«هوای پاک» دیگر آرزو نیست
یادمان نرفته که سالها نوشتیم تهران «هوا» ندارد و باور کردیم که داستان دنبالهدار تشدید آلودگی هوا در روزهای سرد پایانی ندارد. باور کردیم که داستان آلودگی هوا تنها زمانی مسئولان امر را به تکاپو می اندازد که شاخصهای آلودگی هوا بالارود و آنها در جلسات متعدد خود که دست آخر به تعطیلی مدارس و اجرای طرحهای ضربتی می انجامید، یادشان بیاید که دچار آلودگی هوا هستیم اما با پایین رفتن شاخصها باز موضوع را از یاد ببرند و تا سال بعد هم خدا بزرگ است!
یادمان نرفته که سالهای سال هر پاییز و زمستان، منتظر آلودگی هوا و ذرات معلق و.. میماندیم و مسئولان هم مثل هر سال هشدار پشت هشدار میدادند تا آلودگی هوا خسارت جانی کمتری داشته باشد. پای صحبت مسئولان که مینشستیم، دست آخر به این نتیجه میرسیدیم که ای بابا، زورمان که به آن وزراتخانه و این نهاد و آن سازمان و کارخانه که نمیرسد اما سال گذشته و امسال داستان آلودگی هوا متفاوت بود چراکه مسئولان شهری و شهروندان آستین همت را بالا زده و بجای غرغر، توصیه و نصیحت همراه با باد و باران، اقدامات جدی در راستای کاهش آلودگی هوا انجام دادهاند که نتیجهاش سال گذشته این بود که کیفیت مطلوب هوا رکورد زد و به جای آسمان تیره همیشگی در سالهای قبل، آسمانی آبی بیشتری را دیدیم و هوای سالمتری را تنفس کردیم.
به گزارش ایسنا سال ۹۷، برای آسمان تهران و مردم، هوای پاک بسیار خوش یمن بود، بگونهای که هوای پایتخت طی سال ۹۷ با ۳۰۶ روز هوای مطلوب رکورد زد و براین اساس هوای تهران در این سال با ۲۸ روز هوای پاک و ۲۷۸ روز هوای سالم، وضعیت مطلوبی را از سر گذراند.
در حالی پایتختنشینان سال گذشته ۳۰۶ روز هوای مطلوب تنفس کردند که این آمار طی ۷ سال اخیر بیسابقه بود همچنین هوای پایتخت طی سالی که گذشت ۵۹ روز ناسالم برای گروههای حساس بود و خوشبختانه هیچ روزی در شرایط ناسالم برای همه گروهها قرار نگرفت.
نگاهی به آمار سالهای نه چندان دور نشان میدهد که وضعیتمان در آلودگی هوا بهقدری بد بود که در سال ۸۹ تنها ۱۴ روز، در سال ۹۰ تا ۹۲ تنها سه روز هوای پاک، در سال ۹۳ نیز ۱۶ روز، سال ۹۴ تنها ۲۱ روز، سال ۹۵ نیز ۱۷ روز، سال ۹۶ تنها ۱۴ روز هوای پاک ثبت شد.
هوای پاکی که این روزها وارد ریههای شهروندان تهرانی میشود، حاصل تلاشهای سال گذشته مسئولان و همراهی شرایط جوی و باران است. محسن پورسیدآقایی – معاون حمل ونقل ترافیک شهرداری تهران- در گفت وگو با ایسنا معتقد است: هرچند میزان بارشها در سال گذشته اثر مثبتی بر کاهش آلودگی هوا داشت اما اقدامات شهرداری تهران نیز در کسب این نتیجه مهم اثرگذار بوده است.
وی میگوید: این دستاورد بزرگ حاصل تلاش همه مسئولان شهر است؛ از پلیس، فرمانداری، استانداری و….همگی تحت مدیریت شهردار تهران توانستیم با همکاری و همراهی مردم به این مهم دست یابیم.
پورسیدآقایی میافزاید: ما با اجرای طرح کاهش آلودگی هوا سه هدف عمده ممنوعیت تردد و اعمال عوامل بازدارنده جهت خروج خودروهای فرسوده، کاربراتوری و آلاینده از چرخه تردد حمل ونقل، کنترل مکانیزه معاینه فنی خودروها با استفاده از دوربینهای ترافیکی در سطح شهر و تشویق و ترغیب شهروندان به استفاده از خودروهای پاک را دنبال میکردیم و برای دستیابی به این سه هدف، برنامههای خود را متمرکز کردیم.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران با بیان اینکه در گام اول اجرای معاینه فنی برتر در شهر تهران را در دستور کار قرار دادیم بگونهای که حتی برای ترغیب و تشویق شهروندان برای خودروهای دارای معاینه فنی برتر تخفیف روزانه ۲۰ درصد در نظر گرفتیم، میگوید: برهمین اساس، رکورد مراجعه به مراکز معاینه فنی شکسته شد و یک میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۹۷ به مراکز معاینه فنی شهر تهران مراجعه کردند.
