مهر اصالت یونسکو بر پیشانی پُرچین نمد شهرکرد
ایسنا/چهارمحال و بختیاری نمدمالی یکی از مشاغل مردم شهرکرد از دیرباز تاکنون بوده است، در حال حاضر تعدادی از هنرمندان فعال در این عرصه در کوی نمدمالان این شهر در کارگاههای کوچک مشغول بهکار هستند، شهرکرد در سال ۱۳۹۷ پس از پیگیریهای فراوان بهعنوان شهر ملی نمد در کشور معرفی شد، همچنین نمد این استان دارای نشان یونسکو نیز است، اما هنرمندان این حوزه باتوجه به مشکلات موجود حال و روز مناسبی ندارند.
به گزارش ایسنا، نمدمالی یکی از مشاغل پرزحمت محسوب میشود و هر کسی توانایی انجام این حرفه را ندارد، بنابراین بسیاری از افراد جامعه حاضر نیستند وارد این شغل شوند، بسیاری از کارگاههای نمدمالی قدیمی در شهرکرد با فوت صاحب کارگاه به تعطیلی کشانده میشود، زیرا هیچکدام از افراد خانواده آنها تمایل چندانی برای ادامه این حرفه ندارند.
نمدمالی این روزها با تغییر و تحولات زیادی مواجه شده است، در برخی از کارگاهها نمدمالی به شیوههای مرسوم انجام نمیشود، در گذشته محصولات نمدی در زیرانداز، کپنک چوپانی، زیرمنقلی، جلیقه خلاصه میشد، اما امروز هنرمندان این عرصه با خلاقیت و با استفاده از نمد محصولات متنوع بسیاری از جمله کیف، کفش، عروسک، روکش صندلی خودرو، کفی کفش و … تولید میکنند و عموما این محصولات نیز طرفداران خاص خود را در سراسر کشور پیدا کرده است.
شیوع ویروس کرونا تقریبا تمامی مشاغل حوزه صنایع دستی را تحت تاثیر تبعات خود قرار داد، هنرمندان فعال در عرصه نمدمالی نیز از تبعات این ویروس در امان نبودند، تعطیلی صنعت گردشگری، برگزار نشدن نمایشگاههای صنایعدستی، تعطیلی بازار و … ضربه سنگینی به هنرمندان صنایعدستی وارد کرد.
نمد تولیدی در چهارمحال و بختیاری از کیفیت بالایی برخوردار است
فاطمه رحیمی یکی از فعالان حوزه تولید نمد در شهرکرد در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اینکه از سال ۸۷ وارد حیطه تولید نمد شدم، اظهار کرد: از سال ۸۹ بهصورت انفرادی این حرفه را دنبال کردم، شهرکرد در کشور بهنام شهر ملی نمد شناخته میشود، نمد تولیدی در این شهر از کیفیت بسیار بالایی بالا در سطح کشور برخوردار است.
وی افزود: زمانی که نمد تولیدی در چهارمحال و بختیاری در نمایشگاههای ملی و بینالمللی عرضه و در معرض دید بازدیدکنندگان قرار میگرفت، نمد تولیدی بهعلت کیفیت بالا مورد استقبال خریداران قرار میگرفت، نمدی تولیدی در برخی از استانها بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی از استفاده از هم باز میشود، نمد تولیدی در شهرکرد دارای مهر اصالت یونسکو است.
رحیمی با اشاره به اینکه نمدمالان با مشکلاتی در تامین مواد اولیه مواجه هستند، عنوان کرد: پشم یکی از مادههای اصلی برای تولید نمد است، این پشم در استان تولید میشود، اما پشم مرینوس که دارای لطافت بیشتری نسبت به سایر پشمهای تولیدی در داخل است از خارج از کشور وارد میشود و قیمت هر کیلوگرم آن حدود ۸۰ هزار تومان است، اگر این محصول بدون واسطه از خارج از کشور وارد شود، قطعا قیمت تمام شده محصولات نمدی نیز کمتر خواهد شد.
این فعال صنایعدستی در حوزه تولید نمد با اشاره به اینکه آموزش تولید محصولات نمدی توسط سازمان فنی و حرفهای در حال انجام است، گفت: معمولا حرفهآموزان در حوزه نمد بیشتر به بحث آموزش تولید محصولات نمدی به چشم پر کردن اوقات فراغت نگاه میکنند و بهعنوان شغل به آن نگاه نمیکنند، زیرا کار نمدمالی نیازمند زحمت فراوانی است.
