معرفی صنایعدستی چهارمحال و بختیاری
صنایع دستی شهرستان شهرکرد
نمدمالی و کلاه مالی
نمدمالی از ابتداییترین شیوههای تولید زیرانداز، پایپوش و لباس بوده که بشر به ان دست یافته است.
ماده اولیه نمد از پشم بوده که در اثر رطوبت و فشار در هم تنیده شده است، کلاه نمدی، زیرانداز، جلیقه، شنل، زیرمنقلی، کیف، کفش و پوشش اسب از جمله کاربردهایی است که برای نمد وجود دارد .
قفلسازی
تولید قفلهای سنتی در استان چهارمحال و بختیاری در چالشتر از مناطق غرب شهرستان شهرکرد از دیرباز رواج داشته و توسط هنرمندان زبردست این منطقه تولید میشود .
صنایع دستی شهرستان سامان
شهرستان سامان یکی از کانونهای صنایع دستی استان محسوب میشود که در آن بافتههای داری به ویژه گلیم به عنوان شاخصترین مصنوعات صنایع دستی مطرح است .
این شهرستان در حوزه تولید صنایع دستی مذهبی و تنورهای سنتی فعالیت دارد، در این شهرستان رشتههای علامتسازی، علمسازی، ضریحسازی و … رواج دارد .
صنایع دستی شهرستان بن
خاتم و بافتههای داری
تزئین سطوح چوبی مانند قاب عکس و تابلو، جعبه دستمال کاغذی و قلمدان و … با استفاده از مواد اولیه گوناگون نظیر فلز، چوبهای رنگی و استخوان را خاتمکاری مینامند .
بافتههای داری و زیراندازها یکی از گروههای صنایع دستی را تشکیل میدهند که قدمت بسیار طولانی در این شهرستان داشته و نقش بسیار مهمی در این منطقه ایفا میکند .
صنایع دستی شهرستان لردگان
شهرستان لردگان یکی از کانونهای صنایع دستی استان محسوب میشود که در آن انواع بافتههای داری و عشایری نظیر گلیم، جاجیم، خورجین و البسه محلی جزء موارد عمده تولید صنایع دستی این شهرستان است .
این شهرستان حوزه تولید مصنوعات صنایع دستی عشایری است .
صنایع دستی شهرستان اردل
توربه یا توبره
محصول دیگری است که عشایر بختیاری تولید میکنند توبره و یا به گویش بختیاری توربه حالتی کیسه مانند دارد و شبیه کوله پشتی است که برای نگهداری و حمل مواد غذایی به کار میرود .
تییر یا نمکدان
بافتهای است در ابعاد ۴۰*۶۰ سانتیمتر که برای نگهداری نمک در میان عشایر بختیاری تولید و مورد استفاده قرار میگیرد .
وریس
وریس نوعی نوار است که به روش کارت بافی تولید میشود که در زندگی عشایر بختیاری کاربردهای زیادی دارد و اغلب به عنوان طناب مورد استفاده قرار میگیرد .
شیردنگ
شیردنگ نیز همانند وریس نوعی نوار است که به روش کارت بافی تولید میشود که در زندگی عشایر بختیاری اغلب به عنوان یک نوار تزئینی درون سیاه چادرها، خانهها و مراسم عروسی مورد استفاده قرار میگیرد .
البسه سنتی
تولید لباسهای سنتی در شهرستان براساس الگوی لباس زنان بختیاری از گذشته رواج داشته است و امروزه تولید و مصرف آن در این شهرستان هنوز ادامه داردو جزو لاینفک فرهنگ این منطقه است .
صنایع دستی شهرستان کیار
در منطقه کیار علاوه بر صنایع دستی رایج استان مانند گلیم، بافتههای داری، جاجیم و … سرمهدوزی و ملیلهدوزی از جمله رشتههایی است که از طریق استاد شاگردی وارد منطقه شده و نقش اقتصادی قابل توجهی را داراست .
همچنین رندیبافی یکی از بافتههای منحصر بفرد استان است که با کیفیتترین آن در این منطقه تولید میشود .
صنایع دستی شهرستان بروجن
بافتههای داری
بافتههای داری و زیراندازهایکی از گروههای صنایع دستی را تشکیل میدهند که قدمت بسیار طولانی در استان داشته و نقش بسیار مهمی در خودکفایی مردم منطقه ایفا میکند .