وی میافزاید: حتی کارشناسان معاینه فنی در بررسی خودروها به پدیده اجاره کاتالیست برخوردند و ملاحظه شد که بعضاً خودروهایی که از تست آلایندگی در معاینه فنی برتر مردود میشوند با استفاده از کاتالیستهای استیجاری تستها را پاس میکنند که این ستاد برای جلوگیری از این تخلف نسبت به بازدید کاتالیست تعویض شده خودرو و نشانهگذاری آنها جهت جلوگیری از استفاده مجدد و تعویض آن پس از قبولی در تعمیرگاههای متخلف اقدام کرد.
پورسیدآقایی در ادامه میگوید: در بررسی علل عدم مراجعه شهروندان به مراکز معاینه فنی دریافتیم که برخی با این بهانه که مراکز دور است یا وقت ندارند از مراجعه خودداری میکنند که با راهاندازی مراکز سیار حجت را بر آنها تمام کردیم. در حال حاضر ۸ واحد سیار تک خطه خودروهای سبک راهاندازی کردهایم تا بتوانیم پاسخگوی نیاز شهروندان به ویژه سازمانهای خدماتی باشیم که جهت مراجعه به مراکز ثابت با معذوریت زمانی مواجه هستند.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران میافزاید: ساعت کاری مراکز معاینه فنی را افزایش دادیم و برخی از مراکز در دو و سه شیفت کاری فعالیت کردند و حتی در روزهای تعطیل نیز مشغول خدمترسانی به مردم بودند و در کنار این اقدامات نرم افزار نوبت دهی اینترنتی و پیامکی (۲۰۰۰۱۱۲) معاینه فنی راه اندازی شد. اقدام مهم دیگر ارسال پیامک اطلاعرسانی در خصوص اعلام زمان انقضای اعتبار معاینه فنی و خودروهایی فاقد معاینه فنی که در طرح ترافیک تردد کردهاند، بود که سبب شد تمایل شهروندان به دریافت معاینه فنی افزایش یابد.
وی با بیان اینکه برای اولین بار با راهاندازی خودروهای سیار ثبت پلاک برای کنترل مکانیزه معاینه فنی توانستیم به رصد خودروهای تردد کننده در شهر اقدام کنیم، میگوید: در اقدامی مشترک با سازمان راهداری کشور و به همراه پلیس راهور تهران بزرگ، دو واحد سیار کنترل وضعیت آلایندگی راهاندازی شد که اقدام به بررسی و ارزیابی آلایندگی خودروهای سنگین کردند. در این بررسی خودروهای آلاینده و فاقد گواهی معاینه فنی توسط پلیس راهور جریمه شدند و صحت معاینه فنی آنها کنترل شد. در صورت مردودی خودروهای دارای معاینه فنی از آزمون آلایندگی، معاینه فنی آنها از طریق سازمان راهداری کشور ابطال شد. در این طرح بیش از ۵۳۰۰ خودروی دیزل مورد ارزیابی قرار گرفت که ۱۶۵۷ مورد آن دودزا بودند.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران ادامه میدهد: در همین راستا نیز خودروهای دودزا اعمال جریمه و فک پلاک شدند و معاینه فنی کنار جادهای به منظور اندازهگیری سطح آلایندههای خروجی از اگزوز خودروهای سنگین در پایانهها، سرویس ادارات و سازمانها، شرکت واحد، پلیس راهها، مراکز تخلیه زباله، میادین شهر و… انجام شد.
پورسیدآقایی با بیان اینکه علاوه بر اقدامات ایجابی لازم بود تا سازمانها و… را با برنامههای طرح کاهش آلودگی هوا همراه کنیم، میگوید: لازم بود تا برای انجام برخی اقدامات دیگرمان از حمایتهای سازمانهای بالادستی همچون استانداری برخوردار شویم، به همین دلیل مقیمی – استاندار وقت تهران – در بخشنامهای همه خودروهای سازمانها و نهادهای دولتی پایتخت را ملزم کرد تا معاینه فنی دریافت کنند همچنین در این بخشنامه تاکید شد تا از انعقاد قرارداد با پیمانکارانی که خودروهایشان فاقد معاینه فنی هستند، اجتناب شود. این بخشنامه توانست مشکل ما در عدم مراجعه خودروهای دولتی به مراکز را تا حدودی حل کند.
