سایه شوم خشکسالی بر سر سدهای فارس
ایسنا/فارس زمستان گذشته، به استناد آمارها، میزان بارش‌ها در کشور و به تبع آن، استان فارس، از کمترین میزان در نیم قرن گذشته هم کمتر بود!! واقعیتی که رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی را واداشت اعلام کند “خشکسالی بی‌سابقه در انتظار ایران است و خشکسالی شدیدی بعد از کرونا و طی سال ۱۴۰۰ ایران را در بر خواهد گرفت”. هشداری که هنوز بسیاری از ما مردم، آن را جدی نگرفته‌ایم و همچنان در مصرف آب و انرژی، حد تعادل را نگه نداشته و بهینه مصرف نمی‌کنیم.
امروز بحران خشکسالی به بزرگ‌ترین چالش و تهدید آخرین سال از قرن حاضر تبدیل شده است و اگر به ضرورت یافتن راهکارهای تاثیرگذار و عملیاتی کردن این راهکارها، توجه نداشته باشیم، در آینده‌ای نزدیک شاهد وضعیتی بسیار خطرناک و پیامدهایی فاجعه‌بار خواهیم بود؛ بحرانی که همه ابعاد زندگی را در برگرفته و حیات را به شکل جدی تهدید می‌کند.
به گزارش ایسنا، براساس آمارها و اعلام نظر مسئولان، در سال زراعی که اکنون فصل برداشت محصول آن است، در فارس کاهشی بیش از ۶۰ درصدی را در میزان بارندگی تجربه کردیم!! رخدادی که در کشور نیز مشهود بود و اولین علائم آن با بازگشت خاموشی‌های برق و اعلام هشدارهای دستگاه‌های مسئول در خصوص احتمال قطعی یا افت فشار آب، حس شد! هرچند بسیاری از شهروندان، بدون توجه به دلایل ریشه‌ای چنین رخدادهایی، از کنار آنها به سادگی عبور کرده و سبک اشتباه زندگی خود را ادامه می‌دهند.
چهاردهم اردیبهشت‌ماه امسال در نشست شورای حفاظت منابع آب استان فارس اعلام شد که ۱۴ شهر و ۵۵۸ روستای استان فارس در شرایط بحرانی و تنش جدی آبی قرار دارند و در شیراز هم کمبود آب پیش‌بینی می‌شود، زیرا همه دشت‌های این استان با افت منابع آبی روبه‌رو شده‌اند و بسیاری از این مناطق فرونشست را تجربه کرده و عمق چاه‌ها از مرز ۵۰۰ متر گذشته و … حال محیط زیست خوب نیست!!.
به گزارش ایسنا، مدیرعامل آب منطقه‌ای استان فارس در آن جلسه با اشاره به آمارهای بسیار نگران کننده در موضوع آب و منابع تامین آب، اعلام کرد که یکی از بدترین سال‌ها را در پیش داریم و اگر به جای برنامه‌ریزی برای استفاده درست از آب، تنها روی استخراج و تولید مایه‌ی حیات تمرکز داشته باشیم، زمین خواهیم خورد!.
کاهش بارندگی، خشکیدن تالاب‌ها، کاهش ذخیره آب سدها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و در یک کلام از دست رفتن منابع آبی، در حالیست که به اعتقاد صاحبنظران، فارس و کشور با مشکل جدی فرسودگی شبکه‌های تامین و انتقال و توزیع آب هم مواجه‌اند و این موضوع، هدررفت آب را به شدت افزایش داده است؛ موضوعی که، نداشتن سبک زندگی صحیح و مصرف نکردن بهینه آب هم بر آن افزوده و منجر به رو در رویی با ابر چالشی جدی شده است.
امروز و در حالیکه هنوز آخرین ماه از فصل بهار را پشت سر نگذاشته‌ایم، وضعیت ۲ سد اصلی استان فارس، درودزن و ملاصدرا، با مطلوبیت فاصله دارد، هرچند که آب ذخیره شده در این منابع، برای عبور از تابستان پیش رو، کفایت خواهد کرد اما اگر چشم آسمان بخشکد و بخت زمین بخسبد! روزگاری بسیار سخت در پیش خواهیم داشت.
کاهش ۲۵ درصدی حجم سد درودزن
رئیس اداره بهره‌برداری و نگهداری از سد و نیروگاه درودزن در حاشیه بازدید از سدهای ملاصدرا و درودزن و در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن یادآوری اینکه حجم آب درودزن تا روز دوازدهم خرداد(زمان بازدید)، ٤٥٦ میلیون مترمکعب است، گفت: گفت: سال گذشته در چنین روزی ٦٠٩ میلیون مترمکعب حجم این سد گزارش شده بوده است.
گودرز علیدوست با بیان اینکه امسال نسبت به سال گذشته شاهد کاهش ٢٥ درصدی حجم سد هستیم، درصد پر شدن مخزن این سد در ١٢ خرداد سال گذشته را ٦٣.٤ درصد ذکر و خاطرنشان کرد: درصد پر شدن سد تا ١٢ خرداد امسال ٤٧.٥ درصد بوده و ٢٥ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است.
او همچنین ادامه داد: میزان بارندگی در سال آبی مهرماه ١٣٩٨ تا مهرماه ١٣٩٩ بالغ بر ٥٧٨ میلی متر بوده و از مهرماه ٩٩ تا ١٢ خرداد امسال ٣٢٢ میلی متر ثبت شده است، لذا می‌توان فهمید که در این باره هم با کاهش ٤٤ درصدی مواجه هستیم.
