مصائب وقوع سیل و ریزگرد در نتیجه توسعه ناپایدار است/با سند 2030 برخورد ناآگاهانه شد

دبیر شورای راهبردی مدیریت سبز دانشگاه فردوسی گفت: سند ۲۰۳۰ الگوی توسعه پایدار را برای جوامع معرفی کرده است‌ حال آنکه در کشور ما با آن برخورد ناآگاهانه شد، درواقع این سند دارای ۱۶ هدف، برای داشتن ابعاد توسعه پایدار در جوامع است.

به گزارش ایسنا- منطقه خراسان، سیدیاسر بنی‌هاشمی ظهر امروز در نشستی با عنوان «کنشگری دانشجویی پیرامون مسائل محیط‌زیستی» که در سازمان جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: باید به سمت دغدغه‌های محیط‌زیستی گام برداریم و این امر نیاز به یک‌سری پشتوانه‌های فرهنگی دارد تا بتوان اهمیت محیط‍‌‌‌ زیست را برای افراد روشن کرد. باید برای جامعه روشن شود که اگر اقدامات لازم برای حفظ محیط‌زیست انجام نشود چه مشکلاتی را به‌بار خواهد آورد.

وی افزود: چالش‌هایی که بشر در قرن ۲۱ با آن روبه‌روست شامل موارد گوناگونی چون افزایش جمعیت است. درواقع جمعیت، به‌صورت تصاعدی درحال زیادشدن است و با این روند تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان به ۱۰ میلیارد نفر خواهد رسید. از دیگر چالش‌های اخیر در جهان می‌توان به کمبود منابع خاک، آب و… اشاره کرد. منابع روی کره زمین تجدیدناپذیر هستند؛ بنابراین با مصرف آن در آینده‌ای نزدیک با بحران روبه‌رو خواهیم شد.

بنی‌هاشمی ادامه داد: اتفاق دیگری که درحال گسترش بوده، افزایش شهرنشینی است. به‌دلیل رشد تکنولوژی و مدرن شدن جوامع، سیر مهاجرت‌ از روستاها به شهرها افزون شده است. در آینده‌ای نزدیک جمعیت شهرنشین ایران بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته،۹۰ درصد و جمعیت روستانشین ۱۰ درصد خواهد شد. نکته مهم این است که رشد شهرنشینی، افزایش مشکلات زیست‌محیطی و درنتیجه تغییرات آب‌وهوایی را به‌همراه خواهد داشت.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه «از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۸ میزان بلایای طبیعی در جهان افزایش داشته است»، گفت: درواقع دستکاری‌هایی که در طبیعت انجام می‌شود منجر به افزایش بلایای طبیعی شده است. در این راستا نیاز است تا به بحث توسعه پایدار توجه جدی شود. تا کنون توسعه در ایران به‌صورت ناپایدار بوده؛ بدین معنا که منابع کره زمین چون آب، خاک و… به‌گونه‌ای مصرف شده که برای نسل‌های بعدی چیزی برجای نخواهد ماند.

وی خاطرنشان کرد: در توسعه پایدار باید منابع به‌گونه‌ای مصرف شود که همراه تولید برای نسل‌های آینده باشد. همچنین باید برای هر تصمیمی ابعاد اجتماعی، محیط زیستی و … مدنظر قرار گیرد. اتفاقات اخیر در کشور چون سیل، وقوع ریزگردها و … به‌دلیل توسعه ناپایدار است. گمان می‌کنیم سدسازی یا داشتن تعداد زیاد کارخانه فولاد، نشانگر توسعه‌یافتگی است. درواقع ما تنها به بعد اقتصادی توجه کردیم و از ابعاد اجتماعی، محیط‌زیستی و… آن غافل مانده‌ایم.

دبیر شورای راهبردی مدیریت سبز دانشگاه فردوسی تصریح کرد: سند ۲۰۳۰ الگوی توسعه پایدار را برای جوامع معرفی کرده است‌ حال آنکه در کشور ما با آن برخورد ناآگاهانه شد. در این سند ۱۶ هدف، به‌عنوان ابعاد توسعه پایدار مدنظر قرار گرفته است. بر اساس آن جامعه جهانی بایستی نسبت به هر کشوری مسئولیت داشته باشد، همچنین باید به یک اجماع و جامع‌نگری برسند. یکی از نکات مهم در این زمینه، تاب‌آوری است. درواقع تاب‌آوری از ویژگی‌های جوامع نوین است. بدین معناکه اگر تاب‌آوری جامعه زیاد باشد، با وجود شوک‌هایی که به آن وارد شود، جامعه می‌تواند سریعتر خود را بازیابی کند.

وی با بیان اینکه «یکی از نشانه‌های تاب‌آوری در جوامع، بحث اقتصادی است» تشریح کرد: جامعه‌ای تاب‌آورتر است که اقتصاد متنوع‌تری داشته باشد. یکی از بحران‌های شدیدی که در دهه‌های آینده در خوزستان به‌وجود خواهد آمد، بحران اقتصادی است؛ چراکه اقتصاد بیشتر مردم مبتنی بر کشاورزی و تک‌عاملی است.