وی میافزاید: شهرداری تهران به دلیل جنس خدماتی که ارائه میکند، یکی از بزرگترین ناوگان حمل ونقلی را دارد و باید در کاهش آلودگی هوا از خودمان شروع میکردیم و یک سوزن به خود و یک جوالدوز به دیگران میزدیم. به همین دلیل با کمک شهردار وقت اقداماتی را انجام دادیم که شاید بتوان آن را به عمل جراحی شبکه حمل ونقل شهرداری تعبیر کرد. با هماهنگی تمامی معاونان توانستیم اقدامات مهمی انجام دهیم بگونهای که براساس بخشنامههای صادر شده انجام معاینه فنی کلیه اتوبوسهای شرکت واحد قبل از مهر ماه سال ۹۷ الزامی شد و حتی از مردم خواستیم تا اگر تردد اتوبوس آلاینده را دیدند به سامانه ۱۸۸۸ اطلاع دهند که این کار باعث شد که در یک بازه ۴۵ روزه، رشد ۱۲ درصدی مراجعه اتوبوسها به مراکز معاینه فنی را شاهد باشیم.
معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران ادامه میدهد: کنترل و پایش آلودگی هوا را تنها به رصد اتوبوسها محدود نکردیم بلکه طی نامههای متعدد از معاونت خدمات شهری و سازمان پسماند خواستیم تا نسبت به کنترل معاینه فنی خودروهای حمل زباله اقدام کنند و مطالبات و صورت وضعیتهای پیمانکاران شهرداری را در صورتی که خودروهایشان معاینه فنی ندارد یا از مراکز خارج از شهر تهران اخذ کردهاند را پرداخت نکنند که این مهم در کاهش آلایندگی بسیار نقش داشت.
وی در پاسخ به این سوال که آیا شرایط جوی سال گذشته و افزایش بارندگیها در تهران هم در کاهش آلودگی هوا مؤثر بوده است، میگوید: ما منکر این موضوع نیستیم که باد و باران نیز به یاری هوای پاک آمد اما تعداد روزهای بارانی پاییز سال ۹۷، ۱۶ مورد بیشتر از مدت مشابه سال قبل بود و در همین مدت ۲۸ روز از تعداد روزهای آلوده، کاسته شد و با اینکه تعداد روزهای بارانی زمستان سالهای ۹۶ و ۹۷ تقریباً مشابه بود، با این وجود تعداد روزهای آلوده زمستان سال جاری ۲۵ روز کمتر بود.
پورسیدآقایی میافزاید: از میان ۶۲ پایتخت جهان تنها ۹ شهر، به لحاظ آلاینده PM۲.۵ در شرایط مطلوب نسبت به حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی قرار دارند و تهران با غلظت میانگین ۲۶/۱ میکروگرم بر متر مکعب در رتبه ۲۳ این طبقهبندی قرار دارد البته هشت پله رشد داشته است.
وی با اشاره به حواشی اقدامات شهرداری برای کاهش آلودگی هوا میگوید: این دستاورد بزرگی است چراکه در نظرسنجی که از مردم تهران در سال ۹۶ انجام شد، آنان رفع آلودگی هوا و ترافیک را دو مطالبه اصلی خود اعلام کردند و حالا این مهم در سال دوم مدیریت شهری جدید محقق شد که انصافاً باید دست تک تک مسئولان شهر را به گرمی فشرد چرا که اگر حضور و همراهی و همدلی همه سازمانها نبود نمیتوانستیم به این هدف مهم که مطالبه اصلی مردم بود دست پیدا کنیم و این مهم، ثمره تلاش همه مسئولان شهر است چراکه ما ایمان داشتیم که راهمان درست است، میدانستیم که برنامههایمان برای کاهش آلودگی هوا از آنجایی که پشتوانه علمی داشت، میتواند گره گشا باشد و صبر کردیم، در این راه حرفها و حدیثهای زیادی شنیدیم، اما خسته نشدیم، کارشکنیهای زیادی شد حتی افرادی که دست دوستی دادند هنگامی که با جریانهای خبری مخالف مواجه شدند روبرگردانند اما ما پا پس نکشیدیم چراکه به اهدافمان ایمان داشتیم و موفق شدیم و توانستیم رکورد بزنیم و پایتختنشینان سال گذشته ۳۰۶ روز هوای مطلوب تنفس کردند و این مهم جز با همراهی مردم، میسر نبود و ما با هم توانستیم بر غول آلودگی هوا فائق آیم.
پورسیدآقایی در پایان هدف غایی شهرداری تهران را درمان یکی از معضلات زندگی مردم میداند و میگوید: کاهش آلودگی هوا و قابل تنفس شدن هوای شهر مطالبه بحق مردم از مدیریت شهری است و ما از حق مردم به هیچ بهانهای نمیگذریم.
انتهای پیام