بیمه دوهزار راهنما از بین ۱۴ هزار نفری که کارت راهنمای گردشگری دارند، آغاز شده است. دولت پس از دو دهه پیگیری سرانجام بودجه حمایتی را به بیمه جامعه کوچکی از این گروه بزرگ اختصاص داده است. با این حال، روند اجرای آن در آغاز با ابهام‌ها و سوءبرداشت‌هایی مواجه شده است.
به گزارش ایسنا، محسن حاجی‌سعید ـ رییس کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری ـ که پیگیر امور بیمه راهنمایان شده است، در یک نشست مجازی که تعدادی از راهنماهای گردشگری نیز حضور داشتند و درحالی‌که گروه معترض دعوت شده، اما غایب بودند، به برخی از این ابهام‌ها پاسخ داد.
او با مرور فرآیند تصویب بیمه راهنمایان گردشگری در مجلس و عملکرد سازمان برنامه و بودجه در جریان بیمه راهنمایان در سال ۹۹ که اجرای آن را به تعویق انداخت، درباره جریان تصویب اعتبار بیمه در لایحه بودجه ۱۴۰۰، توضیح داد: متأسفانه متوجه شدیم در لایحه بودجه ۱۴۰۰ دوباره بودجه حمایتی دولت حذف شده است. مجبور شدیم دادخواهی‌ای را نسبت به وزارت میراث فرهنگی انجام دهیم که نمایندگان هم از این موضوع حمایت کردند و طرح پرسش شد که چرا در این موضوع تعلل شده و چرا حمایت نکرده‌اند. ما تقریبا پنج ماه پایانی سال ۹۹ را فقط در سازمان برنامه بودجه، تأمین اجتماعی و مجلس گذراندیم و تا آخرین روزهای سال ابهام وجود داشت. در نهایت، این لایحه بدون رأی مخالفی در مجلس تصویب و دولت مکلف شد در بودجه ۱۴۰۰ از راهنمایان گردشگری حمایت کند.
حاجی‌سعید درباره نقدهایی که نسبت به اطلاع‌رسانی ضعیف بیمه راهنمایان گردشگری شده است، اظهار کرد: تمام فرایند بیمه از طریق کانون و انجمن‌های سراسر راهنمایان گردشگری اطلاع‌رسانی شده است. ما سال ۹۸ فراخوان دادیم و از دو گروه راهنمایانی که مستقل و یا عضو انجمن‌ها هستند و خود را مشمول بیمه می‌دانند، خواستیم که مراجعه کنند. به خاطر ندارم اطلاع‌رسانی ضعیف بوده باشد.
۶۰۰ نفر بر چه اساس بیمه شدند؟
وی همچنین تاکید کرد: مزیت بیمه برای همه راهنمایان مطابق با شاخص‌های تعیین‌شده است و عضویت در کانون یا جامعه و هر تشکل دیگری، شرط بیمه راهنمایان گردشگری نیست.
نرجس‌السادات فقیه ـ مسؤول کمیته بیمه کانون راهنمایان گردشگری ـ در این میان توضیحاتی را اضافه کرد: طبق نامه وزارت میراث فرهنگی و گردشگری با همراهی تشکل‌های موجود، شاخص‌هایی درنظر گرفته شد و به استان‌ها ابلاغ کردند. در سال ۹۸ تعداد افراد واجد شرایط، بررسی و رایزنی برای بیمه دوهزار راهنما انجام شد. در سال ۹۹ بودجه بیمه با ابهام مواجه شد و با رایزنی‌های فشرده در سه ماه پایانی سال گذشته، مشکل رفع و کار بیمه از خردادماه امسال شروع شد. اطلاع‌رسانی نیز از فروردین ماه امسال آغاز شده بود.
