طی یک ماه گذشته؛ در مریخ بر “استقامت” چه گذشت؟

به گزارش ایسنا، مریخ نورد “Perseverance” ناسا که در رسانه‌های فارسی زبان بیشتر “استقامت” یا “پشتکار” ترجمه شده است، ماه اول اقامت خود را در سطح مریخ سپری کرده است. این مریخ‌نورد در تاریخ ۱۸ فوریه در یک دهانه برخوردی موسوم به “دهانه جزرو”(Jezero) فرود آمد تا با تمام توان به کاوش در سطح سیاره سرخ بپردازد و تصاویر مختلفی از این سیاره مخابره کند و سنگ‌های اطراف را به دقت تجزیه و تحلیل کند.

تاکنون و در همین مدت، دانشمندان ناسا تشخیص داده‌اند که چندین سنگ در اطراف “استقامت” از نظر شیمیایی شبیه سنگ‌های آتشفشانی روی زمین هستند و باد و آب برخی از آنها را دچار فرسایش کرده است.

“کنت فارلی” زمین‌شیمی‌دان موسسه فناوری کالیفرنیا و دانشمند ماموریت “استقامت” می‌گوید: همه چیز تاکنون عالی پیش رفته است. وی و دیگر دانشمندان این ماموریت، میزان پیشرفت “استقامت” و کارهایی را که در این یک ماه انجام داده در تاریخ ۱۶ مارس در نشست مجازی کنفرانس علوم قمری و سیاره‌ای توصیف کردند.

همانطور که از پیش برنامه‌ریزی شده است، برای انجام آزمایش‌های علمی اصلی این مریخ‌نورد باید چند ماه دیگر صبر کرد. در این مدت مهندسان به آزمایش ابزارهای علمی آن ادامه می‌دهند و بالگرد “نبوغ” را برای انجام اولین پرواز فرازمینی آماده می‌کنند.

سرانجام “استقامت” مجموعه‌ای از ابزارهای خود از جمله مته، دوربین نمای نزدیک و حسگرهای شیمیایی متعدد را برای شکار علائم حیات باستانی در سنگ‌های مریخ به کار خواهد گرفت.

در حال حاضر دانشمندان در حال برنامه‌ریزی برای نحوه سفر “استقامت” از محل فرود خود که به افتخار “اکتاویا باتلر” نویسنده داستان‌های علمی-تخیلی نام‌گذاری شده، به صخره‌های مرتفع ۴۰ متری واقع در دلتای یک رودخانه باستانی هستند. این دلتا که میلیاردها سال پیش توسط رودخانه‌ای که در مریخ جاری بوده، رسوب کرده و ایجاد شده، اگر اکنون وجود داشت، می‌توانست یک مکان ایده‌آل برای زندگی میکروبی باشد. اما مشکل اینجاست که یک تپه شنی بین “استقامت” و این دلتا قرار دارد که این مریخ‌نورد نمی‌تواند از آن عبور کند.

محققان در حال بحث در مورد این هستند که این تپه شنی را ساعت‌گرد یا پادساعت‌گرد دور بزنند. دور زدن پادساعت‌گرد این تپه سفر کوتاه‌تری خواهد بود، در حالی که دور زدن ساعت‌گرد آن، “استقامت” را با انواع بیشتری از صخره‌ها و سنگ‌های جالب توجه مواجه می‌کند.

اما هیچکدام از اینها احتمالاً زودتر از ماه ژوئن اتفاق نمی‌افتد. “استقامت” ابتدا باید برای آزمایش بالگرد “نبوغ”(Ingenuity) به یک مکان مناسب برود. این مکان احتمالاً منطقه‌ای پر از صخره است که از مکان فعلی مریخ نورد چندان دور نیست. در آنجا، این مریخ نورد، “نبوغ” را از شکم خود بیرون می‌آورد و اندکی از آن فاصله می‌گیرد تا بتواند یک فیلم مناسب از پرواز آن ضبط کند.

“جیم بل” دانشمند سیاره‌ای از دانشگاه ایالتی “آریزونا” که یکی از اعضای تیم پشتیبان دوربین‌های “استقامت” است، می‌گوید: ما مشتاقانه منتظر فیلم‌های تاریخی از اولین پرواز فرازمینی تاریخ هستیم.

آزمایش “نبوغ” به این دلیل در وهله اول انجام می‌شود که “نبوغ” هنگام رانندگی “استقامت” باید بالا سر آن پرواز کند و به آن در مسیریابی کمک کند.

دانشمندان تا انجام اولین آزمایش پرواز “نبوغ” که انتظار می‌رود در هفته‌های آتی انجام شود، سنگ‌های اطراف محل فرود “استقامت” را کاوش می‌کنند. هم اکنون در اطراف این مریخ نورد شاهد سنگ‌های کم‌رنگ‌تری نسبت به خاک تیره مریخ هستیم.

