود. در واقع اگر در آغاز، جریان های خلاقیت، نوآوری و کار جهادی معلمان نبود، چه بسا فرجام سال تحصیلی گذشته نامعلوم بود.
این مدیر مدرسه و کارشناس آموزش و پرورش ادامه داد: اما این آغاز، پایان ماجرا نبود. در ادامه، نه معلمان توانستند خود را از دام آموزش یک سویه و مونولوگ رها کنند و نه نظام آموزشی توانست طرح و برنامه ای برای خروج از این بحران آموزشی ارائه دهد. حتی شبکه شاد هم با تمام تغییرات مثبتی که در آن صورت گرفت، نتوانست تبدیل به یک شبکه تعاملی و دوسویه شود.
عدم تناسب برنامه درسی ملی با آموزشهای مجازی
وی با اشاره به اینکه علاوه بر فقدان طراحی آموزشی متناسب با شرایط آموزش مجازی، نقص های فنی ناشی از زیرساخت های اینترنتی، پهنای باند، نرم افزارها و سخت افزارهای لازم جهت یک آموزش تعاملی نیز در ناکام ماندن این نوع از آموزش بی تاثیر نبود اظهار کرد: البته آموزش مجازی، یک پدیده چند وجهی است که اگر از فقر امکانات، زیرساخت های ارتباطی و مشکلات اقتصادی خانواده ها در تامین سخت افزارهای مورد نیاز دانش آموزان بگذریم، عوامل موثری در آن دخیل هستند. از جمله این عوامل می توان به محتوای کتاب های درسی، ساعات آموزشی، رویکرد معلمان در تدریس و شکل گیری عادات یادگیری در دانش آموزان اشاره کرد.
این مدیر مدرسه و کارشناس آموزش و پرورش افزود: بی تردید ساعات آموزشی مبتنی بر برنامه درسی ملی به هیچ روی متناسب با آموزش های مجازی نیست و امروزه نیاز به بازطراحی محتوای درسی بیش از گذشته احساس می شود. همچنین بسیاری از معلمانِ بیگانه با آموزش مجازی، کماکان از شیوه های سنتی و غیرتعاملی در تدریس خود بهره می برند؛ دانش آموزان نیز هنوز به این باور نرسیده اند که این نوع از آموزش در واقع “دانش آموز محور” است و معلم فقط می تواند نقش هدایتگر و تسهیل گر آموزشی را ایفا کند.
مدارس چشم اندازی برای خود متصور نیستند
تفکری با بیان اینکه به طور کلی نقش یاددهندگان، یادگیرندگان و ابزار های آموزشی به درستی تعریف نشده و نامشخص است گفت: در عین حال مدارس به نوعی، در حالت “تجافی” به سر می برند و چشم اندازی برای خود متصور نیستند. در این شرایط، نیاز به آموزش مدیران، معلمان و دانش آموزان بیش از پیش احساس می شود؛ اما در یک سال گذشته، آموزش های هدفمندی برای هیچ یک از این گروه ها در نظر گرفته نشده است.
وی تصریح کرد: از آنجا که آموزش و پرورش یکی از منابع مهم تغییر در جامعه شمرده می شود، انتظار می رود که نظام آموزشی، به سرعت خود را با تحولات اخیر هماهنگ و آمادگی لازم را برای دگرگونی های پیش رو کسب کند تا در زمان لزوم با اتخاذ تصمیمات مناسب و به کار گیری روش های بهبود دهنده، راه آموزش مجازی را حتی پس از کرونا هموارتر سازد.
این مدیر مدرسه و کارشناس آموزش و پرورش افزود: به عبارت دیگر اگر مسئولین آموزش و پرورش، به فکر روش ها و رویکردهای نوین آموزشی نباشند، وضعیت فعلی و آینده آموزش، قابل توجیه نخواهد بود و مادامی که در بین متولیان آموزش، مدیران و معلمان، نسبت به آموزش های مجازی، دیدگاه های صُلب و تدافعی وجود داشته باشد، لزوما در آموزش، تغییر مثبتی رخ نخواهد داد گفت: به قول تافلر، «تنها استفاده خلاقانه از تغییر، می تواند از شوک صدمه آن جلوگیری کند و آینده بهتری برای انسان شکل گیرد».
انتهای پیام
منبع:ایسنا