واکاوی راهکارهای بهبود هماهنگی بین‌بخشی برای احیای زاینده‌رود

علی یوسفی امروز (شنبه-۲۷ آذرماه) در نشست «احیای زاینده‌رود؛ راهکارها و چالش‌ها» که به همت کنسرسیوم مراکز علمی پژوهشی استان در حوزه محیط زیست و به میزبانی دانشگاه پیام‌نور اصفهان به‌صورت مجازی برگزار شد، درباره موضوع احیای زاینده‌رود و واکاوی راهکارهای بهبود هماهنگی همکاری بین بخشی و بین منطقه‌ای، اظهار کرد: جامعه دانشگاهی از کلی‌گویی کردن باید بپرهیزد و باید مستند و علمی صحبت کند و ادعای دانشگاهیان باید مورد ارزیابی قرار گیرد.

وی افزود: مهم‌ترین مسئله در زاینده‌رود ساماندهی و کنترل برداشت‌ها است، هنوز اولویت استفاده و حق استفاده را در زاینده‌رود نمی‌دانیم.

این استاد دانشگاه گفت: حکمرانی آب را مقصر جلوه ندهید و نیازی به اصلاح قوانین نداریم، بلکه در اجرا مشکل داریم. اگر تصور شود که با توسعه گلخانه می‌شود مشکل را حل کرد، سخت در اشتباه هستیم، بر این اساس تغییر مسائل آبی به حل معاش غلط است.

همچنین رضا مدرس، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان با موضوع روند تغییرات خشکسالی در حوضه زاینده‌رود، با اشاره به بررسی میزان بارندگی ایستگاه کوهرنگ اظهار کرد: تغییرات بارندگی و چند خشکسالی و چند دوره ترسالی در ایستکاه کوهرنگ وجود دارد. بر اساس شاخص خشکسالی در ۳۰ سال گذشته، دو دوره خیلی خشک و خیلی‌تر داریم که می‌تواند یک دوره طولانی مدت خشکسالی را داشته باشد.

وی افزود: سال‌های خشکسالی شدیدی را داشته‌ایم که در همان سال به لحاظ سال آبی شاهد بارش هم بوده‌ایم. ارتباط بین دوره‌های خشک هواشناسی و خشک ورودی بیشتر از دوره‌های ترسالی است، یعنی در دوره‌های ترسالی در بالا دست، سد آب بیشتری مصرف می‌شود، اما در سال‌های خشک چون مصرف آب کمتر است، ارتباط مستقیم‌تر خواهد بود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه نیاز داریم پایش خشکسالی را بهتر انجام دهیم، گفت: باید در بالادست ایستگاه‌های اندازه‌گیری داشته باشیم، بهتر اندازه‌گیری کنیم، چون نمی‌دانیم چه اتفاقی برای آبی که پشت سد و بالادست سد است، می‌افتد.

مدرس با تاکید براینکه بحران آب اصفهان ربطی به خشکسالی ندارد، گفت: حقابه تالاب تامین شده، اما هنوز تخصص پیدا نکرده است.

مسعود نصری، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان نیز اظهار کرد: راهکارهای حل این بحران خشکسالی، ایجاد شهرک‌های کشاورزی، تصفیه پساب، استحصال آب باران، بومی سازی قوانین و … است.

وی با بیان اینکه با یک چرخه معیوب بین رشد جمعیت فقر و بی آبی مواجه هستیم گفت: روزگاری آب موجب پدیدار شدن فرهنگ و تمدن بود، اما امروز برای مصرف آب نیاز به فرهنگ مصرف داریم. اصلاح صنایع آب‌بر صرفا یک شعار بوده و اکثر صنایع در مناطق کویری کشور قرار گرفته است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه تصفیه پساب و استفاده مجدد از آن نیز هزینه‌بر است، گفت: بنابراین بهتر است از همین پساب در جاهای مخصوص خودش استفاده شود. گذشتگان ما با دانش بومی از منابع آب باران استفاده می‌کردند، اما ما در مسائلی که در زمینه استحصال آب باران و استفاده از آبهای سطحی است، مستاصلیم. باید با استفاده از سلول‌های خورشیدی و انرژی تجدیدپذیر، معیشت مردم را تامین کنیم و راه‌های کسب درآمد باید تغییر و به‌روز شود.

