دبیرستان‌های شبانه روزی ایران از سال ۵۴ تا کنون
آمارها گویای آن است که در سال تحصیلی جاری (٩٨-٩٧) ۴۰۲ هزار و ۹۰۸ دانش آموز در ۳۲۰۲ مدرسه در کشور، به تحصیل در مدارس شبانه روزی اشتغال دارند.
به گزارش ایسنا، طرح ایجاد دبیرستان‌های شبانه روزی دوره اول (راهنمایی تحصیلی و متوسطه) در سال تحصیلی ۵۵ – ۱۳۵۴ با احداث ۹ باب مدرسه و ۱۲۸۸ نفر دانش آموز در ۹ منطقه آموزشی از ۹ استان کشور به مرحله اجرا در آمد و با وجود مشکلات و کمبودها، به تدریج با استقبال روستاییان روبه رو شد.
این استقبال به توسعه مدارس شبانه روزی منجر شد؛ به گونه‌ای که تا سال ۱۳۵۷ تعداد این مدارس به ۶۵ باب رسید، لیکن بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در راستای تحقق بخشیدن به اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در جهت سیاست‌های محرومیت زدایی و بسط عدالت آموزشی، توسعه کمی این مدارس در مناطق روستایی شتاب قابل ملاحظه‌ای یافت.
یکی از مهم‌ترین دلایل رشد و توسعه مدرسه‌های شبانه روزی در نظام آموزشی کشور، فراهم کردن امکانات ادامه تحصیل فارغ التحصیلان دوره ابتدایی و ادامه تحصیل در دبیرستان‌های دوره‌های اول و دوم متوسطه در اقصی نقاط کشور، به ویژه مناطق پراکنده روستایی بود.
پوشش کامل تحصیلی و حضور آحاد دانش آموزان واجب التعلیم، یکی از چالش‌های مهم نظام تعلیم و تربیت کشور محسوب می‌شود، مدرسه‌های شبانه روزی روستاهای مناطق محروم از ساز و کارهای مهمی هستند که با رویکرد تحقق عدالت آموزشی و ارتقای پوشش تحصیلی تأسیس و راه اندازی شده‌اند.
راهبردهایی نظیر تأسیس مدرسه‌های روستا مرکزی و نیز شبانه روزی مورد توجه بوده‌اند، لیکن از آنجا که ایجاد مدرسه‌های روستا مرکزی برای همه مناطق، با توجه به شرایط جغرافیایی و اقلیمی متفاوت، نمی‌توانست محقق شود، لذا تأسیس مدرسه‌های شبانه روزی در برخی مناطق ضروری به نظر می‌رسید.
نحوه اداره دبیرستان‌های شبانه روزی
تا قبل از سال تحصیلی ۷۹ – ۱۳۷۸ مدرسه‌های شبانه روزی در دوره‌های اول متوسطه (راهنمایی) و دوم متوسطه، بر اساس دستورالعمل و بخش نامه‌های اداری مدیریت می‌شدند اما کاستی‌ها و نوع مدیریت حاکم بر سازمان این واحدهای آموزشی، از نبود یک نظام جامع و منسجم برای اداره آنها ناشی می‌شد تا اینکه اساسنامه و طرح آن در جلسه ششصد و پنجاه و دوم شورای عالی آموزش و پرورش در ۲۰ مرداد ۱۳۷۹ به تصویب رسید.
مطابق ماده ۲۰ اساس نامه مدرسه‌های شبانه روزی، دستورالعمل اجرایی این مدرسه‌ها با امضای وزیر وقت آموزش و پرورش، در ۱۷ بهمن ۱۳۸۵ برای اجرا به اداره‌های کل آموزش و پرورش ابلاغ شد.
هدف از آن از افزایش درصد پوشش تحصیلی دانش آموزان روستایی، عشایری و مناطق محروم و جلوگیری از به هدر رفتن استعدادها و توانایی‌های نوجوانان مناطق مذکور؛ ارتقای سطح کیفی آموزش و کاهش افت تحصیلی، فراهم کردن زمینه‌های مناسب برای تربیت دانش آموزان با بهره گیری از اوقات فراغت آنها، پیشگیری از تبعات اخلاقی و اجتماعی ناشی از مهاجرت دانش آموزان روستایی به مراکز شهری؛ استفاده بهینه از نیروی انسانی و امکانات و اعتبارات آموزش وپرورش در مناطق کم جمعیت؛ فراهم کردن زمینه تربیت نیروی انسانی مورد نیاز مناطق محروم و عشایری از بین دانش آموزان بومی است.
در بند یک فصل اول دستورالعمل اجرایی مدرسه‌های شبانه روزی تصریح شده است؛ مدرسه‌های شبانه روزی مدرسه‌هایی هستند که برای پذیرش دانش آموزان روستاهای کم جمعیت و پراکنده که امکان ادامه تحصیل آنان در مدرسه‌های عادی و روستا مرکزی مقدور نیست، همچنین برای توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش، با برنامه‌ای مشخص و به صورت تمام وقت (۲۴ ساعت در شبانه روز) تأسیس می‌شوند و علاوه بر امکانات آموزشی، دارای محل بیتوته (خوابگاه)، وسایل، امکانات تغذیه، بهداشتی، ورزشی و تجهیزات شبانه روزی هستند.
به گزارش ایسنا و به نقل از شماره ۳۷ رشد معلم، این فصل با تأکید بر اجرای برنامه‌هایی مشتمل پر آموزش رسمی و مصوب تشکیل کلاس‌های فوق برنامه و سایر برنامه‌های سازنده، مفید و متنوع، تظیر برگزاری فریضه نماز جماعت، آموزش قرآن و قرائت و ادعیه، احکام، امور بهداشتی، انجام تکالیف درسی، تمرین و مطالعه و پژوهش، تحقیق و مسابقات ورزشی و هنری صورت خواهد گرفت.
منبع: ايسنا