سد “جره”، یک مخزن خالی در تنش آبی خوزستان

وضعیت آب موجود در مخازن سدهای خوزستان، این استان را با تنش آبی مواجه کرده است به شکلی که دو سد مهم کرخه و دز در خوزستان توان تامین آب مورد نیاز پایین دست خود را ندارند و حتی نمی‌توانند خروجی آب از سد را در حالت نرمال قرار دهند.

به گزارش ایسنا، تنش آبی در خوزستان و کاهش آورد سدهای استان، علاوه بر این دو سد بزرگ، به سایر سدهای خوزستان نیز رسیده و این سدها را دچار مشکلات جدی کرده است. سد مخزنی جره در خوزستان و در ۳۵ کیلومتری شمال شرقی رامهرمز یکی از این سدها است که تنش آبی باعث شده که مخزن آن خالی‌تر از همیشه باشد.

وضعیت به وجود آمده در سد جره، علاوه بر شرایط دشواری که در تامین آب شرب مورد نیاز مردم پایین دست این سد به وجود آورده، زنگ خطر جدی برای تامین آب مورد نیاز کشت‌های تابستانه کشاورزان است.

مدیر امور بهره‌برداری سد مخزنی جره در این خصوص گفت: باتوجه به شرایط خشکسالی، میزان خروجی سد جره در حال حاضر حدود یک مترمکعب بر ثانیه است که آن نیز به دلیل تامین حق‌آبه زیست محیطی و تامین آب شرب ایستگاه پایین دست سد است.

مهدی مختاری در حاشیه بازدید از سد جره در گفت‌گو با ایسنا اظهار کرد: سد جره از سال ۸۹ شروع به آبگیری کرده و از این رو جزو سدهای جوان خوزستان است و با توجه به خشکسالی‌هایی که از دهه ۹۰ تاکنون شاهد آن هستیم، هیچگاه به حداکثر ظرفیت خود نرسیده است.

وی افزود: در سال آبی ۹۹-۱۴۰۰ که اکنون در حال سپری کردن آن هستیم، با توجه به شرایط بارش‌ها در همه حوضه‌های آبریز خوزستان به صورت متوسط ۳۰ درصد کاهش آورد داریم که البته به تناسب آن در حوضه زهره و جراحی که سد جره در آن قرار دارد، میزان کاهش آورد حدود ۴۸ درصد است.

مدیر امور بهره‌برداری سد مخزنی جره با اشاره به اثرات کاهش ۴۸ درصدی آورد سد جره در سال آبی جاری گفت: این کاهش آورد باعث شده که تنها ۴۸ درصد از حجم مفید سد جره آبگیری شود و ۵۲ درصد از حجم مفید این سد خالی است. در سال گذشته در همین زمان، ۱۵۲ میلیون متر مکعب آب در مخزن سد جره بود اما اکنون حدود ۱۱۹ میلیون متر مکعب آب در مخزن سد وجود دارد.

مختاری با بیان اینکه متاسفانه با بدترین شرایط از نظر آورد آب سد جره مواجه هستیم، افزود: در سال گذشته در همین زمان، ۸۲ درصد از حجم مفید مخزن سد جره آبگیری شده بود اما امسال این عدد به ۴۸ درصد رسیده و نشان‌دهنده وضعیت نامناسب آبگیری در سد جره است.

وی گفت: در سد جره با تنش آبی جدی مواجه هستیم. این تنش آبی، بخش‌های مختلفی از جمله آب شرب، کشاورزی و صنعت را در فصل تابستان و پاییز پیش رو به شدت تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.

مدیر امور بهره‌برداری سد مخزنی جره بیان کرد: در حوضه آبریز زهره و جراحی، بارش‌ها نسبت به سال گذشته ۷ درصد و نسبت به شرایط نرمال بلندمدت ۱۳ درصد کاهش داشته است. در ماه‌های فروردین در سال‌های گذشته همیشه شاهد آوردهای مناسبی بوده‌ایم اما در سال ۱۴۰۰ در سد جره مجموعا تنها ۱۱ میلیون مترمکعب آورد آب داشتیم در صورتی که در سال ۹۹ میزان آورد سد جره در فروردین‌ماه ۳۵ میلیون مترمکعب بود.

مختاری گفت: در فصل کشت تابستانه قرار داریم. پیش از احداث سد جره در دشت رامهرمز حداکثر ۷۰۰ تا یک هزار هکتار محصولات تابستانه کشت می‌شد اما پس از بهره‌برداری سد جره در رامهرمز، این سد باعث شکوفایی بخش کشاورزی شد و سطح کشاورزی در دشت رامهرمز به بیش از ۷ هزار هکتار رسید.

وی افزود: در تابستان سال ۹۹، برای کشت تابستانه حدود ۹۰ میلیون مترمکعب آب تخصیص داده شد اما در حال حاضر برای کشت تابستانه در دشت رامهرمز تنها می‌توانیم حدود ۳۵ میلیون مترمکعب آب اختصاص دهیم زیرا با یک تنش جدی و بسیار بد در بحث آب مواجه هستیم.

مدیر امور بهره‌برداری سد مخزنی جره گفت: بخش مهمی از این ۳۵ میلیون مترمکعب آب اختصاص داده شده مربوط به کشت‌های دائم، باغات و تنظیم EC در رودخانه رامهرمز است. بخشی از آب شرب رامهرمز از رودخانه الله و سد انحرافی که در پایین دست جره واقع شده است، برداشت می‌شود و در سال‌های خشکسالی با کاهش دبی آب، شاهد افزایش شوری آب شرب در رامهرمز هستیم.

مختاری ادامه داد: در سال آبی ۹۸-۹۹، آورد آب مخزن سد جره حدود ۱۱۲ میلیون مترمکعب بود اما امسال و در سال آبی ۹۹-۱۴۰۰ کل آورد سد جره، حداکثر ۸۸ میلیون مترمکعب بوده است که نشان‌دهنده کاهش بارش‌ها و آوردها در حوضه آبی مارون و جراحی است.

وی افزود: در حال حاضر میزان دبی ورودی آب به سد جره به صورت متوسط حدود ۲ مترمکعب بر ثانیه است که این عدد بر اساس آمار درازمدت باید حداقل حدود ۴ مترمکعب بر ثانیه باشد. با توجه به شرایط خشکسالی، میزان خروجی سد جره نیز در حال حاضر حدود یک مترمکعب بر ثانیه است که آن نیز به دلیل تامین حق‌آبه زیست محیطی و تامین آب شرب ایستگاه پایین دست سد است.

مختاری گفت: مهمترین هدف احداث سد جره، تامین و تنظیم آب برای ۲۲ هزار هکتار از اراضی رامهرمز و کنترل سیلاب‌های مخرب فصلی است که در برخی از ماه‌های سال رخ می‌دهد. این سد وظیفه تولید و تامین ۴۸ گیگاوات ساعت برق در سال به وسیله دو توربین ۴.۵ مگاواتی را نیز دارد که البته در این زمینه به دلیل مباحث سرمایه‌گذاری، تاکنون شاهد اجرایی شدن آن نبوده‌ایم.

به گزارش ایسنا، سد جره یک سد خاکی با هسته رسی و ارتفاع ۱۱۴ متر از پی است. حجم کل مخزن این سد حدود ۲۶۰ میلیون متر مکعب و تراز نرمال بهره‌برداری آن ۴۹۷ متر از سطح دریا و طول تاج این سد ۷۴۰ متر است.

انتهای پیام

منبع:ایسنا