وی با بیان اینکه شیوع بیماری کرونا و تعطیلی نمایشگاههای عرضه صنایعدستی، فروش این محصولات را بهشدت کاهش داد، افزود: همچنین تعطیلی مراکز گردشگری و ممنوعیت سفرهای نوروزی و تابستانه نیز بر بحث بازاریابی و فروش صنایعدستی بهشدت تاثیر داشت.
رحیمی یادآور شد: بهطور مثال یک هنرمند فعال در حوزه نمد در یک نمایشگاه ۱۰ روزه بهطور میانگین حدود ۱۰ میلیون تومان محصولات نمدی بهفروش میرساند، اما در حال حاضر در یک هفته میزان فروش به ۵۰۰ هزار تومان نیز نمیرسد.
این فعال صنایعدستی در حوزه تولید نمد در پایان خاطرنشان کرد: معمولا مردم از فروش صنایعدستی بهصورت حضوری استقبال بیشتری میکنند، زیرا میتوانند از نزدیک از کیفیت محصول تولیدی مطمئن شوند و خرید کنند، اما در حال حاضر مشتریان قدیمی سفارشات خود را بهصورت مجازی انجام میدهند.
کمبود نیروی انسانی در بحث تولید نمد
رستمی یکی از فعالان حوزه تولید نمد در چهارمحال و بختیاری که به تازگی وارد حرفه تولید نمد شده است در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: پس از گذراندن دوره آموزش نمدمالی از حدود سه سال گذشته بهصورت حرفهای وارد حرفه تولید محصولات نمدی شدم.
وی افزود: نمدمالی در حال حاضر نسبت به گذشته بسیار متفاوتتر شده است، در گذشته به وسیله نمد محصولات محدودی تولید میشد که در تمامی منازل امکان استفاده از این محصولات وجود نداشت، اما امروز هنرمندان فعال در حوزه نمد با خلاقیت محصولات نمدی مختلفی را تولید میکنند که قابلیت استفاده در منازل مدرن و امروزی را نیز داشته باشد.
رستمی تبلیغات در حوزه صنایعدستی بهویژه نمد را در بحث بازاریابی برای فروش محصولات بسیار موثر عنوان کرد و گفت: بسیاری از مردم از خواص محصولات نمدی اطلاع کافی ندارند و نمیدانند این محصولات نمدی ارگانیک و طبی چه خواصی در پیشگیری از بیماریها دارند، بنابراین نیاز است این محصولات به شیوههای گوناگون به مردم معرفی شود.
این هنرمند نمدمال ادامه داد: همچنین بحث کیفیت محصولات نمدی در بحث بازاریابی بسیار موثر است، زمانیکه کیفیت محصول بالا باشد مردم رغبت بیشتری برای خرید این محصولات پیدا میکنند، در گذشته بهعلت ریزش پشم و بوی نامطبوع نمد برخی از افراد تمایل چندانی به استفاده از این محصولات نداشتند، اما اکنون با انجام برخی تغییرات بر روی نمد و فرآوری آن مشکل بوی نامطبوع و ریزش پشم حل شده است.
وی با اشاره به اینکه حمایتهای مالی در شرایط فعلی برای ادامه فعالیت و توسعه کار هنرمندان حوزه صنایعدستی بسیار ضروری است، بیان کرد: اگر دستگاههای دولتی تسهیلات مورد نیاز را در اختیار هنرمندان قرار دهند، میتوانند به فعالیت خود ادامه دهند، در این شرایط اگر حمایت مالی صورت نگیرد، هنرمند بدون سرمایه نمیتواند به کار خود ادامه دهد، در ایام کرونا هیچ تسهیلاتی به فعالان حوزه نمد تعلق نگرفت.
رستمی در ادامه با بیان اینکه تولید محصولات نمدی بسیار متنوعتر از گذشته شده است، یادآور شد: در حال حاضر با نمد محصولاتی از جمله زیرانداز، لباس چوپانی، عرقگیر صندلی خودرو، پادری، کیف، کفش، کمربند طبی، کفی کفش و … تولید میشود.
این فعال صنایعدستی در حوزه تولید نمد با اشاره به اینکه فروش محصولات نمدی در ایام شیوع کرونا حدود ۸۰ درصد کاهش پیدا کرده است، توضیح داد: محدودیتهای کرونایی، نبود گردشگر و تعطیلی نمایشگاههای صنایعدستی در این کاهش تاثیرگذار بود.
