قطعی برق و ضربه آن بر پیکره صنایع
ایسنا/خراسان رضوی قطعی‌های مکرر برق در چند وقت اخیر در خراسان رضوی و به خصوص در مشهد مشکلات عدیده‌ای را در بخش‌های مختلف صنعت، کشاورزی، خانگی و …… به وجود آورد. به گونه‌ای که بخش عظیمی از فعالیت‌های صنعت مختل شد و به بخش‌های کشاورزی و خانگی نیز خسارات زیادی وارد شد. به گفته صاحبان صنایع و بخش کشاورزری خاموشی‌های اعمال شده برخلاف زمان‌بندی ارائه شده توسط شرکت توزیع نیروی برق بوده و سردرگمی‌های زیادی در برنامه کاری آنها به وجود آورد.
در حال حاضر خاموشیها در بخش صنعت ادامه دارد و صنایع باید ۵۰ درصد مدیریت مصرف برق در ساعات مشخصی داشته باشند، در غیر این صورت خاموشی اعمال خواهد شد. به همین منظور برای بررسی وضعیت بخش کشاورزی و صنعتی که با قطع شدن برق متحمل خسارات شده بودند سری به کارگاه و کارخانه‌ها زدیم.
فاسد شدن ۵۰۰ کیلو بستنی در یک روز
وارد کارگاه شیرینی‌پزی که می‌شویم، خبری از فعالیت کاگران در کارگاه نیست. صاحب این کارگاه شیرینی‌پزی که از قطعی‌های برق ناراحت و نگران بود، می‌گوید: برای تولید شیرینی در کارگاه همیشه به برق نیاز داریم. بدون برق نگهداری از مواد غذایی غیرممکن است. شیرینی‌ها بدون برق خراب می‌شود و قابل فروش نیستند. قطع شدن برق موجب شده تا ۵۰۰ کیلو بستنی از بین رفته و روزانه ۱۰ میلیون تومان خسارت به کارگاه وارد شود.
مسئله برق برای بسیاری از مشاغل حیاتی است/ قبل از هر اقدامی باید فکری به حال کارگاه‌های تولیدی شود
وی با بیان اینکه به خاطر قطعی برق کارگاه تعطیل شد و ۲۰ کارگر را به خانه فرستادیم، ادامه می‌دهد: مسئولین باید قبل از هر اقدامی دست کم فکری به حال کارگاه‌های تولیدی کنند. مسئله برق برای خیلی از مشاغل حیاتی است و اگر برق نباشد بسیاری از افراد شغل خود را از دست خواهند داد.
این تولید کننده خاطرنشان می‌کند: این تنها خساراتی نبود که این واحد تولیدی متحمل شده است بلکه به خاطر این خاموشیها پرداخت حقوق کارگران و اجاره کارگاه مسلما با مشکل مواجه می‌شود.
یک تن ضایعات مربا و فاسد شدن میوه‌ها در یک روز
برای بررسی مشکلات بخش صنعت به یک کارخانه خسارت دیده به دلیل خاموشیها سری می‌زنیم. بسیاری از کارخانه‌ها و صنایع به خاطر قطعی‌های مکرر برق دچار مشکلات زیادی شده‌اند. پس از طی مسیری به کارخانه تولید مربا می‌رسیم. مساحت این کارخانه ۱۳ هزار متر مربع است. در حال حاضر ۹۰ درصد تولید این کارخانه صادر می‌شود. این کارخانه سالیانه تا ۷۰۰ هزار دلار صادرات انجام می‌دهد.
