عملیات‌های عاشورایی دوران دفاع‌مقدس
در طول دوران هشت سال دفاع مقدس چهار عملیات با عنوان «عاشورا» طراحی و اجرا شد که هر یک فتوحات و دستاوردهایی برای رزمندگان اسلام داشت.
به مناسبت ایام محرم مروری داریم بر عملیات‌های عاشورای یک تا چهار :
عملیات عاشورای۱/ سرکوبی نیروهای ضدانقلاب
حضور ضدانقلاب در قالب افراد موسوم به کومله و دموکرات کردستان ایران در دوران جنگ، پیوسته مکمل تهاجمات ارتش عراق به جبهه‌ها و شهرهای ایران بود. این افراد در قالب گروه‌های پراکنده بارها به خرابکاری، خبرچینی برای دشمن، گستردگی محورهای نبرد رزمندگان ایران با دشمن و غیره دست زدند و خسارات فراوانی به مراکز دولتی، جهاد سازندگی و حتی مناطق مسکونی کردنشین استان کردستان و آذربایجان غربی وارد آوردند. حضور آنها حتی تا شهرهای شرقی استان کردستان، یعنی بیجار، تکاب، صایین‌دژ، قروه همدان و چندین شهر و منطقه دیگر پیش رفته و سبب بوجود آمدن وضع فوق‌العاده‌ای بر زندگی روزمره مردم و یگانهای نظامی مستقر در آن مناطق شده بود.
برای همین عملیات «عاشورای ۱» در ۲۳ مرداد ماه ۱۳۶۴ با هدف سرکوبی چنین افرادی در منطقه تکاب و صایین‌دژ به اجرا درآمد و طی آن ۵۰ تن از عوامل وابسته کشته و صدها نفر نیز زخمی شدند و علاوه بر اسارت عده‌ای از آنان، شماری سلاح سبک به دست رزمندگان سپاه پاسداران افتاد.
عملیات عاشورای ۲ (محدود)/ آزادی تپه دوقلو
عملیات محدود «عاشورای ۲» ساعت ۲ بامداد روز ۲۴ مرداد ماه ۱۳۶۴ با رمز «یامهدی (عج)» در منطقه عمومی «چنگوله» واقع در جنوب شهر مرزی «مهران» توسط نیروی زمینی سپاه پاسداران صورت پذیرفت. نیروهای خودی در این حمله یک روزه که با هدف انهدام نیروهای عراقی مستقر در منطقه آغاز شده بود، ضمن رسیدن به این هدف و کشته و زخمی نمودن و اسارت ۵۱۰ نفر از نیروهای دشمن، به گردان ۱ و ۲ از تیپ ۱۱۴ لشکر ۳۵ عراق آسیب رساندند. همچنین چندین دستگاه خودرو و مقادیری مهمات از دشمن نابود شد و علاوه بر به غنیمت گرفتن چند قبضه خمپاره‌انداز و مهمات از دشمن، شماری سلاح سبک و سنگین نیز به دست رزمندگان اسلام افتاد و مهمتر از همه آنکه «تپه دوقلو» و ارتفاع ۱۴۵ از دست دشمن خارج شد.
عملیات عاشورای ۳/ احیای دوباره تیپ ۱۰ سیدالشهدا (ع) سپاه
مدتی بود که به تیپ ۱۰سیدالشهدا (ع) (که بعدها به لشکر تغییر یافت) مأموریتی واگذار نشده بود. این تیپ عنوان یگان خط شکن را داشت و حریف جدی لشکر «گارد ریاست جمهوری عراق» به حساب می‌آمد. بحث عملیات «عاشورای ۳» به فاصله یک روز پس از انجام عملیات عاشورای ۲ در منطقه عمومی فکه مطرح شد. با توجه به این که آن محور حدود عملیات والفجر مقدماتی و رمضان بود، قسمت‌هایی از میدان‌های مین قدیمی در آن منطقه باقی مانده و تعدادی نیز به واسطه رمل و طوفان و سیلاب در زیر خاک پنهان شده بود. به همین دلیل کار عملیات با همت نیروهای گردان تخریب این تیپ و به فرماندهی شهید «حاج محمود(عبدالله) نوریان» باز شد تا نیروهای عمل‌کننده سپاه در ساعت ۲ و ۱۹ دقیقه بامداد روز ۲۵ مرداد ماه ۱۳۶۴ با رمز «یا سیدالشهدا (ع)» دست به حمله زده و با انهدام ۲ گردان از تیپ ۱۰۸ لشکر ۱۶ ارتش عراق در شمال فکه، تعداد ۶۳۵ تن از آنان را کشته و زخمی یا به اسارت بگیرند. همچنین در این حمله ضربتی یک روزه دو دستگاه تانک، و پل ارتباطی، یک پارک موتوری، ۱۹ انبار مهمات، یک دستگاه لودر و تعدادی از ادوات و تجهیزات مهندسی دشمن نابود شده و شماری سلاح سبک و نیمه سنگین به همراه چندین قبضه خمپاره‌انداز و وسایل مخابراتی و لجستیکی به غنیمت گرفته شد.
