رصد لحظات ابتدایی انفجار یک ابرنواختر برای اولین بار
اولین لحظات پس از رخ دادن یک ابرنواختر با جزئیاتی بینظیر رصد شده است و این امر به محققان در درک بهتر آن چه هنگام مرگ یک ستاره رخ میدهد کمک میکند.
به گزارش ایسنا و به نقل از گاردین، زندگی پر جرمترین ستارههای منظومهی شمسی به انفجاری بزرگ به نام “ابرنواختر” ختم میشود. ابرنواختر زمانی رخ میدهد که یک ستارهی درحال مرگ خاموش میشود. در پی این انفجار نور زیادی منتشر میشود.
ستارهشناسان با استفاده از دادههای تلسکوپ کپلر که در سال ۲۰۱۷ جمعآوری شده بود موفق به ثبت اولین نورهای منتشر شده از یک ابرنواختر شدند.
در مقالهای که در مجلهی “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society” به چاپ رسیده است دانشمندان بیان کردند که ستارهای که انفجار آن این ابرنواختر را ایجاد کرده است ۱۰۰ برابر از خورشید بزرگتر بوده است.
“پاتریک آرمسترانگ”(Patrick Armstrong) دانشجوی دکتری در دانشگاه ملی استرالیا و نویسندهی اصلی این مقاله میگوید: پیش از این هیچگاه اولین مرحلهی افنجار یک ابرنواختر رصد نشده بود.
برای مشاهدهی چنین لحظهای باید در زمان مناسب، مکان مناسبی از آسمان را رصد کنید.
به گفتهی آرمسترانگ، این ابرنواختر که “SN۲۰۱۷jgh” نام دارد بیش از یک میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد. او افزود: نوری که ما شاهد آن هستیم یک میلیون سال قبل از این ستاره منتشر شده است.
به طور معمول ستارهشناسان انتظار دارند که هر صدسال ستارهای در یک کهکشان منفجر شود. آرمسترانگ میگوید: میلیونها کهکشان در آسمان وجود دارد بنابراین اگر دوربین مناسبی داشته باشید میتوانید هر هفته شاهد یک ابرنواختر باشید و اگر دوربین شما به اندازهی تلسکوپ کپلر خوب باشد میتوانید روزانه بیش از یک ابرنواختر ببینید.
ابرنواخترها با سرعت زیادی منفجر میشوند اما انتشار نور آنها هفتهها و ماهها ادامه دارد تا سرانجام خاموش شوند. برای تماشای اولین مرحله از انفجار یک ابرنواختر تنها چند روز فرصت دارید.
آرمسترانگ میگوید: این اولین باری است که ما موفق به رصد این لحظه با جزئیات بینظیر شدهایم. ما نور ابرنواختر را تبدیل به مجموعی از طیفهای نوری مشابه رنگینکمان میکنیم و سپس میزان فراوانی رنگهای مختلف در آن را برای به دست آوردن اطلاعاتی از ترکیبات و عناصر آن بررسی میکنیم.
وی افزود: این یافتهها به دانشمندان در درک بهتر ابرنواخترها کمک میکند. به طور معمول نمیتوان اطلاعات زیادی از این ستارهها به دست آورد زیرا آنها منفجر شدهاند و چیزی از آنها باقی نمانده است.
تلسکوپ کپلر در سال ۲۰۱۸ زمانی که سوختش به پایان رسید به ماموریت خود پایان داد.
ستارهشناسان با استفاده از دادههای تلسکوپ کپلر که در سال ۲۰۱۷ جمعآوری شده بود موفق به ثبت اولین نورهای منتشر شده از یک ابرنواختر شدند.
در مقالهای که در مجلهی “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society” به چاپ رسیده است دانشمندان بیان کردند که ستارهای که انفجار آن این ابرنواختر را ایجاد کرده است ۱۰۰ برابر از خورشید بزرگتر بوده است.
“پاتریک آرمسترانگ”(Patrick Armstrong) دانشجوی دکتری در دانشگاه ملی استرالیا و نویسندهی اصلی این مقاله میگوید: پیش از این هیچگاه اولین مرحلهی افنجار یک ابرنواختر رصد نشده بود.
برای مشاهدهی چنین لحظهای باید در زمان مناسب، مکان مناسبی از آسمان را رصد کنید.
به گفتهی آرمسترانگ، این ابرنواختر که “SN۲۰۱۷jgh” نام دارد بیش از یک میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد. او افزود: نوری که ما شاهد آن هستیم یک میلیون سال قبل از این ستاره منتشر شده است.
به طور معمول ستارهشناسان انتظار دارند که هر صدسال ستارهای در یک کهکشان منفجر شود. آرمسترانگ میگوید: میلیونها کهکشان در آسمان وجود دارد بنابراین اگر دوربین مناسبی داشته باشید میتوانید هر هفته شاهد یک ابرنواختر باشید و اگر دوربین شما به اندازهی تلسکوپ کپلر خوب باشد میتوانید روزانه بیش از یک ابرنواختر ببینید.
ابرنواخترها با سرعت زیادی منفجر میشوند اما انتشار نور آنها هفتهها و ماهها ادامه دارد تا سرانجام خاموش شوند. برای تماشای اولین مرحله از انفجار یک ابرنواختر تنها چند روز فرصت دارید.
آرمسترانگ میگوید: این اولین باری است که ما موفق به رصد این لحظه با جزئیات بینظیر شدهایم. ما نور ابرنواختر را تبدیل به مجموعی از طیفهای نوری مشابه رنگینکمان میکنیم و سپس میزان فراوانی رنگهای مختلف در آن را برای به دست آوردن اطلاعاتی از ترکیبات و عناصر آن بررسی میکنیم.
وی افزود: این یافتهها به دانشمندان در درک بهتر ابرنواخترها کمک میکند. به طور معمول نمیتوان اطلاعات زیادی از این ستارهها به دست آورد زیرا آنها منفجر شدهاند و چیزی از آنها باقی نمانده است.
تلسکوپ کپلر در سال ۲۰۱۸ زمانی که سوختش به پایان رسید به ماموریت خود پایان داد.