آیا دیزل ژنراتور با قیمت بالا می‌تواند مشکلات خاموشیها را کاهش دهد؟
محمود کیانی، مدیر عامل کارخانه موادغذایی بوده و سابقه طولانی در صادرات دارد. وی درخصوص خاموشیها در بخش صنعت بیان می‌کند: روزی که برق قطع شد برای تهیه مربا، میوه خریده بودیم.به علت بسته بودن کارخانه در روز جمعه نمی‌توانستیم بار میوه را نگهداری کنیم. در همان روزبه این مساله اعتراض کردیم که چرا قطعی برق زودتر اطلاع رسانی نشده است. اگر این قطعی‌ها زودتر اطلاع‌رسانی می‌شد به هیچ وجه میوه نمی‌خریدیم. این مساله منجر شد تا مقدار زیادی از مرباهای تولید شده از بین بروند و میوه‌ها فاسد شوند. در این خصوص پیگیری‌های زیادی از شرکت برق داشتیم. از طرف اداره برق به کارخانه مراجعه کردند و این مشکل بررسی شد. آنها پیشنهاد دادند تا بنده برای کارخانه دیزل ژنراتور تهیه کنم اما آیا دیزل ژنراتور با قیمت بالا می‌تواند مشکلات را کاهش دهد؟ آیا دیزل ژنراتور می‌تواند برق تمام کارخانه را تامین کند؟
خاموشیها در بخش صنعت، ضربه بزرگی به کار و تولید وارد کرده است
وی می‌افزاید: بر اساس برآوردهای انجام شده به خاطر قطع برق بیش از ۷ میلیون تومان به دستگاه‌ها، کف‌کش و پمپ‌ها و فتوسل و ….. خسارت وارد شده است. از لحاظ کارگری نیز کارگر هزینه ایاب و ذهاب و دستمزد دارد. متاسفانه به دلیل این مساله کارخانه را تعطیل و کارگران روزمزد را نیز تعدیل نیرو کرده‌ایم. باید در این خصوص از طرف مسئولین برنامه‌ریزی درستی انجام شود. خاموشی‌های بخش صنعت ضربه بزرگی به کار و تولید وارد کرده است. چند روز دیگر فصل برداشت در باغات است. روزانه ۵ تن مربا در این کارخانه تولید می‌شود. در یکی از روزهایی که برق قطع شد یک تن ضایعات مربا داشتیم . علاوه بر این ضایعات مقدار شکر استفاده شده را باید در نظر بگیریم.قطعی برق موجب کاهش ۴۰ درصدی تولید و ضرر ۲۰ میلیون تومانی به کارخانه شد.
درصورتی که صنایع غیرفعال شوند مشکلات اجتماعی حاصل از بیکاری ایجاد می‌شود
کیانی بیان می‌کند: ساعت‌های قطع برق نوسان دارد و هنوز ادامه دارد. درصورتی که صنایع غیرفعال شود مشکلات اجتماعی حاصل از بیکاری نیز ایجاد می‌شود.
جمع شدن مواد مذاب مخازن پلی اتیلن در قالب‌های کارخانه و سوختن آنها
به کارخانه دیگری در شهرک صنعتی می‌رویم. در این کارخانه مخازن پلی اتیلن، سمپاش‌های موتوری وپشت تراکتوری، بیلر و ادوات کشاورزی تولید می‌شود. در محوطه کارخانه خبری از فعالیت کارگران نبود و تنها تعدادی از نیروهای اداری در کارخانه فعال هستند.
جعفر معصومین، مدیرعامل کارخانه با گلایه از وضعیت خاموشیها در بخش صنعت می‌گوید: قطع برق در طول ۴۰ سال فعالیت بنده سابقه نداشته است و تنها گاهی از ما خواسته می‌شد که مصرف را کاهش دهیم. از نظر بنده مدیریت مصرف برق وظیفه ملی هر فردی است اما خاموشیها بدون برنامه‌ریزی دقیق انجام شده است. به خاطر قطع ناگهانی برق مواد مذاب در هنگام ساخت مخازن در قالب‌ها جمع شده و موجب سوختن قالب‌های کارخانه شده است. در شرایط عادی اگر مخزنی به ضایعات تبدیل شود قابل برش است اما در این شرایط امکان پذیر نیست.
خسارت ۲۵۰ میلیون تومانی به دلیل قطعی برق
وی ادامه می‌دهد: آسیاب‌ها نیز در این شرایط آسیب دیده‌اند.گرانول‌ها داخل دنده‌های آسیاب‌ها باقی مانده و موجب آسیب به دستگاه‌ها می‌شوند. این فصل از سال دقیقا اوج کار ما است و با توجه به خشکسالی تقاضا برای خرید مخزن بالا وجود دارد. مشکلات تولید کم بود که مشکلات قطعی برق نیز به آن اضافه شده است. با توجه به این مشکلات زمان فعالیت کارگران شیفت‌بندی شده و کمی هم تعدیل نیرو انجام داده‌ایم. اما کار در شیفت شب برای کارگران خطرناک است. زیرا کارگران در شیفت شب کارایی مناسب را ندارند. تولید اسمی این کارخانه سالیانه ۶۰۰۰ تن است. به همین دلیل روزانه باید ۳۰ تن تولید داشته باشیم اما در چند وقت اخیر اینگونه نبوده است. بر اساس برآوردهای صورت گرفته ۲۵۰ میلیون تومان خسارت به کارخانه وارد شده است.
در محیط کارخانه قالب‌های سوخته در گوشه کنار دیده می‌شوند. مقادیر زیادی ضایعات به وجود آمده است. دو موتور مربوط به دستگاه‌ها در کارخانه سوخته است. معصومین بیان می‌کند: به خاطر قطعی برق جلوی مشتری‌ها بد قول شده‌ایم. یک سال هزینه کرده‌ایم و در حال حاضر فصل کار ما است.