عملیات عاشورای۴ / همکاری مجاهدین عراقی
عملیات عاشورای ۴ در تاریخ ۳۰ مهر ماه ۱۳۶۴با هدف انهدام نیروهای دشمن در منطقه عملیاتی غرب دریاچه اُمُ النِّعاج در هُورالهویزه انجام شد. عملیات عاشورای ۴ درمنطقه ای بوسعت ۱۱۰کیلومتر مربع با موفقیّت به پایان رسید. درعملیات عاشورای ۴ بیش از ۴۰۰تن از افراد دشمن کشته و زخمی شدند و تجهیزات و یگانهای متعددی ازآنها نابود شد.
کار مجاهدین عراقی در جریان عملیات قدس ۵ به آزادسازی بخشی از دریاچه «ام‌النعاج» عراق در منطقه «هورالهویزه» منتهی شد و سپس عملیات «عاشورای۴» در وسعتی به میزان۱۱۰ کیلومترمربع برای آزادسازی کامل این دریاچه با همان ترکیب نیروهای عمل کننده در عملیات پیشین به اجرا درآمد.
نیروهای تیپ۹ بدر ساعت۲ بامداد۳۰ مهرماه۱۳۶۴ این حمله را آغاز کردند. پناهنده شدن دو تن از نیروهای ارتش عراق و ارائه اطلاعات مناسب پیرامون این منطقه در روند عملیات عاشورای۴ مؤثر واقع شد.
زمان حمله یک روز پیش از میلاد حضرت امام موسی‌کاظم(ع)بود و به همین مناسبت رمز عملیات «یا موسی‌الکاظم(ع)» تعیین شد. نیروها در غرب دریاچه به لحاظ استفاده از اصل غافلگیری و پشتیبانی موثر توپخانه، به راحتی به اهداف خود رسیدند و بدین وسیله۱۵ کمین دشمن که از نیروهای «فرسان الهور» به معنی نیروهای اطلاعاتی هور بودند، سقوط کرده و پیشروی تا سقوط کامل دریاچه ادامه یافت.
دشمن پاتک خود را در صبح روز نخست عملیات، آغاز کرد، اما با اتخاذ تدابیر خونسردی و صبر، نیروهای مجاهد عراقی که در میان نیزارها کمین کرده بودند، پس از نزدیک شدن دشمن، به آنها حمله‌ور شده و پاتک آنان را خنثی کردند. پاتک دوم نیز در ساعت۱۴ همان روز با پشتیبانی توپخانه و حمایت هواپیماهای «پی.سی۷.» آغاز شد.
این پاتک نیز به همان صورت نخست پاسخ داده شد و در نتیجه نیروهای بعثی با شماری کشته و زخمی و اسیر و با به جای گذاشتن۸ فروند قایق خود عقب نشستند، اما در این تعقیب و گریز یک فرمانده از مجاهدان عراقی به نام «ابوالخیر» به شهادت رسید.
در روز دوم عملیات، دشمن برای باز پس گرفتن دریاچه ام‌النعاج سه بار متوالی اقدام به پاتک کرد، که در هر سه بار با رعایت اصل استتار و غافلگیری از سوی مجاهدین عراقی و مقاومت آنها رو به رو شدند و با دادن تلفات و خسارات فراوان از معرکه نبرد گریختند.
این عملیات که رسیدن به همه اهداف معین شده را در پی داشت، به آزادسازی ۱۱۰ کیلومتر مربع از منطقه هور الهویزه عراق،۶۴ پایگاه،۷ آبراه در غرب دریاچه و تصرف سه پاسگاه و۳ کمین دشمن و همچنین۲۷ فروند قایق و بلم،۹۹ قبضه سلاح نیمه‌سنگین،۱۰ قبضه ضد هوایی تک لول کالیب ۵/۱۴میلیمتری و چهار قبضه خمپاره‌انداز۸۲ و۶۰ میلیمتری و تعداد زیادی دوشکا و آر.پی.جی از دشمن به غنیمت گرفته شد.
