سیمین بهبهانی در گذرگاه شعر و ادب فارسی
۲۸ مرداد سالروز درگذشت سیمین بهبهانی، معلم، نویسنده، شاعر و غزل‌سرای معاصر ایرانی است. اگرچه چند روزی از این مناسبت گذشته؛ خواندن هر مطلبی درباره او در هر زمانی خالی از لطف نیست و مثل شعرهای سیمین همیشه تازگی دارد.
مطلبی که در ادامه می‌آید به مناسبت سالمرگ سیمین بهبهانی است به قلم دکتر نادر کریمی‌راد، مدرس ادبیات و زبان فارسی پیام نور و دانشکده فنی ـ حرفه‌ای شهید چمران اهواز که در اختیار ایسنا قرار داده است:
«تاریخ معاصر کشور ما فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است و در دل این تاریخ شاعران و نویسندگان زیادی وجود دارد که هر یک به نوبه خود نقشی غیرقابل انکار در پیشبرد زبان و ادب فارسی به عهده داشته‌اند.
مطالعه در آثار و احوال این بزرگان هرچند کوتاه و گذرا؛ دریچه‌ای از زندگی این بزرگان را به روی ما می‌گشاید. در این برهه از زمان زندگی و درونمایه شعر سیمین بهبهانی که یکی از شاعره‌های معاصر در شعر فارسی است را ورق می‌زنیم به امید آنکه برگی چند به یادگار نصیب دوستداران خود کند.
سیمین خلیلی (با عنوان شعری «بهبهانی») در ۲۸ تیر ۱۳۰۶ هجری شمسی در تهران و در خانواده‌ای ادیب و اهل علم متولد شد. تحصیلات خود را در رشته حقوق در دانشگاه تهران با مدرک کارشانی به پایان برد و در سال ۱۳۳۰ به تدریس در دبیرستان‌های تهران مشغول شد. سیمین از نوجوانی و در سن ۱۴ سالگی به تقلید از مادرش شعر می‌سرود. اشعار دوره اول او عمدتا از نوع سوز و گدازهای عاشقانه و عمدتا بیشتر بر پایه احساس نوجوانی استوارند اما به تدریج در شعرش انقلابی پدید آورد و شعرش از ماهیت تک‌بعدی به سوی مسایل اجتماعی گرایش پیدا کرد.
در این دوره ماهیت اشعار او بیشتر درددل‌های مردم روزگار است. شعر بهبهانی به ویژه غزل‌های او همه سرشار از تخیل و عاطفه در زبانی استوار و باشکوه است. زبان شعری او سالم‌ترین و پویاترین و در عین حال ظریف‌ترین زبان‌های شعری معاصر و نیز زبان هم‌نسلان او است.
آثار بهبهانی به چهار بخش شعر، ترجمه، داستان و خاطره تقسیم می‌شود. از وی نزدیک به ۲۰ اثر در قالب‌های گفته شده به یادگار مانده است. سرانجام سیمین بهبهانی در ۲۸ مرداد سال ۱۳۹۳ در سن ۸۷ سالگی دار فانی را وداع گفت و پیکر او با حضور مردم و ادیبان و هنرمندان از مقابل تالار وحدت تهران تشییع و در بهشت زهرا کنار پدرش به خاک سپرده شد.
مروری موجز و مختصر بر آثار و اندیشه‌های سیمین بهبهانی
نقش و اثرگذاری سیمین بهبهانی در عرصه ادبیات و شعر و شاعری ایران نقشی بی‌بدیل است به طوری که او در کنار فروغ فرخ‌زاد از نخسین زنانی به حساب می‌آید که تابوهای موجود در ادبیات ایران را شکسته و به عنوان یک زن احساساتش را بیان می‌کند. سادگی و گرایش به فرهنگ عامه و گریز از فخامت‌های سنتی بیشترین بسامد را در شعر سیمین بهبهانی داراست به طوری که او با زبانی ساده و روایتگر عقیده عوام مردم است. از مفاهیمی که در زندگی او بسیار مهم بود عشق به وطن و سرزمین مادری است. سیمین عاشق ایران بود و تمام زندگی‌اش را وقف ایران کرد و برای ایران شعر سرود. او پابه‌پای مردم ایران قدم برمی‌داشت و در تمامی اتفاقات و رویدادهای اجتماعی و سیاسی ایران حاضر بود و هرگز خود را از صحنه اجتماعی ایران حذف نکرد. او برای زلزله، فقر، مشکلات کودکان و … شعر سرود و هر یک از شعرهایش به واسطه نفوذی که در جامعه ایران داشت بسیار شنیده می‌شد و تاثیرگذار واقع می‌گشت.
در پایان باید چنین گفت که سیمین بهبهانی به‌رغم سرودن شعر در مسایل فردی هرگز شاعری تک‌بعدی نبوده است که به اصطلاح تنها «مرثیه‌خوان دل بیچاره خویش باشد». در شعر او مسایل اجتماعی و انقلابی به وفور دیده می‌شود. دیدگاه‌های جهان‌وطنی و عمیق فلسفی که در شعر او به چشم می‌خورد به طور غیرمستقیم دین و مذهب و مسایل جهان را مورد چالش قرار داده است. او همچنین باورها و اندیشه‌های خود را در قالب شعرهای اجتماعی بیان کرده و همین خصوصیات باعث این شده تا همه مردم هر یک به نوعی با شعر وی ارتباط برقرار کرده و التذاذ شعری او در حد چشمگیری بالا باشد.»
منبع: ايسنا