سینمای کوتاه عرصه تجربه و نترسیدن است/ تقابلِ داوریِ گروهی با سلیقهمحوری
تییام یابنده (کارگردان و فیلمنامهنویس سینما) معتقد است سینمای کوتاه تبدیل به پلهای برای ورود به سینمای بلند شده، در صورتی که این دو حوزه کاملا از هم جدا هستند.
تییام یابنده، کارگردان فیلم کوتاه «سوپ»، از آثار راهیافته به دوازدهمین دوره جوایز آکادمی ایسفا، درباره فیلم خود توضیح داد: «سوپ» شاید یک تجربه در قصهگویی باشد اما بهنظرم بیشتر یک اثر فرمال است. همواره حتی در سینمای بلند ما، آثار دیالوگمحور هستند و بیشتر شاهد جروبحث در آثار هستیم، همواره دغدغهام این بوده است که این جروبحثها چه تأثیری برای ذهن مخاطب و بهخصوص بچهها دارد. از سوی دیگر هم معتقدم سینما باید برخلاف این فیلمها به جای دیالوگمحور بودن، تصویرمحور باشد. به همین دلیل تصمیم گرفتم لحظه شکلگیری یک بحران برای یک کودک را به تصویر درآورم.
وی ادامه داد: داستان یک خطی فیلم درباره دعوای یک پدر و مادر است که پدر در لحظه عصبانیت با دست زیر ظرف سوپ میزند و از آنجا همه چیز آغاز میشود. کل فیلم بهصورت ویژوال تصویر شده است و قطرههای سوپ تبدیل به سیری از صداهای مربوط به دعواهای زن و شوهری در سینمای ایران میشود. در میانه آن ادای دینی هم به فیلم سینمایی «شاینینگ» کوبریک داشتم.
این سینماگر درباره بیرغبتی سینماگران نسبت به سینمای تجربی هم گفت: شخصا بهعنوان کسی که تحصیلات این حوزه را دارم، میگویم تا مقطع کارشناسی ارشد حتی ما یک واحد مربوط به سینمای تجربی نداریم. وقتی تاریخ سینما را به ما یاد میدهند، هیچ اشارهای به سینمای تجربی نمیکنند. ما حتی در بحث آکادمیک آموزش سینما هم این مباحث را مدنظر قرار ندادهایم. تنها انجمن سینمای جوانان ایران است که در مجموعههای آموزشی خود این مباحث را گنجانده و معمولا در برخی جشنوارهها هم جوایزی به این گونه سینمایی اهدا میشود. طبیعی است که بچههای فیلمساز هم علاقمندند فیلمی بسازند که جایزه بگیرد و وقتی میبینند توجه و تشویق جشنوارهها بیشتر به آن سمت است، طبیعتا نسبت به سینمای تجربی بیرغبت میشوند.
یابنده در ادامه گفت: شیفت کردن و توجه به سینمای بلند، ما را به سمتی برده است که سینمای کوتاه تبدیل به پلهای برای ورود به سینمای بلند شده است در صورتی که این دو حوزه کاملا از هم جدا هستند و شما میتوانید تا پایان عمر فیلم کوتاه بسازید. سینمای کوتاه عرصه تجربه کردن و نترسیدن است.
این فیلمساز با اشاره به نبود تجربههای متنوع و عدم توجه به تنوع ژانر در سینمای بلند و کوتاه افزود: در این شرایط فیلم اصغر فرهادی ۱۰ میلیارد میفروشد و «دینامیت» با ۴۵ میلیارد فروش تبدیل به پرفروشترین فیلم سینمای ایران میشود چراکه مخاطب حق انتخاب ندارد و تنها برای خندیدن به سینما میرود.
یابنده درباره فرآیند داوری آثار در آکادمی ایسفا هم گفت: کار گروهی همواره کمک میکند تا ما از سلیقهها فاصله بگیریم. اگر بتوانیم به سمتی حرکت کنیم که به کیفیت کارها نمره بدهیم در هر سبک و فرمی که کار ارائه شده است، دستاورد قابل توجهی خواهد بود. اگر قرار باشد سلیقه یک نفر در یک کار گروهی بر روی نظر دیگر افراد اثر بگذارد اتفاق خوبی نیست و میتواند ضرر برساند. ایسفا به دلیل استقلالی که دارد باید تنوعپذیرتر باشد تا بچهها بدانند که میتوانند فیلمسازی در هر ژانری را تجربه کنند.
وی تأکید کرد: تمرکز انجمن سینمای جوانان بر روی مسئله ژانر در حمایت از فیلمهای کوتاه در سال جدید اتفاق مبارکی است. نباید آدمها را از کار در ژانرهای و حوزههای مختلف ترساند. همین شرایط تبدیل به بستر خلاقیت در فیلمسازی میشود.
یابنده در پایان صحبتهای خود گفت: معتقدم جای جشنوارههای ژانریک و فرمی در کشور ما بهشدت خالی است. از طرف دیگر ایسفا باید نقش پررنگتری در ایجاد ارتباط میان فیلمسازان ایفا کند. اینها اتفاقات مهمی است که به سینمای کوتاه کمک خواهد کرد.
منبع: ايلنا