“استقامت” از ابزار مبتنی بر لیزر برای تعیین اینکه چندین نوع از این سنگ‌ها از جمله دو سنگ که توسط دانشمندان ناسا، “ماز:”(Maaz) و “ییگو”(Yeegho) از نظر شیمیایی شبیه به سنگ‌های بازالت روی زمین هستند که از سنگ‌های مذاب تشکیل می‌شوند، استفاده کرده است. این ابزار برای تبخیر بخش‌های کوچکی از این سنگ‌ها و بررسی ترکیبات شیمیایی آنها، آنها را با لیزر می‌شکافد.

“راجر وینز” یک متخصص زمین‌شیمی در آزمایشگاه ملی “لوس آلاموس” در نیومکزیکو که رئیس تیم ابزار لیزری “استقامت” است، گفت: از طریق این تجزیه و تحلیل، دانشمندان می‌بینند که “ییگو” نشانه‌هایی از حبس شدن آب در مواد معدنی خود دارد. این اکتشافات با آنچه دانشمندان از “دهانه جزرو” انتظار داشتند، مبنی بر اینکه ممکن است دارای سنگ‌های آتشفشانی باشد که احتمالا زمانی با آب ارتباط داشته‌اند، مطابقت دارد.

“ماز” یکی دیگر از سنگ‌هایی است که “استقامت” تاکنون با ابزار لیزری خود آن را مورد بررسی قرار داده است. این مریخ نورد مشخص کرده است که “ماز” از نظر شیمیایی شبیه سنگ‌های بازالت روی زمین است.

به نظر می‌رسد بسیاری از صخره‌ها و سنگ‌های اطراف محل فرود “استقامت” توسط بادهای شدید تغییر شکل یافته‌اند. از جمله یک شیء تیره با شمایل عجیب و غریب که دانشمندان آن را به دلیل شباهت آن به یک فک که بر روی یک سنگ نشسته “فُک بندرگاه”(harbour seal) لقب داده‌اند.

“بل” می‌گوید: به نظر می‌رسد این بادهای شدید بر اساس جهتی که مطابق با الگوهای اصلی باد محاسبه شده توسط مدل‌های گردش جهانی برای مریخ است، از سمت شمال غربی این سنگ‌ها را پراکنده کرده‌اند.

“فارلی” گفت: سنگ تیره دیگری وجود دارد که به نظر می‌رسد نه توسط باد، بلکه توسط آب فرسایش یافته است. این نشان می‌دهد که ممکن است این سنگ زمانی در آب روان و شاید در رودخانه باستانی که به دهانه “جزرو” می‌ریخته است، قرار داشته است.

وی افزود: وجود این سنگ برای مطالعه ما کاملا امیدوار کننده است.

دانشمندان نام‌هایی غیررسمی را به زبان‌های “ناواهو” یا “دین” به سنگ‌ها، دهانه‌ها و سایر اشیاء اطراف محل فرود “استقامت” داده‌اند.

زبان مادری “آرون یازی” مهندس تیم “استقامت” زبان ناواهویی است و وی تلاش برای هماهنگی نام‌ها را بر عهده داشته است. به عنوان مثال، “ماز” به معنی مریخ است، در حالی که “ییگو” یک کلمه جایگزین برای کلمه “سخت‌کوش” ​​است.

پس از آزمایش “نبوغ” و قبل از عزیمت “استقامت” به سمت دلتای مذکور، این مریخ نورد احتمالاً اولین نمونه‌برداری خود از سنگ‌های مریخ که بستر دهانه “جزرو” را تشکیل داده‌اند، انجام می‌دهد.

دانشمندان هنوز آتشفشانی بودن این سنگ‌ها را تشخیص نداده‌اند، اما اگر چنین باشد، می‌تواند به تعیین سن بستر این دهانه برخوردی کمک کند، زیرا سنگ مذاب عناصر رادیواکتیو را به دام می‌اندازد که با سرعت قابل پیش بینی پوسیده می‌شوند و می‌توانند به عنوان یک ساعت برای شخیص زمانی استفاده شوند که این سنگ‌ها ذوب شده‌اند.

“استقامت” در طول مأموریت خود حدود ۳۰ لوله حاوی خاک و سنگ مریخ را جمع‌آوری می‌کند و آنها را روی سطح مریخ رها می‌کند تا یک ماموریت در آینده بتواند آنها را بازیابی کرده و به زمین بیاورد تا دانشمندان آن را تجزیه و تحلیل کنند. این نمونه‌ها اولین نمونه‌های مریخی آورده شده به زمین لقب خواهند گرفت.

انتهای پیام

منبع:ایسنا