داده‌های بهتر، زندگی بهتر
مدیر گروه آمار دانشگاه فردوسی مشهد گفت: به وسیله داده‌هایی که درست ثبت شده باشند و صحت آن‌ها تایید شده باشد می‌توان با همه دنیا ارتباط برقرار کرد.
جعفر احمدی به مناسبت روز آمار و برنامه‌ریزی در خصوص ریشه آمار و برنامه‌ریزی در ایران، اظهار کرد: علم آمار در ایران در قالب ارقام و استفاده از داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. آمار اعداد و ارقام توسط سازمان‌هایی مانند برنامه و بودجه و بانک مرکزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی افزود: استفاده از علم آمار در ایران به قبل از سده ۳۰۰ باز می‌گردد درحالی که تا سال ۱۳۴۰ تدریس علم آمار به صورت مستقل در دانشگاه‌ها وجود نداشت. از سال ۱۳۴۰ به بعد دانشگاه‌های کشور تدریس آمار را در کنار علوم ریاضی در دانشکده علوم پایه آغاز کردند. در سال ۱۳۵۰ گروه‌های آمار تفکیک شدند. تصور عموم مردم از آمار اعداد و ارقام است. درحالی که همه داده‌های ثبت شده در ابتدا به شکل اعداد و ارقام نیست.
مدیر گروه آمار دانشگاه فردوسی مشهد در پاسخ به اینکه داده‌ها چگونه کسب شده و از آن‌ها اطلاعات استخراج می‌شود، ادامه داد: داده‌های آماری می‌توانند به شکل کمی و کیفی باشند. برای مثال محل تولد، مدت زمان طول عمر و میزان خسارات وارد شده در یک حادثه مجموعه‌ای از داده‌های کمی و کیفی را ارائه می‌کند. علم آماری که درحال حاضر در دانشگاه تدریس می‌شود نیازمند یک پایه ریاضی قوی است. آمار ابزاری است که مورد استفاده تمام شاخه‌ها قرار می‌گیرد. از جمله این شاخه‌ها می‌توان به آمار رسمی، آمار ریاضی، آمار حیاتی، آمار بیمه، آمار اقتصاد، آمار صنعتی، آمار هواشناسی و اقلیم شناسی و آمار علوم اجتماعی اشاره کرد.
احمدی بیان کرد: آمار رسمی آماری است که توسط دولت‌مردان و سیاست‌مداران مورد استفاده قرار می‌گیرد. آمار ریاضی مرتبط با بحث گسترش و توسعه نظری ریاضی بوده که به رشته آمار و احتمالات نزدیک می‌شود. آمار حیاتی نوعی از آمار است که به رشته‌های علوم پزشکی، کلینیکی، داده‌های پزشکی و داده‌های مربوط به بقا مرتبط می‌شود. آمار بیمه در زمینه اطلاعات بیمه‌ای مانند بیمه آتش‌سوزی و خرابی‌های آن به کار گرفته می‌شود. آمار علوم اجتماعی و روانشناختی به مباحث مرتبط با شناخت جمعیت می‌پردازد. آمار صنعتی نیز در کارخانه‌ها و برای بررسی طول عمر، تعمیرات و کنترل کیفیت محصولات تولید شده بکار می‌رود.
وی تشریح کرد: از سال ۲۰۱۰ روز ۲۰ اکتبر به نام روز آمار و برنامه‌ریزی نامیده شد. هر پنج سال مراسمی جهانی برای بزرگداشت این روز برگزار می‌شود. در سال ۲۰۱۵ شعار «داده‌های بهتر، زندگی بهتر» برای این روز انتخاب شد. روش کسب اطلاعات در تصمیم گیری‌ها بسیار موثر است. در صورتی که اطلاعات یا نحوه کسب آن‌ها نادرست باشد تصمیمی اشتباه خواهیم گرفت. همه داده‌ها بایستی در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا تصمیمی درست بگیریم.
ارقام دروغ نمی‌گویند اما دروغگویان رقم‌سازی می‌کنند
مدیر گروه آمار دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: به وسیله داده‌هایی که درست ثبت شده باشند و صحت آن‌ها تایید شده باشد می‌توان با همه دنیا ارتباط برقرار کرد. ارقام دروغ نمی‌گویند اما دروغگویان رقم‌سازی می‌کنند. داده نادرست می‌تواند به اندازه اشتباه یک جراح در بیمارستان خطرناک باشد. آمار رسمی وظیفه دارد تا ابزاری تولید و معیارهایی را طراحی کند که به مدیران و دولت‌مردان برای تصمیم‌گیری براساس آمار و ارقام کمک کند.
احمدی گفت: روز آمار و برنامه‌ریزی سابقه چندانی در ایران نداشته و سابقه آن به سال ۱۳۷۸ بازمی‌گردد. سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی دو سازمان اصلی هستند که تحلیل‌های آماری خود را تهیه و در اختیار دولت‌مردان برای تصمیم‌گیری بهتر قرار می‌دهد. یکی از علل انتخاب آبان ماه برای روز آمار و برنامه‌ریزی برنامه‌ریزی برای سال بعد در دولت است. دلیل دوم نیز به دلیل سرشماری جمعیت و انجام جابه‌جایی‌های احتمالی بود.
آمار و ارقام چشم دولت‌مردان است
وی با تاکید بر اینکه آمار و ارقام چشم دولت‌مردان است، اظهار کرد: اگر آمار و ارقام به طور صحیح کسب نشود، دولت‌مردان نیز نمی‌توانند به درستی تصمیم بگیرند. علت مشکلات احتمالی در تصمیم‌گیری‌ها وجود خطا در مراحل مختلف آماروبرنامه‌ریزی است. مراحل یک آمارگیری درست ابتدا به ارائه پرسش صحیح، در نظر گرفتن گروه مرتبط برای کسب پاسخ و پیدا کردن روش مرتبط می‌توان استفاده کرد. برای ثبت داده‌ها بایستی دقت کرد که آن‌ها را به صورت درست ثبت کرد. این روزها با حجم بسیاری از داده‌ها برخورد می‌کنیم. بنابراین بایستی از روشی نوین برای ثبت داده‌ها استفاده کرد و سپس خروجی را تحت اختیار مسئولان تصمیم‌ساز قرار داد.
مدیر گروه آمار دانشگاه فردوسی مشهد خاطر نشان کرد: در رشته آمار ابزارهای مختلفی مانند نمودارها وجود دارد که به ارائه آسان‌تر اطلاعات کمک می‌کند. افراد با نگاه کردن به نمودار می‌توانند از روند و اطلاعات کلی که ارائه می‌دهد مطلع شوند. استفاده نادرست از ابزار آماری موجب ارائه نادرست اطلاعات می‌شود. مسئولان بایستی از آمار برای تصمیم‌گیری و استخراج اطلاعات بهتر استفاده کنند. امروزه اهمیت داده به شدت افزایش یافته است. آمار تنها به درد دولت‌مردان نمی‌خورد بلکه در تمام جوانب زندگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
منبع: ايسنا