وی کمبود نیروی ماهر در حوزه تولید محصولات نمدی را از دیگر چالشهای تولید نمد در چهارمحال و بختیاری عنوان کرد و گفت: در حال حاضر برخی از کارگاههای نمدمالی با یک یا دو نفر اداره میشوند، اگر یکی از نیروها از کار انصراف دهد، این کارگاه تعطیل میشود، معمولا بهعلت سختی کار بسیاری از فرزندان و نوادگان نمدمالان قدیمی تمایل چندانی برای ادامه راه پدر خود ندارند و با فوت این نمدمال کارگاه او نیز تعطیل میشود.
رستمی افزود: سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری میتواند با اجاره یکی از کارگاههای تولید نمد در استان، دوره آموزشی برای آموزش نمدمالی برگزار کند تا از این طریق نیروی انسانی ماهر تربیت شود، متاسفانه دورههای آموزشی در این حوزه زیاد نیست، در حال حاضر اگر نیروی توانمندی در این حوزه باشد، برای تولید در کارگاهم بهکارگیری میکنم.
این فعال صنایعدستی در حوزه تولید نمد گفت: میتوان با خرید تجهیزات برای کارگاه تولید نمد، فراهم کردن امکاناتی نظیر تهویه و همچنین تولید در یک فضای استاندارد برخی از مشکلات و سختیهای کار نمدمالی را کاهش داد تا افراد رغبت بیشتری برای حضور در این کارگاهها داشته باشند، اما تمامی این موضوعات نیازمند منابع مالی است.
در حال حاضر ۲۵۰ نفر بهصورت مستقیم در حرفه نمدمالی در چهارمحال و بختیاری فعال هستند
پیش از این مهرداد رئیسی معاون صنایعدستی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: نمد یکی از رشتههای صنایعدستی در استان است که در عرصه تولید و اشتغال حرفی برای گفتن دارد.
وی با بیان اینکه شهرکرد در سال ۹۷ بهعنوان شهر ملی نمد در کشور معرفی شد، افزود: در حال حاضر ۲۵۰ نفر به طور مستقیم و ۲۵۰ نفر نیز به صورت غیرمستقیم در این حرفه مشغول فعالیت هستند، معرفی شهرکرد به عنوان شهر ملی نمد یک ظرفیت برای رونق در بخش اقتصادی و گردشگری است.
رئیسی با اشاره به مشکلات کنونی نمدکاران شهرکردی، بیان کرد: گرانی مواداولیه یکی از مشکلات فعالان این حوزه است، معمولا پشم تولیدی در چهارمحال و بختیاری به صورت خام از استان خارج میشود، این مسئله موجب کمبود و افزایش قیمت پشم شده است و تاثیر مستقیمی بر روی روند تولید دارد.
معاون صنایعدستی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری ادامه داد: در شرایط فعلی صادرات مقدور نیست و فروش نمد در داخل کشور از طریق نمایشگاههای ملی به صورت محدود انجام میشود، این مسئله مشکلاتی را برای نمدکاران به وجود آورده است.
وی خاطرنشان کرد: دولت در راستای حمایت از فعالان حوزه صنایعدستی که در ایام کرونا دچار آسیب شدند، تسهیلاتی را در نظر گرفته است، همچنین اقساط تسهیلاتی که در گذشته دریافت کرده بودند امحال شد و برای پرداخت مالیات به این افراد زمان اختصاص داده شد، تلاش شده است اجارهبهای کارگاههای تولید نمد در استان که تحت مالیکت شهرداری است بخشوده یا با مبلغ کمتری دریافت شود.
رئیسی تاکید کرد: ایجاد ظرفیت جدید برای تولید و فروش نمد در شرایط فعلی کرونا امکانپذیر نیست، اما به دنبال تشکیل دبیرخانه شهر ملی نمد با همکاری شهرداری هستیم تا فضاسازی محیطی و ایجاد المانهایی با موضوع نمد در سطح شهر شهرکرد انجام شود.
معاون صنایعدستی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در پایان گفت: پیگیری برای نامگذاری شهرکرد به عنوان شهر بینالمللی نمد نیز در دستور کار است، اما این موضوع نیازمند همکاری تمامی دستگاههای مرتبط است.
منبع:ایسنا