عملیات عاشورای۱/ سرکوبی نیروهای ضدانقلاب
حضور ضدانقلاب در قالب افراد موسوم به کومله و دموکرات کردستان ایران در دوران جنگ، پیوسته مکمل تهاجمات ارتش عراق به جبهه‌ها و شهرهای ایران بود. این افراد در قالب گروه‌های پراکنده بارها به خرابکاری، خبرچینی برای دشمن، گستردگی محورهای نبرد رزمندگان ایران با دشمن و غیره دست زدند و خسارات فراوانی به مراکز دولتی، جهاد سازندگی و حتی مناطق مسکونی کردنشین استان کردستان و آذربایجان غربی وارد آوردند. حضور آنها حتی تا شهرهای شرقی استان کردستان، یعنی بیجار، تکاب، صایین‌دژ، قروه همدان و چندین شهر و منطقه دیگر پیش رفته و سبب بوجود آمدن وضع فوق‌العاده‌ای بر زندگی روزمره مردم و یگانهای نظامی مستقر در آن مناطق شده بود.
برای همین عملیات «عاشورای ۱» در ۲۳ مرداد ماه ۱۳۶۴ با هدف سرکوبی چنین افرادی در منطقه تکاب و صایین‌دژ به اجرا درآمد و طی آن ۵۰ تن از عوامل وابسته کشته و صدها نفر نیز زخمی شدند و علاوه بر اسارت عده‌ای از آنان، شماری سلاح سبک به دست رزمندگان سپاه پاسداران افتاد.
عملیات عاشورای ۲ (محدود)/ آزادی تپه دوقلو
عملیات محدود «عاشورای ۲» ساعت ۲ بامداد روز ۲۴ مرداد ماه ۱۳۶۴ با رمز «یامهدی (عج)» در منطقه عمومی «چنگوله» واقع در جنوب شهر مرزی «مهران» توسط نیروی زمینی سپاه پاسداران صورت پذیرفت. نیروهای خودی در این حمله یک روزه که با هدف انهدام نیروهای عراقی مستقر در منطقه آغاز شده بود، ضمن رسیدن به این هدف و کشته و زخمی نمودن و اسارت ۵۱۰ نفر از نیروهای دشمن، به گردان ۱ و ۲ از تیپ ۱۱۴ لشکر ۳۵ عراق آسیب رساندند. همچنین چندین دستگاه خودرو و مقادیری مهمات از دشمن نابود شد و علاوه بر به غنیمت گرفتن چند قبضه خمپاره‌انداز و مهمات از دشمن، شماری سلاح سبک و سنگین نیز به دست رزمندگان اسلام افتاد و مهمتر از همه آنکه «تپه دوقلو» و ارتفاع ۱۴۵ از دست دشمن خارج شد.
عملیات عاشورای ۳/ احیای دوباره تیپ ۱۰ سیدالشهدا (ع) سپاه
مدتی بود که به تیپ ۱۰سیدالشهدا (ع) (که بعدها به لشکر تغییر یافت) مأموریتی واگذار نشده بود. این تیپ عنوان یگان خط شکن را داشت و حریف جدی لشکر «گارد ریاست جمهوری عراق» به حساب می‌آمد. بحث عملیات «عاشورای ۳» به فاصله یک روز پس از انجام عملیات عاشورای ۲ در منطقه عمومی فکه مطرح شد. با توجه به این که آن محور حدود عملیات والفجر مقدماتی و رمضان بود، قسمت‌هایی از میدان‌های مین قدیمی در آن منطقه باقی مانده و تعدادی نیز به واسطه رمل و طوفان و سیلاب در زیر خاک پنهان شده بود. به همین دلیل کار عملیات با همت نیروهای گردان تخریب این تیپ و به فرماندهی شهید «حاج محمود(عبدالله) نوریان» باز شد تا نیروهای عمل‌کننده سپاه در ساعت ۲ و ۱۹ دقیقه بامداد روز ۲۵ مرداد ماه ۱۳۶۴ با رمز «یا سیدالشهدا (ع)» دست به حمله زده و با انهدام ۲ گردان از تیپ ۱۰۸ لشکر ۱۶ ارتش عراق در شمال فکه، تعداد ۶۳۵ تن از آنان را کشته و زخمی یا به اسارت بگیرند. همچنین در این حمله ضربتی یک روزه دو دستگاه تانک، و پل ارتباطی، یک پارک موتوری، ۱۹ انبار مهمات، یک دستگاه لودر و تعدادی از ادوات و تجهیزات مهندسی دشمن نابود شده و شماری سلاح سبک و نیمه سنگین به همراه چندین قبضه خمپاره‌انداز و وسایل مخابراتی و لجستیکی به غنیمت گرفته شد.
