رسیدن به منافع توسعه تجارت در گرو تامین زیرساخت‌هاست
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران یکی از راه‌های توانمندسازی برای کاهش فقر را توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی عنوان کرد و گفت: طبیعتا با افزایش فرصت‌های اقتصادی که در هر کشور به وجود می‌آید، این افزایش فرصت‌ها می‌تواند منجر به کاهش فقر شود. اما این تئوری‌ها همیشه در همه کشورها و در ساختارهای مختلف جواب‌های یکسان نمی‌دهد.
حمید زادبوم در دومین هم‌اندیشی ملی پیاده‌سازی راهکارهای مقابله با فقر اقتصادی، به بررسی تاثیر متقابل فقر و توسعه تجارت پرداخت و گفت: در یک جامعه اسلامی، نظام اسلامی باید به فکر رفاه مردم باشد.
وی افزود: ما دو مسیر داریم؛ هم می‌توانیم در توانمندسازی برای کاهش فقر در جامعه اقدام کنیم و هم نوعی حمایتگری‌ها را برای کاهش فقر انجام دهیم. همزمان با آدابی که در شریعت اسلامی داریم، در نظام بین‌الملل در سازمان ملل متحد هم برای توانمندسازی جوامع موضوعاتی دیده شده که به نظر برای کشور ما و برای جامعه اسلامی نیز علاوه بر تمام دستورالعمل‌هایی که داریم، قابل استفاده است.
زادبوم یکی از راه‌های توانمندسازی برای کاهش فقر را توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی عنوان کرد و با طرح این پرسش که چگونه توسعه تجارت می‌تواند منجر به کاهش فقر شود؟، گفت: طبیعتا با افزایش فرصت‌های اقتصادی که در هر کشور به وجود می‌آید، این افزایش فرصت‌ها می‌تواند منجر به کاهش فقر شود. اما این تئوری‌ها همیشه در همه کشورها و در ساختارهای مختلف جواب‌های یکسان نمی‌دهد.
وی با اشاره به اینکه بعد از انقلاب اسلامی چندین مطالعه در جمهوری اسلامی انجام شد، گفت: در بعضی از مطالعه‌ها ملاحظه می‌کنیم بعضا توسعه تجارت منجر به افزایش فقر شده است، اما تئوری‌ها و منطقی که در توسعه تجارت وجود دارد، نشان می‌دهد که اصولا توسعه تجارت اگر به افزایش فرصت‌های اقتصادی منجر شود، می‌تواند کاهش فقر را به دنبال داشته باشد. لذا باید به عوامل مختلفی توجه کرد؛ آیا توسعه تجارت منجر به کاهش فقر می‌شود؟ پاسخ آن نامعلوم است.
زادبوم افزود: برخی از مطالعات در کشور ما نشان می‌دهد بعضا آزادسازی‌های تجاری منجر به افزایش فقر شده است یا تاثیری در کاهش فقر نداشته است، چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟ زیرا در هر جامعه‌ای متناسب با پارامترهایی که در آن جامعه وجود دارد، می‌شود کشور و آن جامعه با اقدامات توسعه تجارت، کاهش فقر را به دنبال داشته باشد یا نداشته باشد. اگر توسعه تجارت منجر به افزایش درآمد در جامعه شود، طبیعتا می‌تواند افزایش توسعه تجارت منجر به کاهش فقر شود. به طور مثال در بخش کشاورزی، اگر کشاورزان کالایی که عرضه می‌کنند برای خارج از کشور با قیمت‌های بسیار قابل توجهی باشد طبیعتا بخش کشاورزی می‌تواند از آن منتفع شود و یک مقدار فقر را در جامعه کشاورزی کاهش دهد اما اگر برنامه‌ریزی درستی نشده باشد و این افزایش صادرات منجر به کاهش قدرت خرید در داخل کشور شود، ممکن است همان کشاورز آسیب ببیند، لذا برنامه‌ریزی برای این، به نحوی که از افزایش توسعه صادرات و توسعه تجارت اقشار خاصی منتفع شوند، به برنامه‌ریزی احتیاج است.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران ادامه داد: از سوی دیگر ممکن است توسعه تجارت و آزادسازی تجاری منجر به کاهش هزینه‌های خرید مردم و اقشار جامعه شود، لذا اگر افزایش درآمد و کاهش هزینه‌های خرید به دنبال باشد، طبیعتا می‌تواند برای توسعه تجارت مفید باشد.
زادبوم با بیان اینکه گاهی واردات می‌تواند به اقشار آسیب بزند، زیرا وقتی آزادسازی تجاری انجام می‌دهید علاوه بر اینکه می‌خواهید صادرات خود را گسترش دهید، ممکن است که درها را برای افزایش واردات باز کنید و آنجا باید طراحی شود، گفت: در سال‌های پس از انقلاب اسلامی این نکته مورد توجه بوده که همزمان با افزایش صادرات کاری کنیم که واردات به نحوی افزایش پیدا نکند که قیمت کالاهای داخلی برای اقشار ضعیف افزایش پیدا کند، لذا این از نکاتی است که باید در برنامه‌ریزی توسعه تجارت به آن توجه شود.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در بخش دیگری یادآور شد: همه ما می‌دانیم افزایش صادرات و افزایش تجارت منجر به توسعه اقتصادی و کاهش فقر شود، اما توجه کنیم که اگر در کشوری آزادسازی تجاری و افزایش تجارت زیرساخت‌های خودش را نداشته باشد، این موضوع جز فشار به اقشار ضعیف جامعه چیز دیگری به دنبال ندارد. یعنی اگر در کشوری زیرساخت‌های تجاری، لجستیک، جاده‌ها، دروازه‌های مرزی و حمل و نقل و نظام توزیع درست چیده نشده باشد، نمی‌توان بهره‌ای که از توسعه تجارت می‌خواهید را برای کاهش فقر کسب کنید، لذا باید توجه کرد که آن چیزهایی که برای توسعه تجارت داده می‌شود، اگر زیر ساخت‌های درستی را در کشورمان نچیده باشیم باید به این نکته توجه کنیم که مشخص نیست بتوانیم از فواید توسعه تجارت برای کاهش فقر استفاده کنیم. لذا باید همزمان برای استفاده از منافع توسعه تجارت به ساخت زیرساخت‌های تجاری، لجستیک و حمل و نقل و نظام توزیع توجه کنیم تا بتوانیم از این موضوع استفاده کامل کنیم.
وی با تاکید بر اینکه اثر تجارت بر سطح درآمد اقشار فقیر نمی‌تواند یکسان باشد و باید این موارد مورد مطالعه قرار گیرد، در بخش دیگری از سخنان خود گفت: همزمان با درخواست افزایش توسعه تجارت و افزایش توسعه اقتصادی به زیرساخت‌ها توجه شود که بتوانیم از آنها برای کاهش فقر استفاده کنیم و البته همزمان این را برای همه کشورهای اسلامی بخواهیم.
منبع:ایسنا