آسیب‌های ناشی از قطع برق در بخش کشاورزی نیز زیاد بوده و یکی از این بخش‌ها گاوداری‌ها است. پس از طی مسافتی به گاوداری واقع در جاده کلات می‌رسیم. این گاوداری چهار هکتاری ۵۰۰ راس دام دارد.سعید گلی صاحب این گاوداری چهار هکتاری بیان می‌کند: این گاوداری روزانه ۶ تن شیر تولید می‌کند که با قطع شدن برق میزان آن کاهش پیدا کرد. وی عنوان می‌کند: اگر قطعی برق با زمان شیردوشی همزمان باشد مجبور هستیم که دیرتر یا زودتر کار شیردوشی را انجام دهیم که حداقل ۱۰ درصد در حجم تولیدی روزانه تاثیر می‌گذارد و میزان تولیدرا کاهش می‌دهد.
ایجاد اسید سیتریک در شیر بر اثر قطع برق
گلی می‌گوید: در روزی که برق قطع شد همان مقدار شیر تولید شده به خاطر وجود اسید سیتریک از کارخانه برگشت خورد. او نامه کارخانه را نشانمان داده و ادامه می‌دهد: اگر شیر تولید شده توسط کارخانه برگشت بخورد دیگر قابل استفاده نیست.
صاحب گاوداری با انتقاد از قطع برق ادامه می‌دهد: صنعت گاوداری به خودی خود و بدون قطعی برق درحال فروپاشی است. این قطع شدن‌های پی‌درپی برق مزید بر علت شده و وضعیت بدتری را به مراتب ایجاد کرده است. علاوه بر این مشکلات قطعی برق سیستم سرمایشی گاوداری را از کار انداخته و ممکن است گاوها دچار گرمازدگی شوند. این امر نیز باعث کاهش شیردهی گاو شیرده می‌شود و تا زمانی که به حالت قبلی خود بازگردد حدودا یک ماه زمان می‌برد. مصرف آنتی بیوتیک برای گاوها در این مدت دوبرابر شده است.
سوختن کنتاکتورهای دستگاه‌های مزرعه پرورش شترمرغ
در ادامه سری به مزرعه پرورش شترمرغ زدیم که از قطع شدن پی‌درپی برق دچار خسارت شده بود. صاحب این واحد تولیدی با بیان اینکه پنج عدد از کنتاکتورهای دستگاه‌ها سوخته است و اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند تا آخر تابستان دیگر جوجه‌ای نخواهیم داشت، بیان می‌کند: با قطعی برق یکسری از دستگاه‌های جوجه کشی سوخته است و موجب مرگ و میر جوجه‌ها شده است. چون با سه ساعت قطعی برق هوادهی به دستگاه از بین می‌رود، دستگاه رطوبت ساز و کولرگازی کار نمی‌کند و باعث تلف شدن جوجه‌ها می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: شترمرغ‌های مولد نسبت به گرما مقاوم‌تر هستند ولی تخم مرغ‌ها حساسیت زیادی به گرما دارند. برای نگهداری تخم‌هایی که قرار است جوجه شود، دما و رطوبت باید کنترل شده باشد. اگر دما و رطوبت کنترل نشود باعث خرابی تخم‌ها و تلف شدن جوجه‌ها خواهد شد. صاحب این واحد تولیدی از مسئولین می‌خواهد برای قطع برق برنامه‌ریزی درستی انجام شود.
قطعی‌های مکرر برق موجب اعمال هزینه سربار در بخش صنعت می‌شود
در همین راستا امیر مهدی مرادی، دبیر انجمن مدیران صنایع خراسان در ۱۱ خردادماه سال جاری در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص وضعیت صنایع مشهد با توجه به خاموشیها، اظهار کرده بود: قطعی‌های مکرر برق باعث آسیب‌های زیادی به واحدهای صنعتی شده است. مهمترین مشکل این است که با توجه به قطعی‌های برق بخش صنعت هیچ برنامه‌ای نمی‌تواند داشته باشد. خاموشیها زمان شروع و پایان مشخصی ندارند.
وی افزود: مساله خاموشی‌های خارج از برنامه در حوزه کشاورزی و کارخانه‌های لبنیات نیز صدق می‌کند و عملا خسارات بزرگی به این واحدها وارد می‌شود. با اعمال بدون برنامه خاموشیها بخش کشاورزی از جمله گلخانه‌ها نیز بسیار آسیب می‌بیند. متاسفانه در این مورد تفکیکی وجود نداشته که برق برخی از واحدها تحت هیچ شرایطی نباید قطع شود. همچنین نوسانات برق موجب خسارت به صنعت شده است. به دلیل قطعی برق در یکی از واحدهای صنعتی ترانس برق منفجر شده است.