عملیات عاشورای۴ / همکاری مجاهدین عراقی
عملیات عاشورای ۴ در تاریخ ۳۰ مهر ماه ۱۳۶۴با هدف انهدام نیروهای دشمن در منطقه عملیاتی غرب دریاچه اُمُ النِّعاج در هُورالهویزه انجام شد. عملیات عاشورای ۴ درمنطقه ای بوسعت ۱۱۰کیلومتر مربع با موفقیّت به پایان رسید. درعملیات عاشورای ۴ بیش از ۴۰۰تن از افراد دشمن کشته و زخمی شدند و تجهیزات و یگانهای متعددی ازآنها نابود شد.
کار مجاهدین عراقی در جریان عملیات قدس ۵ به آزادسازی بخشی از دریاچه «ام‌النعاج» عراق در منطقه «هورالهویزه» منتهی شد و سپس عملیات «عاشورای۴» در وسعتی به میزان۱۱۰ کیلومترمربع برای آزادسازی کامل این دریاچه با همان ترکیب نیروهای عمل کننده در عملیات پیشین به اجرا درآمد.
نیروهای تیپ۹ بدر ساعت۲ بامداد۳۰ مهرماه۱۳۶۴ این حمله را آغاز کردند. پناهنده شدن دو تن از نیروهای ارتش عراق و ارائه اطلاعات مناسب پیرامون این منطقه در روند عملیات عاشورای۴ مؤثر واقع شد.
زمان حمله یک روز پیش از میلاد حضرت امام موسی‌کاظم(ع)بود و به همین مناسبت رمز عملیات «یا موسی‌الکاظم(ع)» تعیین شد. نیروها در غرب دریاچه به لحاظ استفاده از اصل غافلگیری و پشتیبانی موثر توپخانه، به راحتی به اهداف خود رسیدند و بدین وسیله۱۵ کمین دشمن که از نیروهای «فرسان الهور» به معنی نیروهای اطلاعاتی هور بودند، سقوط کرده و پیشروی تا سقوط کامل دریاچه ادامه یافت.
دشمن پاتک خود را در صبح روز نخست عملیات، آغاز کرد، اما با اتخاذ تدابیر خونسردی و صبر، نیروهای مجاهد عراقی که در میان نیزارها کمین کرده بودند، پس از نزدیک شدن دشمن، به آنها حمله‌ور شده و پاتک آنان را خنثی کردند. پاتک دوم نیز در ساعت۱۴ همان روز با پشتیبانی توپخانه و حمایت هواپیماهای «پی.سی۷.» آغاز شد.
این پاتک نیز به همان صورت نخست پاسخ داده شد و در نتیجه نیروهای بعثی با شماری کشته و زخمی و اسیر و با به جای گذاشتن۸ فروند قایق خود عقب نشستند، اما در این تعقیب و گریز یک فرمانده از مجاهدان عراقی به نام «ابوالخیر» به شهادت رسید.
در روز دوم عملیات، دشمن برای باز پس گرفتن دریاچه ام‌النعاج سه بار متوالی اقدام به پاتک کرد، که در هر سه بار با رعایت اصل استتار و غافلگیری از سوی مجاهدین عراقی و مقاومت آنها رو به رو شدند و با دادن تلفات و خسارات فراوان از معرکه نبرد گریختند.
این عملیات که رسیدن به همه اهداف معین شده را در پی داشت، به آزادسازی ۱۱۰ کیلومتر مربع از منطقه هور الهویزه عراق،۶۴ پایگاه،۷ آبراه در غرب دریاچه و تصرف سه پاسگاه و۳ کمین دشمن و همچنین۲۷ فروند قایق و بلم،۹۹ قبضه سلاح نیمه‌سنگین،۱۰ قبضه ضد هوایی تک لول کالیب ۵/۱۴میلیمتری و چهار قبضه خمپاره‌انداز۸۲ و۶۰ میلیمتری و تعداد زیادی دوشکا و آر.پی.جی از دشمن به غنیمت گرفته شد.
منبع:ایسنا