دانشجوی دکتری و استاد باید یکدیگر را انتخاب کنند

دکتر مرتضی کلاهدوزان در گفت‌وگو با ایسنا،‌ با بیان اینکه در سال جاری ما حالت خاصی در پذیرش دانشجویان مقطع دکتری داشتیم، اظهار کرد: طبق قوانین وزارت علوم، دانشجوی دکتری ۴ تا ۵ سال و حتی بیشتر در دانشگاه حضور دارد و بیشتر این زمان که دانشجو در دانشگاه حضور دارد،‌ صرف حضور در کلاس نمی‌شود و ۹۰ درصد زمان دانشجو صرف برقراری ارتباط با یک استاد راهنما می‌شود. بنابراین لازم است که دانشجو و استاد هنگام پذیرش بتوانند دقیقا با هم به این نتیجه برسند که آیا می‌توانند در زمانی طولانی یا یکدیگر یک کار تحقیقاتی و موثر داشته باشند یا خیر.

وی ادامه داد: اینکه پذیرش دانشجوی دکتری مانند پذیرش دانشجوی دوره کارشناسی باشد، اقدام درستی نیست. در دیگر کشورهای دنیا نیز،‌ عمدتا پذیرش دانشجو در دوره‌های دکتری با موافقت استاد راهنما اتفاق می‌افتد. به محض اینکه استاد راهنما حتی از کشوری دیگر، موافقت خود در همکاری با یک دانشجو را اعلام کند،‌ دانشگاه فقط قوانین خود را بررسی می‌کند و اگر پذیرش دانشجوی مذکور خارج از قوانین نباشد، دانشجو را پذیرش می‌کند.

دکتر کلاهدوزان با اشاره به نحوه پذیرش دانشجو دکتری در چند سال گذشته گفت: تقریبا در ۱۰ سال گذشته،‌ دانشگاه‌ها به صورت غیرمتمرکز امتحان می‌گرفتند و بعد طی یک مصاحبه، دانشجو مورد پذیرش استاد قرار می‌گرفت. پس از آن سازمان سنجش امتحانی مشابه با ” GRE” برگزار کرد. پس از گذشته چند سال،‌ تنها مصاحبه به عهده دانشگاه قرار گرفت. هر روشی که باشد،‌ باید هم دانشجو و هم استاد به این نتیجه برسند که در کنار هم می‌توانند به نتیجه مطلوبی دست پیدا کنند،‌ تحقیقات خوبی انجام دهند و خروجی تحقیقاتی مناسبی تولید کنند و برای خود و جامعه مفید باشند.

وی اضافه کرد: ما باید خروجی را در نظر بگیریم. پس از گذشت مدت زمانی، استاد و دانشجو نباید کلافه شوند و بدانند که می‌توانند با یکدیگر همکاری کنند. اگر هم استاد و هم دانشجو همدیگر را برای همکاری انتخاب کنند، این روش هم عادلانه‌تر است و هم استاد راهنما سعی می‌کند دانشجویی با سوابق بهتر پذیرش کند و دانشجو هم در دانشگاه‌های مختلف مصاحبه می‌دهد و قدرت انتخاب دارد. به این ترتیب،‌ انتخاب هم در دست استاد و هم دانشجو قرار می‌گیرد تا بهترین تیم را با هم تشکیل دهند. چرا که مقطع دکتری یک کار تیمی است و تیم باید با هم یه یک نتیجه برسند.

عضو هیات علمی دانشگاه امیبرکبیر گفت: در گذشته‌ای نه چندان دور،‌سازمان سنجش در بحث پذیرش ورود پیدا کرد و قرار شد که یک امتحان کلی بگیرد ولی کم‌کم امتحانات را تخصصی‌تر برگزار کرد. به نظر من به عنوان یک عضو هیات علمی، وضعیتی که قبلا وجود داشت،‌ عادلانه‌تر بود. چون دانشگاه‌ها یک سری امتحانات ورودی در نظر می‌گرفتند و نهایتا پذیرش در یک رقابت درست بود و رقابت‌ها صرفا سمت کلاس‌های کنکور نبود و دانشجو طبق درسی که در کارشناسی و کارشناسی ارشد خوانده بود، امتحان می‌داد و بعد مصاحبه می‌شد. این مصاحبه‌ها خیلی جدی‌تر بود و در جلسات طولانی مدت برگزار می‌شد. اینکه اختیار پذیرش بر عهده دانشگاه‌ها قرار بگیرد،‌ طبق روال و طبیعت این دوره است. یعنی طرح در اختیار دانشگاهها باشد و نهایتا استاد راهنما میان داوطلبان انتخاب کند و دانشجویان هم استاد خود را انتخاب کنند.

وی  اضافه کرد: وقتی امتحانات سیستماتیک می‌شود، یک سری شرکت‌ها وارد بحث پذیرش می‌شوند.این امتحانی که دانشگاه می‌گیرد، جزئی‌تر است و همه داوطلبان هم به تمامی دانشگاه‌ها درخواست نمی‌دهند. به این ترتیب، دانشگاه هم فضای خلوت‌تری برای پذیرش دارد. بنابراین بازگشت به روال عادی برای پذیرش دانشجو، منطقی‌تر است و باید این کار را به دست دانشگاه‌ها بسپاریم. البته سازمان سنجش و یا هر ارگان مرتبط با وزارت علوم هم باید نظارت‌های خاص خود را داشته باشند.

مدیر تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی امیرکبیر عنوان کرد: در رشته‌های فنی، می‌توان به یک رویه عمل کرد. همه اساتید تمایل به پذیرش دانشجویانی با کیفیت دارند که برای جامعه خود مفید باشند. باید یک سری اقدامات صورت گیرد تا افراد در جای خود قرار گیرند. دوره دکتری دوره خاصی است. ما در کشور خود نیازهای داریم و نمی‌توان از همه افراد انتظار داشت که در دوره دکتری تحصیل کنند. وزارت علوم و ارگان‌های ذیربط باید نیاز جامعه را شناسایی کنند تا بر اساس نیاز جامعه دانشجو پذیرش شود.اگر این اتفاق بیفتد، ظرفیت‌ها محدود می‌شود و افرادی که شایستگی بیشتری دارند، پذیرش می‌شوند.

انتهای پیام

منبع:ایسنا