وی اضافه کرد: پیشینه‌ای برای بیمه راهنمایان در کشور وجود نداشت، بنابراین نیاز بود دستورالعملی برای فرایند بیمه راهنمایان تدوین شود. در سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای با سازمان تامین اجتماعی بستیم و اکنون بیشتر شعب این سازمان توجیه شده‌اند و پرونده بیمه بیش از ۶۰۰ راهنما درحال بررسی است. همه این راهنماها عضو انجمن‌ها نیستند، تعدادی از آن‌ها از استان‌هایی هستند که هیچ انجمن و تشکلی در آن‌جا وجود ندارد.
او تاکید کرد: ما عضویت و غیرعضویت در انجمن‌ها را ملاک عمل قرار ندادیم، اگر این موضوع را دستمایه بیمه قرار دهیم نقض حقوق بشر است.
در ادامه، حاجی‌سعید در پاسخ به این پرسش ایسنا که با توجه به ارائه نام دوهزار راهنما به سازمان تامین اجتماعی از سوی معاونت گردشگری و همزمان، بررسی پرونده ۶۰۰ راهنما که از سوی این تشکل به تامین اجتماعی معرفی شده‌اند، آیا شاهد نوعی موازی‌کاری هستیم و تفاوت این دو فهرست و اقدام در چیست؟ گفت: ما سال گذشته به اطلاع وزارت گردشگری رساندیم که باید با کمک یکدیگر اسامی دوهزار راهنما را احصاء کنیم، چون در بودجه سقف این تعداد تعیین شده است. در دی‌ماه شاخص‌هایی تعیین کردیم که براساس آن، این دوهزار نفر شناسایی شوند. این شاخص‌ها با پشتوانه‌ای تعیین شده که در آینده مورد سوءاستفاده قرار نگیرد و به حذف بودجه حمایتی بیمه منجر نشود.
وی با تاکید بر این‌که برای معرفی راهنمایان به سازمان تامین اجتماعی، استناد به فهرست دوهزارنفره وزارت میراث فرهنگی و گردشگری شده است، افزود: کسانی که بیمه می‌شوند براساس هماهنگی بین انجمن‌های استانی با ادارات کل معرفی شده‌اند. این مدت، برخی مدعی شده‌اند اطلاع‌رسانی نشده است و جا مانده‌اند. از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری درخواست کردیم در فهرست بازبینی داشته باشد. بنابراین هیچ موازی‌کاری وجود ندارد و هماهنگی صددرصدی است. اگر اطلاعاتی خلاف این مطرح می‌شود و مدعی‌اند برخی محروم شده‌اند، درست نیست. هیچ کسی نمی‌تواند محروم شده باشد، مگر این‌که خودش را محروم کرده باشد.
رییس کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری درباره بی‌اطلاعی مسؤولان معاونت گردشگری از پیگیری‌های کانون و بیمه ۶۰۰ نفر از این طریق، به ایسنا گفت: نمی‌دانم این بی‌اطلاعی از کجا ناشی می‌شود، چون با برخی از این مسؤولان جلسه و مکاتباتی داشتیم و همه اطلاعات را در اختیار آن‌ها گذاشتیم. شاید بی‌اطلاعی آن‌ها درباره این است که چه کسانی از آن دوهزار نفر که به سازمان تامین اجتماعی معرفی شده‌اند در بین ۶۰۰ نفری هستند که بیمه شده‌اند. این افراد کسانی هستند که در فهرست ارسالی وزارت و تشکل‌های کانون و جامعه راهنمایان بوده‌اند و آن‌چه تشکل‌ها دنبال می‌کنند اتفاق افتاده است.
وی تاکید کرد: ۶۰۰ نفری که بیمه شده‌اند براساس فهرست پالایش‌شده وزارتخانه است. اگر فردی بیمه شده، اما نامش در فهرست اصلی نبوده است، وزارتخانه اعلام کند آن فرد را خارج می‌کنیم. از طرفی، سازمان تامین اجتماعی سال‌ها داری سامانه بوده و به این سادگی نمی‌توان افراد را بیمه کرد. هیچ اختلافی بین این فهرست‌ها نیست.
او درباره این‌که بودجه بیمه از کجا تامین می‌شود، اظهار کرد: بخشی از این بودجه، حمایتی دولت است که ۲۰ درصد از ۲۷ درصد مبلغ بیمه را دولت و هفت درصد مابقی را راهنمای گردشگری پرداخت می‌کند.