بنی‌هاشمی توضیح داد: بسیاری از اوقات از اینکه چرا دولت به فعالیت‌های داوطلبانه یا به محیط‌زیست توجه نمی‌کند، سرخورده‌ایم، حال آنکه در دیگر کشورهای دنیا، نهضت‎هایی در این زمینه‌ها موفق بوده‌اند که مردمی باشند. عملکرد دولت‌های کشورهای گوناگون در این موارد، تقریبا مشابه هم بوده است. بنابراین بایستی جامعه نسبت به اقدامی اراده کرده، متحد شود و حرکتی را شروع کند و در انتها دولت را مجبور به انجام اقداماتی کند.

وی بیان کرد: سازمان‌های غیرانتفاعی آمریکا در شکل‌دادن استانداردها و قوانین زیست‌محیطی در موثر بودند. در این کشور، یکسری سازمان‌های غیرانتفاعی شکل گرفتند که ازجمله آن‌ها می‌توان به انجمن معماران آمریکا اشاره کرد. در این انجمن یکسری استانداردها برای داشتن ساختمان سبز درنظر گرفته شده است. استفاده بهینه از آب، انرژی، طراحی سایت پایدار با فضای سبز مناسب از دیگر استانداردهای مورد توجه این انجمن بود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه «محدودیت‌هایی که امروز دانشجویان ما با آن روبه‌رو هستند ناشی از ستم‌پذیر شدن آن‌ها دارد» بیان کرد: درواقع دانشجویان امروزی بیشتر دارای رفتار محافظه‌کارانه‌ای هستند و حاضر به مبارزه و ادامه آن برای دست‌یابی به نتیجه نیستند.

بنی‌هاشمی با بیان اینکه «برج‌هایی که در محدوده منطقه قاضی‌طباطبایی پیش از انقلاب ساخته شده توجه ویژه‌ای به طراحی سایت پایدار و فضای سبز داشته است»، گفت: این درحالی‌ست که ساختمان‌های امروزی از لحاظ طراحی سایت پایدار و فضای سبز تفاوت و فاصله با این برج‌های قدیمی دارند و نشانگر این است که ما در این قضیه بسیار بد، عمل کردیم.

این استاد دانشگاه افزود: مورد دیگری که باید به آن توجه داشت استفاده از منابع و مصالح سبز بوده که انرژی کمتری مصرف می‌کند. توجه به فضای داخل ساختمان و بهره‌مندی درست از نور طبیعی و پرهیز از پرده‌کشی‌های ضخیم داخل ساختمان. از سویی دیگر نوآوری در استفاده از مصالح بومی و متناسب با فرهنگ کشور تا مردم بتوانند ارتباط بهتری با ساختمان‌ها داشته باشند، بسیار اهمیت دارد. دسترسی آسان به حمل‌ونقل سبز و… از دیگر موارد مورد توجه است. نکته مهم این است که بایستی همه این موارد در ساخت یک ساختمان مورد توجه قرار بگیرد.

بنی‌هاشمی با اشاره به نزول رتبه دانشگاه‌ فردوسی در میان دیگر دانشگاه‌های ایران گفت: در زمینه دانشگاه سبز یک‌سری شاخص‌هایی مطرح می‌شود. دانشگاه فردوسی در فهرست جهانی دارای رتبه سیصد و شصتم و در بین دانشگاه‌های ایران دارای رتبه پنجم است، حال آنکه در گذشته این دانشگاه دارای رتبه دوم در میان دیگر دانشگاه‌های سبز کشور بود.

وی با اشاره به اینکه «بایستی فعالیت‌های زیست‌محیطی در دانشگاه داوطلبانه باشد» ادامه داد: یکی از حوزه‌های کلان در دانشگاه، فعالیت‌های محیط‌زیستی و… است. وظیفه ما به‌عنوان افرادی که در دانشگاه حضور داریم این است که باید در حوزه‌های گوناگونی چون تفکیک زباله و… عملکرد داوطلبانه داشته باشیم. از سویی دیگر برای مدیریت علوم سبز، دانشجویان را به‌سمت موضوعات پژوهشی در حوزه محیط‌زیست، کسب‌وکارهای سبز، تلاش‌های نوآورانه و… گرایش دهیم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: امروز بحث کارآفرینی بسیار مطرح بوده و دانشجویان زیادی در این زمینه فعال هستند؛ بنابراین باید آن‌ها را به سمت دانشگاه سبز سوق دهیم. بایستی کانون‌ها و سمن‌ها را در دانشگاه‌ها تقویت کنیم؛ درواقع نیازمند کار فرهنگی و اجتماعی بسیاری در این زمینه هستیم و حالت بخشنامه‌ای داشتن آن فایده‌ای در بر نخواهد داشت.