میوه کال «زرکش»
ایسنا/خراسان رضوی «زرکش» کالی است که از شمال غربی مشهد می‌گذرد و با وجود آن که روزگاری از روستاهای اطراف مشهد بوده، هم‌اکنون جزو حاشیه شهر است.
به گزارش ایسنا، با وجود اینکه حجم بارش‌ها در شمال شرق کشور در مقاسیه با مناطق و شهرهای سیل‌زده کم‌تر بوده، اما به نسبت میزان بارش‌ها، شاهد حوادثی بودیم که خبر از ناامن‌بودن و آماده‌نبودن شهر مشهد در برابر وقوع سیل احتمالی می‌دهد. خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه خراسان، در گزارش‌های «روی خط سیلاب» به تشریح وضعیت برخی از ناامن‌ترین و خطرناک‌ترین مناطق شهر مشهد در برابر سیل احتمالی می‌پردازد. مناطقی که بر روی خط سیلاب واقع شده‌اند و کافی است حجم بارش‌ها اندکی افزایش یابد تا شاهد فاجعه‌ای غیر قابل جبران در آن‌ها باشیم.
یکی از انشعابات معروفِ کشف‌رود، «زرکش» است؛ مسیلی که از شمال غربی مشهد می‌گذرد. این منطقه که روزگاری یکی از روستاهای حاشیه شهر مشهد بوده با گسترش شهر هم‌اکنون به یکی از مناطق حاشیه‌ای مشهد تبدیل شده است. محله‌ای که کنار مسیل به وجود آمده است و بسیاری آن را با محرومیت و حضور معتادان کارتن‌خواب می‌شناسند.
در میانه بولوار توس و پس از گذشت از روی پلی که محل عبور مسیل است به خیابان توس 97 می‌رسیم. خیابانی طویل که خانه‌های آن در مجاورت و حاشیه بستر مسیل ساخته شده‌اند. مسیری که به گفته مسئولان 5 کیلومتر از آن دقیقاً در بستر مسیل و در فاصله اندکی با کال ساخته شده‌اند.
در سال‌های گذشته و با چشم‌پوشی مسئولان، رفته‌رفته بستر این مسیل جای خود را به خانه‌ها و خیابان‌ها داده است و مسیر آن هر روز محدودتر شده است. از سوی دیگر به سبب سال‌های طولانی خشکسالی توجهی به این مسیل نشده که این امر موجب بالاآمدن کف مسیل شده است که در حال حاضر اختلاف چندانی با سطح زمین ندارد و در مناطقی نیز کاملاً همسطح با زمین شده است.
نکته جالب این است که جاده دسترسی این محله دقیقاً در محدوده کال قرار دارد و در مناطقی نیز کال را قطع کرده است، بدون آن که راه آبی برای عبور روان‌آب‌ها از آن تعبیه شود.
بیشتر قسمت‌های این مناطق توسط زباله‌ها پوشیده شده است فضایی که به‌راحتی می‌توان بوی تعفن و بیماری را در آن احساس کرد. در قسمت‌های دیگر نیز با نخاله‌های ساختمانی پر شده است. در مناطقی که معمولاً محل تجمع معتادان کارتن‌خواب است، اثری از آنان دیده نمی‌شود. گویا این افراد پس از بارندگی‌های روزهای گذشته مجبور به ترک محل شده‌اند.
با وجود اینکه پس از هر بارندگی شاهد گسترش روان‌آب و آبگرفتگی در این محلات هستیم، اما تا کنون برای رفع تصرف از حاشیه این مسیل اقدامی عملی صورت نگرفته است. با این وجود پس از بارندگی‌های ابتدای سال با گودبرداری بستر مسیل و لوله‌گذاری‌هایی محدود و بستن برخی معابر، اقداماتی موقتی برای جلوگیری از بحران انجام شده است، اقداماتی که با وجود تأثیر محدود، اعتراض مردم محله را در پی داشته است.