وی در پاسخ به این ابهام که با توجه به پیگیری بیمه راهنمایان از سوی بخش‌های مختلف، از وزارتخانه تا تشکل‌ها، دقیقا طرف سازمان تامین اجتماعی کدام یک از این بخش‌ها است و راهنماها باید برای بیمه به کجا مراجعه کنند؟ توضیح داد: بیمه یک پروژه بود که کانون انجمن‌های راهنمایان گردشگری زیر نظر وزارت کار دنبال کرد و به نتیجه رساند. در این راستا حمایت‌هایی داشتیم و از سمتی، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان متولی در این زمینه نقش‌آفرینی‌هایی کرد، اما در اجرایی کردن بیمه تشکل‌های بخش خصوصی، مثل دیگر گروه‌ها بیمه را پیگیری می‌کنند. دیگر گروه‌ها هم به همین شکل کارشان را دنبال می‌کنند. شاید ابهام در این باشد که چرا دولت این کار را انجام نمی‌دهد. دولت اصلا نباید وارد این مسائل شود. دولت در برنامه شش توسعه به کوچک‌سازی و برون‌سپاری مکلف شده است.
دولت کارفرمای بیمه راهنمایان نیست
حاجی‌سعید افزود: کارفرما در بیمه دولت نیست، چون زیر بار این مسائل نمی‌رود. در بودجه هم حمایتی با بیمه برخورد شده است و باید کارگزاری این میان قرار گیرد. سازمان تامین اجتماعی هم به عنوان متولیِ امور بیمه‌ای، نقش خود را ایفا می‌کند و معمولا برای این‌که مراجعات سازمان‌دهی‌شده باشد تشکل‌های صنفی را به رسمیت می‌شناسند. این رویه معمول در سازمان تامین اجتماعی است.
آرش نورآقایی از پژوهشگران و کارشناسان گردشگری و رییس اسبق کانون راهنمایان گردشگری، در تایید اظهارات حاجی‌سعید، گفت: در دورانی که ریاست کانون را به عهده داشتم و موضوع بیمه را پیگیری می‌کردیم، در جلسه‌ای با آقای سلطانی‌فر ـ رییس وقت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ـ در خصوص این‌که دولت در بیمه باید کارفرما باشد، صحبت شد. ایشان جواب دادند اگر از فردا تمام راهنمایان در سازمان من کارت می‌زنند و همه آن‌چه را توقع دارم انجام می‌دهند، آن‌ها را بیمه می‌کنم. دولت نمی‌خواهد و قرار نبود کارفرمای بیمه باشد.
حاجی‌سعید در پاسخ به این سوال که آیا بیمه راهنمایان فقط از سوی یک تشکل که کانون باشد پیگیری می‌شود؟ اظهار کرد: من در جریان اقدامات تشکل‌های دیگر نیستم، اما هیچ منعی برای تشکل‌های دیگر که جایگاهی تعریف‌شده دارند، برای پیگیری بیمه آن دوهزار نفر که در فهرست وزارتخانه است، ایجاد نکرده‌ایم. تلاش ما در این مدت فقط این بود که بیمه راهنمایان را اجرایی کنیم و فکر کردیم حداقل یکی از دغدغه‌های صنفی آن‌ها را برطرف کنیم. هیچ محدویتی برای افراد قائل نیستیم، مگر این‌که وزارتخانه این افراد را در فهرست بیمه لحاظ نکرده باشد. ساختار کانون هم شفاف است.
وی ادامه داد: نگرانی‌هایی که از سوی برخی مطرح می‌شود امروز دیگر دغدغه ما نیست، چون بیمه راهنمایان گردشگری اجرایی شده است، ما الان دنبال تثبیت بیمه هستیم. باید وحدت کلام داشته باشیم تا ابزاری برای قانون‌گذار نشود که درست اجرا نشده است. هدف کانون این بود که راهنمایان در کشور مشمول حمایت دولت در بیمه شوند و همه راهنمایان فارغ از این‌که عضو تشکلی هستند یا نیستند، بیمه شوند.
