دست‌درازی به سرزمین، مساوی با قهر طبیعت
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: طبیعت روی حساب کار می‌کند و عواملی که این چرخه را بر هم زند، سرزمین را برای بروز حوادث مستعد می‌کند.
حسین آبسالان در گفت‌و‌گو با ایسنا، منطقه زنجان، اظهار کرد: خاک یکی از منابع مهم خدادادی است که زیست و آسایش انسان به آن بستگی دارد و این خاک باید با روش منطقی مورد استفاده قرار گیرد تا چرخه حیات به مخاطره نیفتد.
وی با اشاره به اینکه در طبیعت 20 تا 30 سانتی‌متر از خاک مناسب برای کشت و استفاده بشر است، بیان کرد: لایه‌های زیرین آن سنگ بوده و خاک حاصل‌خیز نیست و اگر این ۲۰ سانتی‌متر از خاک را به‌درستی حفظ کنیم، در جهان گرسنگی، سیل، گرد و خاک و سایر آسیب‌ها اتفاق نمی‌افتد.
این مسئول با اشاره به اینکه در گذشته ۶۵ درصد مساحت ایران را مراتع و جنگل‌ها با تنوع گونه‌های گیاهی مختلف تشکیل می‌داد، عنوان کرد: در جنگل‌ها و طبیعت مشاهده می‌کنیم که گرما و سرما و سایر عوامل طبیعی روی گونه‌های گیاهی تاثیری ندارد اما وقتی مراتع را شخم زده و آن‌ها را به دیم‌زار تبدیل کرده و در زمین‌ها چاه زدیم و باغ‌داری راه انداختیم، با بارش یک برف مشاهده می‌کنیم که گیاهان مقاومتی ندارند و از بین می‌روند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان ضمن نادرست خواندن برهم زدن چرخه طبیعت، تصریح کرد: طبیعت روی حساب گردش می‌کند و هر گونه دست‌درازی و از بین بردن روند طبیعی آن را از حالت عادی خارج و آن را برای بروز حوادث مستعد می‌کند.
این مسئول، از بین بردن پوشش گیاهی را مهم‌ترین چالش سرزمین دانست و گفت: اگر جنگل و مرتع وجود داشته باشد، فرسایش خاک‌ها و سیلاب اتفاق نمی‌افتد، در حالی که با نابودی پوشش گیاهی، مرتع‌داری را از دست دادیم و امنیت غذایی و آسایش بشر را به مخاطره انداختیم و با استفاده نادرست از زمین با باد شاهد گرد و خاک و با باران شاهد سیل هستیم.
وی یادآور شد: برای تولید یک سانتی‌متر خاک حاصل‌خیز که در آن گیاهان رشد کنند و باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها تاثیرگذار باشند، بیش از ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال طول می‌کشد. زمانی که منطقه فاقد پوشش گیاهی باشد، قطرات باران در برخورد به خاک منجر به از هم پاشیده شدن ذره‌های خاک می‌شوند؛ در حالی که با وجود پوشش گیاهی حتی تگرگ هم نمی‌تواند خاک را منهدم کند.
آبسالان تصریح کرد: قدرت سیلاب چندین برابر آب است و باعث تخریب خاک می‌شود؛ این در حالی است که قایقران‌ها در رودخانه صاف و زلال، اگر چه خروشان باشد به راحتی قایق‌سواری می‌کنند، اما در سیلاب به دلیل وجود خاک و سنگ حتی کشتی هم ممکن است، از بین برود.
وی تاکید کرد: آسان‌ترین راهکار برای داشتن زمین پاک و جلوگیری از تهدیدها این است که باقی‌مانده پوشش گیاهی را با چنگ و دندان حفاظت کنیم و جلوگیری از فرسایش خاک با مدیریت چرای دام، حفظ مراتع، استفاده درست و منطقی امکان‌پذیر است.
این مسئول به احیای پوشش گیاهی با کشت گونه‌های بومی تاکید کرد و افزود: بافت ساختمان خاک روی فرسایش تاثیرگذار است و نباید در جاهایی که طبق آمایش سرزمین به عنوان مرجع در نظر گرفته شده، کشت انجام داد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان به بحث آلودگی سرزمین اشاره کرد و گفت: متاسفانه انسان‌ها انواع پسماندها را روی خاک انباشته کردند که در نهایت فلزات سنگین و آلودگی‌ها در گیاهان تجمع کرده و خوراک دام و انسان می‌شود. در حال حاضر علم و پول کافی برای زدودن این آلودگی‌ها از سرزمین نداریم؛ از طرفی انباشت برخی پسماندها مانند نخاله‌های ساختمانی، خاک را از بین برده و آن را غیرقابل انتفاع می‌کند.
وی در مورد اینکه عده‌ای رشد جمعیت و تامین نیازهای آن‌ها را عامل نابودی منابع‌طبیعی می‌دانند، گفت: جمعیت، خشکسالی و تغییر اقلیم تنها بهانه است؛ در حالی که استفاده غیرعلمی و غیرمنطقی بشر از سرزمین، از بین بردن حیات‌وحش، آب و خاک، عامل نابودی منایع‌طبیعی است.منبع: ايسنا