نگاه شغل‌یابی به علم غلط‌ترین نگاه است

دکتر عباس اسماعیلی‌زاده در برنامه اینستاگرامی انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات با موضوعی تحت عنوان «تغییر رشته؛ بله یا خیر» اظهار کرد: می‌توان نگاه عام‌تری هم به مسئله تغییر رشته داشت. بنابراین این حال همیشگی ماست و در همه مراحل زندگی می‌تواند اتفاق بیفتد که به فکر تغییر در زندگی خود باشیم. بنابراین این مسئله تنها شامل دانشجویان و رشته علوم قرآن و حدیث نیست و شامل رشته‌ها و موارد دیگر هم می‌شود.

وی افزود: آنچه که می‌تواند ناشی از تغییر نگاه ما به رشته باشد لزوما نمی‌توان نگاه بد به آن داشت و باید موارد آن نیز بررسی شود. ابتدا اینکه بررسی کنیم آیا آن خواسته‌هایی که دانشجو از رشته دارد، تحقق می‌یابد یا  اصلا آن خواسته‌ها حقیقی هستند یا خیر، گاهی افراد تصور می‌کنند که این رشته آن‌ها را به مراتب بالاتر علمی می‌رساند اما متوجه می‌شوند که آن خواسته‌ها صورت نمی‌گیرد.

عضو هیات علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی تصریح کرد: هر کدام از موارد نیاز به واکاوی دارد که ببینیم دانشجو با چه نگاهی این رشته را انتخاب کرده است. یکی از مسائلی که باید در رشته علوم قرآن مورد نظر ما باشد این است که ببینیم آیا ضروری است همه افرادی که وارد رشته علوم قرآن و حدیث می‌شوند به مقاطع بالاتر بروند یا تنها برای بعضی‌ها صرف خواندن در مقطع کارشناسی کفایت می‌کند و به ترک تحصیل یا بازار کار فکر می‌کنند

وی عنوان کرد: بنابراین انتخاب این رشته بستگی به نیاز فرد دارد. گاهی اوقات افراد تصور می‌کنند که با آمدن به این رشته، می‌توانند معلومات خود را راجع به قرآن و حدیث گسترده‌تر کنند. بنابراین بعضی از نیازها می‌تواند در این قالب ترسیم شود که فرد تنها برای کسب آگاهی از این رشته برای گذران زندگی خود انتخاب می‌کند تا در زندگی شخصی خود به کار گیرد و ادامه این رشته را تنها در کارشناسی درست می‌داند.

اسماعیلی‌زاده بیان کرد: افرادی تا انتهای مقطع دکتری این رشته می‌روند که اولویت اول آن‌ها این است که بخواهند در این عرصه به خدمت بپردازند و در این زمینه وارد دانشگاه و عضو هیات علمی شوند و شاگردپروری کنند و در اینجا مشخص می‌شود که فرد به این رشته علاقه دارد و باید به مقطع دکتری هم برسد. اگر از این منظر نگاه کنیم تغییر رشته هیچ اشکالی ندارد. آن موردی که می‌تواند مسئله محور و مورد تامل باشد این است که فرد وارد این رشته می‌شود و به این عنوان که دیگر از این رشته دلسرد شده است به فکر تغییر رشته می‌افتد و در این مورد باید تامل کرد.

وی خاطرنشان کرد: فضای کلی رشته علوم قرآن و حدیث این است که در مقطع کارشناسی ممکن است خروجی رشته ما به رشته‌های دیگر زیاد باشد. اما از آن طرف ملموس است که در مقطع ارشد ورودی رشته‌های دیگر به رشته ما زیاد است. به هر جهت افرادی که از رشته‌های دیگر می‌خواهند به این رشته وارد شوند اولین پاسخ من به آن‌ها این است که این رشته را انتخاب نکنند و مقصود من این نیست که رشته بدی است و تنها به خاطر آن دغدغه‌هایی که افراد دارند و من می‌دانم دغدغه‌های درستی برای خودشان است اما لزوما راهی که دنبال آن هستند در مقطع ارشد ما محقق نمی‌شود و من دغدغه ایمانی را دارم که در مقطع ارشد وارد شوند و رشته را بخوانند و دلسرد شوند و بخواهند از این رشته بروند و این کار درست نیست.

عضو هیات علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد افزود: یکی از اشکالات عمده‌ای که برای خروج از رشته می‌دانم این است که نگاه دانشجویان ممکن است درست نباشد و آن هم نگاه شغل‌یابی است، به عنوان مثال افراد در دبیرستان می‌خواهند وارد دانشگاه شوند و رصد می‌کنند که در بین رشته الهیات بعد از رشته فقه و حقوق، رشته علوم قرآنی فرصت شغلی بیشتری دارد و به این جهت علوم قرآن را انتخاب می‌کنند و در نهایت می‌بینند آنگونه که تصور می‌کردند نیست.

وی اظهار کرد: افرادی که می‌خواهند تغییر رشته دهند باید چهارگانه‌ای را برای خود ترسیم کنند که درس، استاد، دانشجویان و کلاس است و به دانشجویان می‌گویم درس‌های آن رشته‌ای را که می‌خواهید به آن منتقل شوید را بررسی کنید که چه درس‌ها و سرفصل‌هایی دارد. سپس با اساتید آن رشته صحبت کنید، سوم با دانشجویان به گفت‌وگو  بنشینید و نظر آن‌ها را  در مورد رشته بدانید و در نهایت کلاس است که باید در بعضی از کلاس‌ها شرکت و شاهد ارتباط و تعامل استاد و دانشجو با یکدیگر باشید.

اسماعیلی‌زاده بیان کرد: بنابراین دانشجویان این چهار ضلع را بررسی کنند و سپس ببینند که این رشته مناسب است یا خیر. اگر تصمیم عالمانه باشد قطعا انتخاب درستی خواهید داشت. من با نگاه شغل‌یابی به علم مخالف هستم اینکه فردی علم را بخواهد برای اینکه شغل داشته باشد، نمی‌پسندم. توصیه من این است که نگاه شغل‌یابی به علم غلط‌ترین نگاه است.

عضو هیات علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: خدا دو رزق مادی و معنوی دارد و این رزق مادی را به همه می‌دهد. علم رزق معنوی خداست و قابل قیاس با هم نیستند. ما نباید شریف‌ترین رزق خدا را که علم است وسیله قرار دهیم برای اینکه به رزق پایین برسیم و این را نوعی کج سلیقه‌ای می‌دانم. تاکید می‌کنم که در سطح کلان صحبت نمی‌شود بلکه در نگاه فردی مطرح می‌شود. اینکه تغییر رشته اتفاق می‌افتد و افراد از رشته‌ای به رشته دیگر می‌روند به نظر  می‌رسد که قسمت عمده آن به شغل‌یابی بر می‌گردد و تصور می‌کنند اگر به رشته دیگر بروند به شغل مناسبی می‌رسند و اگر می‌خواهید این هم محقق شود باید آن چهار ضلع را بررسی کنید زیرا با انجام این کار دچار تردید نخواهید شد.

منبع: ايسنا