مردادی بیان کرده بود: با اعمال خاموشیها برخی واحدهای صنعتی برای حضور کارگران خود برنامه‌ریزی کرده بودند و شیفت‌بندی صورت گرفته بود اما متاسفانه برق بر خلاف زمان اعلام شده دوباره متصل شده بود. علاوه بر این شرایط و محدودیت‌های رفت و آمد به خاطر بیمار کرونا نیز باید در نظر گرفته شود. متاسفانه در این زمینه عدم برنامه‌ریزی صحیح و سوء مدیریت مشهود است. بخش صنعت در اثر خاموشیها با سردرگمی مواجه شده است.
وی با تاکید بر اینکه قطعی‌های مکرر برق موجب اعمال هزینه سربار در بخش صنعت می‌شود، افزود: همچنین قطعی برق باعث نوسانات شده و موجب ایجاد خسارت بر واحدهای صنعتی می‌شود. طبق ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، برق بخش صنعتی نباید قطع شود و همه بار این موضوع نباید روی دوش صنعت باشد.
همچنین دبیر انجمن مدیران صنایع خراسان در تاریخ ۲۶ خرداد در خصوص ادامه خاموشی‌های در بخش صنعت و آخرین وضعیت خسارات وارد شده به واحدهای صنعتی در اثر اعمال خاموشیها عنوان کرد: متاسفانه خراسان‌رضوی بیشترین فشار را در ارتباط با اعمال خاموشیها دارد و هیچکس در برابر خساراتی که به صنایع و کارخانه‌ها وارد شده است پاسخگو نیست. صنعت در خراسان‌رضوی در اثر قطعی برق آسیب بسیار چشمگیرتری نسبت به سایر استان‌ها دیده است. در حال حاضر صنایع باید ۵۰ درصد مدیریت مصرف برق در ساعات مشخصی داشته باشند ولی دراین مورد تعدادی از واحدها این مسئله را رعایت می‌کنند و تعداد دیگری نیز آن را نادیده می‌گیرند و شرکت برق به خاطر عدم رعایت برخی کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی، برق تمامی بخش صنعت را قطع می‌کند و بدین ترتیب به دلیل سهل‌انگاری برخی از واحدها، خاموشی در تمام مناطق صنعتی اعمال می‌شود و اینگونه تر و خشک با هم می‌سوزند.
متاسفانه آسیب و خسارتی که در اثر اعمال خاموشیها به واحدهای صنعتی وارد می‌شود تنها خسارت‌های مالی نیست
وی همچنین از خسارت‌های جانی در نتیجه قطعی برق واحدها یاد کرده و گفت: متاسفانه آسیب و خسارتی که در اثر اعمال خاموشیها به واحدهای صنعتی وارد می‌شود تنها خسارت‌های مالی نیست، چند روز گذشته در یکی از واحدها به دلیل قطعی ناگهانی برق دست یکی از کارگران با برخورد به دستگاه و عدم توانایی در کنترل آن، آسیب بسیار جدی دیده است و این تنها بخشی از آسیب‌های جسمی و جانی در اثر قطعی برق‌ها است.
مرادی در ادامه با اشاره به افزایش قیمت بی‌سابقه دیزل ژنراتورها در مدت اخیر بیان کرد: متاسفانه در چند وقت اخیر به دلیل اعمال خاموشیها در بخش صنعت برای خرید و فروش دیزل ژنراتور بازار سیاه تشکیل شده و قیمت دستگاه دیزل ژنراتور حتی به ۲ میلیارد تومان رسیده است. انتظاری که از دولت داریم این است که اجازه ثبت سفارش ژنراتورها را به هر واحد صنعتی داده و با اختصاص ارز نیمایی از پیدایش بازار سیاه و افزایش قیمت بی‌رویه این دستگاه‌ها جلوگیری کند.
با وجود تمام این مشکلات خاموشیها هنوز اعمال می‌شود. اما سوال اینجاست آیا تمامی واحدهای صنعتی و کشاورزی نسبت به مدیریت مصرف برق اقدامات لازم را انجام می‌دهند؟ واز همه مهمتر چه کسی نسبت به خسارات وارد شده به بخش کشاورزی و صنعت پاسخگو خواهد بود؟. با توجه به اینکه طبق ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، برق بخش صنعتی نباید قطع شود چرا قطعی برق صنعت هنوز در حال انجام است. آیا نباید برنامه ریزی مدون و جامعی در این زمینه انجام شود تا بدین وسیله از بروز خسارت‌های مالی و جانی جلوگیری شده و تولید نیز رونق خود را از دست ندهد.
منبع:ایسنا