واژههایی که مردم ساختهاند
در حالی که عدهای معتقدند واژههای طولانی اقبال چندانی برای ماندگاری در میان مردم ندارند، گفته میشود که اتفاقا واژههایی طولانی مانند «سیبزمینی سرخکرده» و «قاشق چایخوری» توسط مردم ساخته و ماندگار شدهاند.
یوسف سعادت، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در صفحه خود در اینباره نوشته است: «گاهی گفته میشه فلان واژه طولانیه و بختی برای جا افتادن نداره؛ یعنی فکر میکنن واژههای طولانی به طبع فارسیزبانان خوش نمیآن. سیبزمینی سرخکرده واژه طولانیایه که اتفاقا خود مردم درستش کردن؛ یعنی لابد با طبع صاحبان فارسی جوره.»
او در عین حال آورده است: «اصطلاح طولانی قاشق چایخوری را مردم ساختهاند ولی بر خلاف نامش با آن چای نمیخورند، بلکه چای را هم میزنند تا برای خوردن آماده شود. این واژهگزینی مردمی به خوبی نشان میدهد که از نظر صاحبان زبان نیازی نیست لغتی عملکرد دقیق پدیدهای را برساند و وجوه نسبتی در این میان کافی است.
اصطلاح قاشق چایخوری را احتمالا با گردهبرداری از نام آن در زبانهای فرنگی و از لحاظی به قیاس اصطلاح قاشق غذاخوری ساختهاند.»
سعادت به «جگرکی» به عنوان دیگر واژهای که توسط مردم ساخته شده، اشاره کرده و نوشته است: «واژه جگرکی را مردم ساختهاند. در جگرکی فقط جگر نمیفروشند؛ قلوه، دل، چنجه، کوبیده و جوجه کباب هم میفروشند. این واژهگزینی مردمی به خوبی نشان میدهد که از نظر صاحبان زبان قرار نیست یک اصطلاح رساننده همه ابعاد و ویژگیهای پدیدهای باشد.»
منبع: ايسنا
او در عین حال آورده است: «اصطلاح طولانی قاشق چایخوری را مردم ساختهاند ولی بر خلاف نامش با آن چای نمیخورند، بلکه چای را هم میزنند تا برای خوردن آماده شود. این واژهگزینی مردمی به خوبی نشان میدهد که از نظر صاحبان زبان نیازی نیست لغتی عملکرد دقیق پدیدهای را برساند و وجوه نسبتی در این میان کافی است.
اصطلاح قاشق چایخوری را احتمالا با گردهبرداری از نام آن در زبانهای فرنگی و از لحاظی به قیاس اصطلاح قاشق غذاخوری ساختهاند.»
سعادت به «جگرکی» به عنوان دیگر واژهای که توسط مردم ساخته شده، اشاره کرده و نوشته است: «واژه جگرکی را مردم ساختهاند. در جگرکی فقط جگر نمیفروشند؛ قلوه، دل، چنجه، کوبیده و جوجه کباب هم میفروشند. این واژهگزینی مردمی به خوبی نشان میدهد که از نظر صاحبان زبان قرار نیست یک اصطلاح رساننده همه ابعاد و ویژگیهای پدیدهای باشد.»
منبع: ايسنا