بسیاری از مردم بی‌توجه به خطری که زندگی در این منطقه آن‌ها را تهدید می‌کند از دشواری‌های به وجود آمده پس از اقدامات انجام شده از سوی مسئولان انتقاد می‌کنند.
مردی که مسئول یک تاکسی تلفنی است در گفت‌وگو با ایسنا با انتقاد از محدودیت‌های ایجاد شده در جاده کال زرکش پس از گودبرداری‌های انجام گرفته می‌گوید: پس از اینکه برای جلوگیری از سیل این خیابان را گودبرداری کردند، عملاً کار ما با مشکل مواجه شده است. تاکسی‌های ما در آن سوی خیابان مانده‌اند و برای عبورومرور مجبور به عبور از این مسیر تخریب‌شده هستیم.
در ادامه فرد دیگری در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: اقدامات انجام‌شده خانواده‌های ما را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است. مدرسه فرزندان ما در آن سوی مسیر قرار دارد و خانه‌های ما در این طرف. بچه‌های ما برای رفتن به مدرسه مشکل دارند و با این وضعیت زنان ما نمی‌توانند از خانه خارج شوند.
در این میان تنها یکی از افراد به عبور بسیار زیاد آب و خطر آن برای مردم محله اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: پس از بارش‌های روزهای گذشته در مسیر آب بسیاری جریان پیدا کرده بود.
حسین علی‌میرزایی، معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، در خصوص آخرین وضعیت کال زرکش و اقدامات انجام‌شده در آن، اظهار می‌کند: کال زرکش یکی از پخش‌آب‌های رودخانه کشف‌رود است که مشکلات بسیاری دارد و در سال‌های گذشته این کال تصرف شده است و حتی بستر آن روکشی و آسفالت شده و حتی در میان آن خط گاز زده شده است.
وی ادامه داد: در 5 کیلومتر از کال زرکش خانه و جاده و کارخانه احداث شده است و به هر شکلی متصرفان در سال‌های گذشته آن را تصرف کرده‌اند که شرایط نامساعدی را ایجاد کرده و بسیار خطرناک است.
علی‌میرزایی با تأکید بر اینکه «با هر بارش سنگینی آب وارد منازل مردم خواهد شد»، تصریح کرد: اگر آب وارد خانه مردم شود مشکلات و خطرات بسیاری به وجود می‌آید.
وی خاطرنشان کرد: امسال هم با توجه به پیش‌بینی‌هایی که صورت گرفته بود، احتمال طغیان این مسیر وجود داشت و اگر طغیان می‌کرد مشکلاتی به وجود می‌آمد. بر این اساس کار را آغاز کردیم و توانستیم ظرف مدت سه روز بازگشایی موقت مسیل را انجام دهیم.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی با اشاره به اینکه این یک کار موقتی بود، افزود: امسال با تأمین اعتباری که راه و شهرسازی انجام داده برای ساماندهی 2.5 کیلومتر از این مسیر 8 میلیارد تومان اعتبار تأمین شده، همچنین برای ساماندهی 2.5 کیلومتر دیگر هم 6.5 میلیارد تومان اعتبار از سوی شهرداری مشهد تأمین شده است.
وی اضافه کرد: بر این اساس امیدواریم رفع تصرف و بازگشایی از این مسیر امسال انجام شود.
با وجود اقدامات موقتی انجام شده پس از بارش‌های پی‌درپی در «کال زرکش»، انتظار می‌رود پس از سیل‌های امسال در کشور مدیریت شهری و مسئولانی استانی ضمن آگاهی‌دهی به مردم در خصوص خطرات مالی و جانی طغیان احتمالی این مسیل هرچه سریع‌تر نسبت‌به رفع تصرف و بازگشایی این مسیل طبیعی اقدام کنند تا در آینده شاهد حوادث ناگوار احتمالی در این محله نباشیم.
انتهای پیام
نیما رهنما، خبرنگار ایسنا- منطقه خراسان