گلیم
یکی از انواع صنایع دستی زیرانداز و پوششی است که از پشم گوسفند بافته میشود گلیم به شکل سنتی، معمولا برای پوشش زمین استفاده میشود، ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانههای شهری نیز خریداری
میشود .
پاپوش سنتی (گیوه )
گیوهبافی و گیوهدوزی با استفاده از نخهای پنبهای و قطعات چرم، از اصلیترین پای پوشهای سنتی مردم استان از گذشتههای دور محسوب میشده که در حال حاضر از جمله هنرهای در حال منسوخ استان است .
جاجیم
یکی از دست بافتههایی که در میان بختیاریها مورد استفاده قرار میگیرد جاجیم است که به شکل نوارهابی باریک به عرض ۱۸ تا ۳۵ سانتیمتر و طول ۲۰ تا ۲۵ متر از پشم بافته میشود .
پس از بافت، آن را به قطعاتی با طول مناسب تقسیم میکنند و از پهلو به یکدیگر میدوزند که از آن به عنوان روانداز ایتفاده میشود .
نمدمالی
نمدمالی از ابتداییترین شیوههای تولید زیرانداز، پایپوش و لباس بوده که بشر به آن دست یافته است .
ماده اولیه نمد از پشم است که در اثر رطوبت و فشار در هم تنیده شده است .
کلاه نمدی، زیرانداز، جلیقه، شنل، زیر منقلی، کیف، کفش و پوشش اسب از جمله کاربردهایی است که یکی از اقلام صادراتی محسوب میشود .
صنایع دستی شهرستان فارسان
از مهمترین صنایع دستی رایج در این شهرستان میتوان به بافتههای داری شامل فرش، گلیم و چوغا اشاره کرد، همچنین هنر سفال و سفالگری نیز در روستای ده چشمه فعال است .
صنایع دستی شهرستان کوهرنگ
چوقا
چوقا که گاهی چوخا تلفظ میشود نوعی پوشش و لباس رسمی مردان بختیاریها است که زنان بختیاری آن را ازپشم سفید و سورمهای طبیعی میبافند .
بهتیرین نوع آن به نام چوقای کیارسی بف معروف است و دارای بافت بسیار ظریف بوده و تارانها از جنس پنبه است .
شیردنگ
شیردنگ نیز همانند وریس نوعی نوار است که به روس کارت بافی تولید میشود که در زندگی عشایر بختیاری اغلب به عنوان یکی نوار تزئینی درون سیلاهچادها و خانهها و مراسم عروسی مورد استفاده قرار میگیرد .
هورژین
خورجین یا به گویش بختیاری هورژین از صنایع دستی مهم عشایر بختیاری است که به دست زنان این قوم بر روی دارهای افقی بافته میشود .
خورجین پوششی تزئینی است که وسایل زندگی عشایر در ان قرار میگیرد .
هورژ خورج
هورژ بافتهای است که از ان برای نگهداری وسایل زنان بختیاری استفاده میشود .
هورژ یک کیسه دو طرفه که به دو دو روش گلیم ساده بافت و استفاده از تکنیک بافتههای پرزدار تولید میشود .
اندازه هورژ کوچکتر از هورژین است و از بافتههای است که منحصرا در میان عشایر بختیاری مصرف دارد .
مهده
مهده در میان عشایر بختیاری جرو وسایل زنان محسوب میشود که وسایل خود را در ان جای میدهند .
پس از اتمام بافت از یک ضلع تازده میشودو با موی بز آن را میدوزند مهمده نیز مانند هورژ قفل و کلید دارد .
خورج
این وسیله که مانند هورژ از یک کیسه دو طرفه به اندازه تقریبی هر طرف 25 *20 سانتیمتر ساخته میشود و از بافتههای است که مردان بختیاری از ان به عنوان وسیلهای برای نگهداری پول و اشیاء خود استفاده میکنند .
هور
هور کیسهای است دو طرفه که به طور عمده برای حمل گندم و آرد و گاهی برای غلات دیگر و حبوبات به کار میرود هور از خورجین کمی کوچکتر است و اطراف جیبهای آن کاملا دوخته میشود.