شناسایی قطعه گمشده پازل “لوپوس”

به نقل از تی ان، نتایج یافته‌های مطالعه اخیر محققان آمریکایی حاکی از آن است که بیماری خود ایمنی لوپوس ممکن است در اثر یک فرایند معیوب در ایجاد گلبول‌های قرمز خون ایجاد شود. این یافته‌ها می‌تواند به توسعه روش‌های جدیدی برای طبقه‌بندی و درمان بیماران مبتلا به این بیماری منجر شود.

محققان در این مطالعه دریافتند که گلبول‌های قرمز بالغ تعدادی از بیماران مبتلا به لوپوس قادر به خلاص شدن از میتوکندری(راکتورهای مولکولی کوچکی که در اکثر سلول‌ها به تبدیل اکسیژن به انرژی شیمیایی کمک می‌کنند اما به طور معمول از گلبول‌های قرمز خون حذف می‌شوند) خود نیستند. این عمل حذف غیرطبیعی میتوکندری می‌تواند باعث ایجاد فعالیت ایمنی نامناسب و مضر که مشخصه این بیماری است، شود.

دکتر “ویرجینیا پاسکال”(Virginia Pascual) نویسنده ارشد این مطالعه گفت: نتایج یافته‌های ما نشان می‌دهد گلبول‌های قرمز می‌توانند نقش مهمی در ایجاد التهاب در بیماران لوپوس ایفا کنند. بنابراین این یافته‌ها همانند پیدا کردن یک قطعه جدید از پازل لوپوس است و می‌تواند به توسعه روش‌های درمانی جدیدی منجر شود.

لوپوس که با نام  لوپوس اریتماتوس سیستمیک نیز شناخته می‌شود یک اختلال مزمن است که با حملات متناوب که به ناتوان شدن سیستم ایمنی بدن منجر می‌شود، همراه است و بر بافت‌های سالم بدن از جمله پوست، مفاصل، فولیکول‌های مو، قلب و کلیه‌ها تاثیر می‌گذارد. یک عامل زمینه‌ای رایج نیز سبب افزایش غیرطبیعی پروتئین‌های فعال کننده سیستم ایمنی به نام اینترفرون نوع ۱ می‌شود. درمان‌هایی که اغلب در دراز مدت انجام می‌شوند دارای عوارض جانبی هستند و با هدف سرکوب فعالیت ایمنی از جمله التهاب ناشی از اینترفرون انجام می‌شوند. هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد و نحوه بوجود آمدن آن تاکنون هم مانند یک معمای پر رمز و راز باقی مانده است. تخمین زده می‌شود که تقریبا ۲۰۰ هزار نفر در ایالات متحده آمریکا به این بیماری مبتلا هستند که اکثر این بیماران نیز خانم‌ها هستند.

مطالعات قبلی نشان داده‌اند که میتوکندری معیوب در سلول‌های ایمنی بیماران مبتلا به لوپوس وجود دارد. در مطالعه جدید، محققان گلبول‌های قرمز خون را که به نظر می‌رسد فاقد میتوکندری هستند، مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که تعداد زیادی از بیماران لوپوس دارای گلبول قرمز با سطوح قابل تشخیص میتوکندری هستند و این سلول‌ها به ویژه در بیمارانی که شدیدترین علائم لوپوس را دارند، شایع است. در مقابل، افراد سالم هیچ گلبول قرمز حاوی میتوکندری نداشتند.

یافته‌های مطالعات پیشین حاکی از آن است که عملکرد معیوب میتوکندری در سلول‌های ایمنی بیماران لوپوس دیده می‌شود، بنابراین در این مطالعه محققان به بررسی گلبول‌های قرمز خون بیمارانی که به نظر می‌رسید فاقد میتوکندری باشد، پرداختند و دریافتند بسیاری از بیماران مبتلا به لوپوس دارای گلبول‌های قرمز با سطح قابل تشخیصی از میتوکندری هستند و این سلول‌ها در بیمارانی که به نوع شدید این بیماری مبتلا هستند نیز بیشتر دیده می‌شود و این در حالی است که هیچ میتوکندری در گلبول‌های قرمز افراد سالم مشاهده نشد.

محققان سپس به بررسی این موضوع پرداختند که چگونه گلبول‌های قرمز خون به طور معمول با بالغ شدن، خود را از دست میتوکندری‌ها خلاص می‌کنند و اینکه چرا این فرآیند در بیماران لوپوس معیوب است.

آزمایشات بیشتر نشان داد که چگونه این گلبول‌های قرمز غیرطبیعی باعث التهاب می‌شوند. به طور کلی گلبول‌های قرمز با بالغ شدن یا ظهور علائم بیماری، توسط سلول‌های ایمنی به نام ماکروفاژها برداشته می‌شوند. آنتی بادی‌هایی که به گلبول‌های قرمز متصل می‌شوند نیز عملیات حذف آنها را تسهیل می‌کنند. هنگامی که گلبول‌های قرمز توسط ماکروفاژها بلعیده می‌شوند، دی ان ای میتوکندری گلبول‌های قرمز یک مسیر التهابی قوی به نام مسیر cGAS/STING را تحریک می‌کند که این کار نیز  سبب تولید اینترفرون نوع اول می‌شود.

محققان در حال حاضر به مطالعه فرآیند پیچیده‌ای که طی آن میتوکندری در گلبول‌های قرمز خون می‌ماند و در نهایت به فعال شدن واکنش ایمنی غیرطبیعی منجر می‌شود، می‌پردازند. شناسایی بیمارانی که علائم لوپوس آنها به این دلیل تشدید می‌شود ممکن است به تشخیص زمان احتمالی عود کردن بیماری لوپوس و توسعه روش‌های درمانی خاص برای این دسته از بیماران منجر شود.

منبع:ایسنا