رئیس اداره بهره برداری و نگهداری از سد و نیروگاه درودزن، کل حجم ورودی به این سد در سال آبی ۱۳۹۹ -١٤٠٠ را ٥٥٠ میلیون متر مکعب اعلام کرد و گفت: کل حجم ورودی به سد دروزدن از ابتدای مهرماه ٩٩ تا ١٢ خرداد امسال ٣٥٦ میلیون متر مکعب بوده که در این بخش هم شاهد کاهش ٣٥ درصدی هستیم.
علیدوست اضافه کرد: کل خروجی آب کشاورزی در سال آبی ٩٩-١٤٠٠، بالغ بر ٣٥٣ میلیون متر مکعب بوده و کل آبی که برای مصارف زیست محیطی رها شده ٥٧ میلیون متر مکعب محاسبه شده است.
او همچنین خاطرنشان کرد: دبی آب ورودی به این سد سال گذشته در تاریخ ١٢ خرداد، روزی ٨.٧ لیتر بر ثانیه بوده و در تاریخ ١٢ خرداد امسال (زمان بازدید خبرنگاران ایسنا از سدهای ملاصدرا و درودزن) به ٦.٦ لیتر بر ثانیه؛ با احتساب خروجی سد که در حال حاضر برای بهبود کیفیت سد باز است؛ رسیده.
رئیس اداره بهره برداری و نگهداری از سد و نیروگاه درودزن با بیان اینکه سد و نیروگاه درودزن تامین کننده بخشی از آب شرب شهرستان مرودشت و کلانشهر شیراز است، گفت: در حال حاضر ٣٠ درصد از آب شرب کلانشهر شیراز و ٩٠ درصد از آب شرب شهرستان مرودشت با استفاده از این سد تامین می‌شود.
علیدوست بیان کرد: امسال با توجه به مصوبات کارگروه آب کشاورزی میزان آبی که برای کشاورزی پایین دست اختصاص داده شده متاسفانه به دلیل سطح زیر کشت بالا و علی‌رغم اینکه نمایندگان صنف کشاورزی در جلسات کارگروه حضور داشتند و اعلام شده بود که باید مطابق با حجم آبی که کارگروه مصوب می‌کند و همچنین با توجه به برنامه منابع و مصارف سد و میزان آبی که برای کشاورزی در نظر گرفته می‌شود، کشت انجام شود اما متاسفانه این مهم رعایت نشد و سطح زیر کشت بالایی که پایین دست سد درودزن اتفاق افتاد، متناسب با حجم آب خروجی برای کشاورزی نبود.
او یادآور شد: سد درود زن از طریق دو خط آب را به کلانشهر شیراز می‌رساند؛ خط اول آبرسانی بالغ بر ٣٥ سال است که با ١٢٠٠ لیتر در ثانیه آب به شیراز انتقال می‌دهد و خط دوم آبرسانی که اخیرا به بهره برداری رسیده نیز در فاز نخست آن ٧٥٠ لیتر بر ثانیه آب را به شیراز انتقال می‌دهد.
رئیس اداره بهره برداری و نگهداری از سد و نیروگاه درودزن تصریح کرد: با توجه به کاهش وروی سد و کاهش نزولات جوی، امسال تقریبا یکی از خشک ترین سال‌ها را طی ٥٠ سال اخیر شاهدیم به همین دلیل از کشاورزان و مردم می‌خواهیم در مصرف آب شرب صرفه جویی لازم داشته باشند تا با کمترین تنش تابستان امسال پشت سر گذاشته شود.
مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای فارس در پاسخ به سئوال ایسنا در خصوص حجم آب سد ملاصدرا به عنوان یکی از منابع آبی مهم فارس، اعلام کرد که حجم آب این سد در ۱۷ خرداد امسال ۱۷۸ میلیون مترمکعب بوده که میزان حجم قابل استفاده این سد، در حال حاضر ۱۱۸ میلیون مترمکعب است.
محمدمهدی شریفی همچنین میزان بارندگی سال آبی گذشته (ابتدای مهر ۹۸ تا پایان شهریور۹۹) در این سد را ۵۶۰ میلیمتر اعلام و خاطرنشان کرد که این میزان در سال آبی جاری( از ابتدای مهر۹۹ تاکنون) ۳۶۰ میلی متر کاهش یافته است.
مدیر روابط عمومی سازمان آب منطقه‌ای فارس همچنین گفت: با توجه به کاهش نزولات جوی و کاهش ۲۰۰ میلی متری بارندگی در حوضه آبریز سد مذکور (بین سال آبی قبل و سال آبی فعلی)، شاهد کاهش ۵۲درصدی آب ورودی به سد ملاصدرا هستیم.
به گزارش ایسنا، بهره برداری از سد ملاصدرا، که بارها احداث آن از سوی برخی صاحبنظران و کارشناسان، مورد نقد قرار گرفته بود، از سال ۱۳۸۶ و با اهدافی نظیر تامین بخشی از آب کشاورزی اراضی حدفاصل این سد تا سد درودزن و همچنین تولید انرژی برقابی آغاز شد.
آب ذخیره شده در مخزن سد ملاصدرا که در بالادست سد درودزن احداث شده است، به شکل مستقیم مصرف شرب ندارد اما به شکل غیرمستقیم و با تغذیه سد درودزن، در تنظیم سطح کمی و کیفی آب درودزن به عنوان مهمترین منبع تامین آب بخش قابل توجهی از شهروندان فارس، نقش ایفا می‌کند.
انتهای پیام
منبع:ایسنا