پاندمی کرونا، یادآور نشت آزمایشگاهی ۱۹۷۹

روزنامه دنیای‌ اقتصاد نوشت: «جست‌وجوی دانشمندان در مورد ریشه‌های کووید-۱۹ و حوادث بعد از آن برای دانشمندان اهمیت بسزایی پیدا کرده است. زمانی هم نشت از یک آزمایشگاه در شوروی موجب کشتار وسیعی شد. داستان اما با شروع جاسوسی‌های آمریکا آغاز شد.
به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، بیماران ذات‌الریه که به شکل غیر قابل توضیحی به آن دچار شده بودند به بیمارستان‌ها رجوع کردند و طی چند روز نیز ده‌ها نفر از آنها مردند. پلیس مخفی وقت هم سوابق پزشکان را ضبط کرد و به آنها دستور داد سکوت کنند. در این زمان دانشمندان آمریکایی سرنخ‌هایی را درباره نشت آزمایشگاهی به‌ دست آوردند، اما توضیحات مقامات محلی پیش‌پا افتاده‌تر از آن بود که بتوان حجم تعداد مرده‌ها را باور یا توجیه کرد: «گوشت آلوده.» با این وجود بیش از یک دهه طول کشید تا اصل داستان برملا شود.
در آوریل و مه ۱۹۷۹، حداقل ۶۶ نفر در اثر نشت یا فرار باکتری‌های سیاه‌زخم از آزمایشگاه نظامی در اتحاد جماهیر شوروی جان خود را از دست دادند. در ابتدا نیز دانشمندان برجسته آمریکایی با ابراز اطمینان از ادعای شوروی مبنی بر این که بیماری از حیوانات به انسان رسیده است، حمایت کردند. اما تنها پس از یک تحقیق کامل در دهه ۱۹۹۰ بود که دانشمندان گفتند سوءظن‌هایی که در مورد نشت از آزمایشگاهی وجود داشته، درست است. آنها گفتند بر حسب تصادف در شهر یکاترینبورگ، در اورال فعلی روسیه، نشت آزمایشگاهی وجود داشته و موجبات مرگ ده‌ها نفر را فراهم کرده است.  امروزه به‌ نظر می‌رسد، قبر برخی از قربانیان آن ماجرا از بین رفته باشد؛ جایی که آنها را پس از ضد عفونی کردن به خاک سپردند. داستان آنها با داستان فرار ویروس کووید-۱۹ – یکی از احتمالات دانشمندان از ریشه‌های شیوع این بیماری – می‌تواند همخوانی داشته باشد.
این نشان می‌دهد که چگونه یک دولت می‌تواند روایت شیوع بیماری را با موفقیت به سود خود تغییر شکل دهد و چگونه می‌تواند سال‌ها – و شاید تا تغییر رژیم – اصل ماجرا را مخفی کند و بعدها با تحقیقات بیشتر به واقعیت اذعان کند. جوشوا لدربرگ، زیست‌شناس آمریکایی و برنده نوبل، پس از یک سفر حقیقت‌یاب به مسکو در سال ۱۹۸۶ در یادداشتی نوشت: «شایعات وحشتناکی در حول و حوش این بیماری اپیدمی وجود دارد.»
او اما در ادامه می‌نویسد: «به احتمال زیاد گزارش شوروی درست باشد.»
بسیاری از دانشمندان نیز معتقدند که بیماری کووید-۱۹ از حیوان وارد بدن انسان شده است اما برخی دانشمندان خواستار تحقیق بیشتر هستند و خواستار بررسی احتمال فرار ویروس از آزمایشگاه ووهان شده‌اند. در این زمینه نگرانی‌های گسترده‌ای وجود دارد که چینی‌ها نیز مانند شوروی کمونیست مانع رسیدن به اصل ماجرا می‌شوند و خود نیز همچون شوروی نشت آزمایشگاهی را از اساس انکار می‌کنند. متیو مسلسون، زیست‌شناس برجسته هاروارد در مصاحبه‌اش با ماهنامه کمبریج در ماساچوست، با اشاره به بیماری پاندمی ویروس کرونا گفت: «همه ما علاقه مشترکی داریم و آن این که بفهمیم این اتفاق به‌ دلیل نشت آزمایشگاهی بوده است یا خیر.»
او می‌افزاید: «شاید بر اساس تصادف بوده باشد و آنگاه رهنمودهای فعلی ما تغییر می‌کند.»
دکتر مسلسون که خود یک متخصص جنگ‌های بیولوژیک است به یکی از خانه‌های امن سی‌آی‌ای از طریق دوستانش منتقل شد تا روی اطلاعات طبقه‌بندی شده این سازمان جاسوسی مطالعه کند. او باید روی این مساله مطالعه می‌کرد که آیا این نشت باکتری سیاه‌زخم از شوروی می‌تواند در ارتباط با تاسیسات نظامی این کشور که در نزدیکی یک آزمایشگاه است، باشد. شش سال بعد اما او نوشت که توضیحات شوروی در مورد ریشه های طبیعی اپیدمی قابل قبول بود. وی گفت شواهدی که شوروی فراهم کرده بود که سیاه‌زخم روده می‌تواند ناشی از ریشه استخوان‌های آلوده باشد، تطابق داشت اما در سال ۱۹۹۲، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بوریس یلتسین، رئیس‌جمهوری وقت روسیه اذعان کرد که «توسعه نظامی ما» علت شیوع سیاه‌زخم بود.
بر خلاف کووید-۱۹، سیاه‌زخم به راحتی از انسانی به انسان دیگر منتقل نمی‌شود، به همین دلیل نشت آزمایشگاهی در شوروی باعث شیوع وسیع‌تری نشد. به‌ رغم این که اصل ماجرا فاش شد اما هنوز یک چیز از آزمایشگاه «Sverdlovsk» مبهم است و آن این که آیا شوروی در پی ساخت یک سلاح بیولوژیک بوده است؟»
منبع:ايسنا