زیر ساخت فرش‌بافی نایین، برگرفته از نساجی سنتی است
ایسنا/خراسان رضوی فرش در میان خانواده‌های ایرانی به عنوان هنر و یک صنعت جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌توان هنر فرش‌بافی را اوج خلاقیت و هنر در میان اقوام یک سرزمین دانست، نقوش فرش ایرانی و مفاهیمی که در طرح‌های بافته شده آن پنهان شده، از جمله مباحث تخصصی بوده که پرداختن به آن جالب توجه است.
عبدالله احراری، عضو انجمن علمی فرش ایران در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص معرفی فرش نایین، اظهار کرد: نایین در گذشته یکی از مهمترین مراکز بافت پارچه سنتی مخصوصا عبابافی بوده است، بنابراین زیرساخت فرش این منطقه برگرفته از نساجی سنتی است.
وی افزود: فرش نایین در حال حاضر بسیار فراگیر است به شکلی که نقشه‌های نایینی در بسیاری از شهرستان‌های ایران بافته می‌شود. البته باید گفت که طرح و نقشه فرش نایین را دیگر کشورهای دنیا نیز تقلید و به اسم نایین هند، نایین پاکستان و … به بازار جهانی عرضه کرده‌اند که باعث شهرت جهانی بیشتر طرح‌های نایینی شده است.
این پژوهشگر فرش در خصوص سایز فرش‌های نایین خاطرنشان کرد: فرش‌های نایین در سایزهای مختلف بافته می‌شود و در واقع اصطلاحات خاص خود را دارد، به این معنی که ظرافت و تراکم فرش نایین بر حسب تعداد لای نخ چله شمرده می‌شود و بافندگان به جای گفتن رج شماره ۶۰ از لفظ نایین ۶ لا استفاده می‌کنند.
احراری ادامه داد: مشخصه فرش نایین ریزبافت بودن آن است که با استفاده از گره‌های استاندارد نامتقارن بافته می‌شود. پایه‌گذار فرش نایین جدید «استاد مرحوم حبیبیان» یکی از فعالان و پیشکسوتان فرش بود که تولیدات این شخص زبانزد خاص و عام است.
وی گفت: در فرش‌های ریزبافت نایین علاوه بر استفاده از ابریشم از پشم نیز برای بافت فرش‌ها استفاده می‌شود. سایز فرش‌های نایین هم کوچک پارچه و هم بزرگ پارچه را شامل می‌شود و باید گفت که فرش‌های نایین بزرگ پارچه در سایزهای ۴۰، ۸۰ و … بافته می‌شوند.
عضو انجمن علمی فرش ایران یادآور شد: مهمترین مراکز بافت فرش نایین علاوه بر خود نایین در مسیر روستاها و شهرهایی که به حوزه خراسان، حوزه سمنان، حوزه کاشان، اصفهان و روستاهایی در مسیر یزد، قرار دارند و علاوه بر مناطق گفته شده روستای جندق یکی از مهمترین مراکز بافت فرش‌های نایین است.
احراری در خصوص رنگ‌های فرش نایین عنوان کرد: فرش نایین در گذشته تماما با رنگ گیاهی بافته می‌شده است. تعداد رنگ در فرش‌های نایین نوعا به نسبت اصفهان و کاشان محدودتر است و نوع رنگ‌های آن نیز خاص است؛ در این فرش‌ها لاکی خیلی پررنگ دیده نمی‌شود و بیشتر رنگ‌هایی مانند خاکی و کرم دیده و تولید می‌شود.
وی در مورد طرح فرش‌های نایین خاطرنشان کرد: طرح‌های این فرش بسیار متنوع است و شامل طرح‌های افشان و لچک‌دار می‌شود، البته گاهی در بافت فرش‌های نایین از طرح‌های کاشان و اصفهان نیز الهام گرفته می‌شود که با رنگ‌بندی خود نایین بافته می‌شوند.
عضو انجمن علمی فرش ایران تشریح کرد: در نایین عمدتا تولید فرش به شیوه تولید غیرمتمرکز و کارفرمایی است، مدیریت متمرکز است اما تولید غیر متمرکز است. مواد اولیه توسط کارفرماها در اختیار بافنده‌ها قرار می‌گیرد و بافنده‌ها فرش را می‌بافند و نظارت‌ها نیز توسط ناظران انجام می‌گیرد.
احراری افزود: مجمتع‌های فرش‌بافی در این منطقه کمتر از دیگر مناطق کشور است؛ چراکه فضای فرهنگی که در این منطقه حاکم است به بافندگان این اجازه را نمی‌دهد در دیگر کارگاه‌ها به بافت و تولید فرش بپردازند. شایان ذکر است که در حال حاضر ۸۰ درصد از تولید فرش در منطقه نایین توسط ۴۰ تا ۵۰ نفر انجام می‌گیرد.
وی در خصوص طرح فرش نایین ابراز کرد: نایین در حیطه طرح فرش به عبارتی طرح‌خیز است و طراحان بسیار زیادی دارد؛ نکته مثبتی که در فرش‌بافی نایین وجود دارد این است که بافنده حتما طرح را خریداری می‌کند و هر تولید کننده معمولا برای خود یک طراح اختصاصی دارد.
این پژوهشگر فرش اضافه کرد: در خصوص طرح فرش نایین باید گفت که زبان زد دنیا است و دنیا از طرح نایین تقلید می‌کند، اما برخی از تولید کنندگان اخیرا از نظر رنگ‌بندی و طرح از شهرستان‌های مجاور نایین نیز الگو گرفته‌اند.
احراری گفت: از آنجایی که فرش نایین فرش صادراتی است، زمانی که گشایشی در بازار صادراتی به وجود می‌آید فرش نایین افزایش قیمت دارد و زمانی که بحث صادرات و بازارهای جهانی با فروغ کمتری رو به رو هستند فرش نایین نیز کمتر فروش می‌رود.
وی ادامه داد: عادت تولیدکنندگان خوب و فعالان اصیل حوزه فرش نایین این است که از رنگ طبیعی برای نخ‌های خود استفاده می‌کنند، اما در مواردی خاص که تولیدکنندگان می‌خواهند فرش‌هایشان تجاری‌تر از دیگر فرش‌ها باشد، از رنگ‌های شیمیایی نیز استفاده می‌کنند.
انتهای پیام
منبع:ایسنا