وی ادامه داد: طرح مدیریت منابع آب اقدامات خیلی خوبی را برای اداره کل محیط زیست انجام داد، بر این اساس کارآفرینی و افزایش اشتغال مولد و جلوگیری از مهاجرت روستاییان باید اساس برنامه‌ریزی شود.

همچنین جهانگیر عابدی کوپایی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان نیز با بیان اینکه سرانه مصرف آب در کشور ایران در مقایسه با متوسط جهانی حدود ۱۲۰۰ مترمکعب در سال است، اما متوسط جهانی ۷ هزار متر مکعب است، گفت: منابع آب کشور ۴۱۳ میلیارد متر مکعب بوده که به ۸۹ میلیارد متر مکعب رسیده است.

وی افزود: افزایش جمعیت، موجب کاهش سرانه آب تجدیدپذیر کشور شده است. بر اساس شاخص سازمان ملل، اکنون ما در تنش آبی به سر می‌بریم.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در دنیا ۳۶ درصد آب آشامیدنی وابسته به آب زیرزمینی و در ایران ۵۵ درصد آب آشامیدنی وابسته به آب زیرزمینی است، گفت: ۵۶ درصد ظرفیت سدهای ما خالی هستتد و این باعث هجوم به آب‌های زیرزمینی شده است. با توجه به هجوم به آب‌های زیرزمینی ما آبی برای برداشت نداریم.

عابدی تبعات برداشت آب‌های زیرزمینی را افت شدید آب‌خوان‌ها، شوری آب‌های زیرزمینی، شوری خاک، افزایش مصرف انرژی به خاطر پمپاژ و در نهایت فرونشست زمین دانست و گفت: یکی از علل فرونشست برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی است. تهدید امنیت آبی، بیکاری، مهاجرت، تخریب میراث فرهنگی، ایجاد شکاف عمیق در دشت‌های استان از تبعات فرونشست خواهد بود.

این استاد دانشگاه راهکارها را مسدود کردن چاهها، برقی کردن چاه‌ها، ساماندهی شرکت‌های حفار، تقویت گروه گشت و بازرسی و … دانست و گفت: باید با بکارگیری دانش آموختگان رشتههای کشاورزی به‌عنوان ناظر به جای دوران سربازی روش‌های کشت بهینه و بروز شوند.

بهنام کاویانی، به نمایندگی از فولاد مبارکه اصفهان نیز در خصوص ماموریت فولاد مبارکه، اظهار کرد: ما حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار را شعار خود قرار داده‌ایم و در راستای کاهش مصرف آب، کاهش آلودگی و … همه جانبه تلاش می‌کنیم. طرح‌ریزی، پشتیبانی و مشارکت، آموزش، ارزیابی عملکرد و مدیریت رویدادها را در زمینه مدیریت آب مورد توجه قرار گرفته است.

کاویانی با بیان اینکه صنعت بیش از همه دغدغه مصرف آب را دارد، یادآور شد: فولاد مبارکه سالیانه و ماهیانه ارزیابی می‌شود و این شرکت مدام مصرف خود را از زاینده‌رود کاهش داده و بخش اعظم آب مصرفی را از پساب استفاده می‌کنیم.

وی با بیان اینکه ما از ۱۵ شهر پساب را خریداری می‌کنیم، اظهار کرد: ما با هزینه فراوان کیفیت پساب را  افزایش می‌دهیم و چالش‌های زیادی در این زمینه داریم. ارتقای تصفیه خانه پساب در راستای کاهش مصرف آب از کارهای انجام شده در زمینه مصرف بهینه آب توسط فولاد مبارکه اصفهان است.

انتهای پیام