چه خلاف و انحرافی در بیمه شده است!؟
او برخی اظهارات درباره محرومت راهنمایان از بیمه را نوعی نشر اکاذیب دانست و اظهار کرد: برای تثبیت بیمه در بودجه باید مراقب باشیم و خلاف واقع نگوییم. ادعای محرومیت، خلاف واقع است. تشکیلات‌شان دیر اقدام کرده است. می‌گویند ما راهنمایان غیرفعال را بیمه کرده‌ایم یا بیمه به انحراف رفته است؛ این‌ها خلاف است، چه انحرافی صورت گرفته است؟
رییس کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری به نگرانی دیگری اشاره کرد و افزود: به واسطه خروج راهنما به دنبال بیکاری مطلق در یک سال گذشته با کمبود راهنما براساس ظرفیت روبه‌رو هستیم. هیچ نگرانی براساس بودجه و تعداد راهنماها نمی‌بینم. اگر کسی خود را مشمول می‌داند به ادارات کل استان‌ها مراجعه کند تا این افراد را به سرعت از طریق فهرست به‌روزشده وزارت گردشگری بیمه کنیم. حتی با وزارت صحبت کردیم در شاخص‌ها انعطاف به وجود آوریم و در استان‌های محروم که سابقه کار راهنماها کمتر است اضافه کنیم.
حاجی‌سعید در پاسخ به این تناقضات که از یک طرف به راهنماها هشدار داده می‌شود از بیمه جا نمانند و از طرف دیگر، گفته می‌شود ممکن است این فهرست تکمیل نشود و با کمبود راهنما برای بیمه مطابق فهرست دوهزار نفر مواجه شوید، چون به دلیل بیکاری، نیروی ماهر از این شاخه جدا شده است، گفت: دوهزار نفر را که به زور نمی‌توان بیمه کرد. تعداد قابل توجهی از افرادی که در فهرست دوهزار نفر وزارتخانه هستند، بیکار شده‌اند و اکنون در جای دیگر مشغول به کار شده‌اند و تحت پوشش بیمه هم هستند. بنابراین آن فهرست به به‌روزرسانی نیاز دارد، چون در دی ماه سال گذشته تهیه شده است.
دلگیری و کینه به درد ما نمی‌خورد
نورآقایی در ادامه این اظهارات نیز به ایسنا گفت: خود وزارت مگر نسبت به اقدام کانون و بیمه راهنمایان اظهار بی‌اطلاعی نمی‌کند، از طرف دیگر مگر خودش دوهزار نفر را به سازمان تامین اجتماعی معرفی نکرده است، مگر کارت راهنما در این وزارتخانه تایید صلاحیت نمی‌شود، چرا این وزارتخانه به آن دوهزار نفر اطلاع نمی‌دهد؟ وزارتخانه یک جا ایستاده است تا اگر مشکلی بین تشکل‌ها و صنف‌ها ایجاد شود در ساحل عافیت بماند و دعواها را به تشکل‌ها واگذار کند و یک جایی که قرار است صلاحیت تایید کند خودش را جلو اندازد. اگر این وزارتخانه سند بالادستی دوهزار نفر است، حتی اگر به یک نفر از این فهرست اطلاع داده نشود، در وهله اول گنهکار خود وزارتخانه است، نه این‌که کانون از جیب خود هزینه کند، اطلاع‌رسانی هم کند، برای بیمه درِ خانه راهنما برود و دست آخر هم محکوم شود که راهنما از بیمه بی‌اطلاع مانده است!؟
وی افزود: متاسفانه وزارتخانه هرگز حاضر نشده اختلاف اصناف را بشوند و در رودربایستی گیر کرده است.
نورآقایی همچنین بیان کرد: دلگیری، کینه و کدورت به درد ما نمی‌خورد. مهم این است که بیمه اتفاق افتاد و راهنماها از این فرصت استفاده کنند.
منبع:ایسنا