پشت هم باشیم اما نه مثل خنجر

رامین سامانی، به درج گزارش «تئاتر اصفهان؛ از گلایه تا امید» که در آن برخی از کارگردانان تئاتر، انتقاداتی را نسبت به تئاترهای کمدی و چرایی اعطای مجوز اجرا به آنان از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان مطرح کرده بودند، واکنش نشان داد و به ایسنا، گفت: حس می‌کنم خطاب این دوستان برخی از تئاترهایی است که بنده و یکی دیگر از همکاران اجرا کرده‌ایم و به این دلیل که این اظهارات گرفتن مجوز را برای ما سخت‌تر می‌کند، لازم می‌دانم نکاتی را دربارۀ وضعیت تئاتر اصفهان گوشزد کنم.

وی تصریح کرد: مشکل تئاتر اصفهان سالن نیست، دشمنی است. ما تئاتری‌ها از اینکه کارِ همکارمان می‌فروشد ناراحت می‌شویم و بدون اینکه کار همدیگر را دیده باشیم، تنها به‌واسطه تماشای پوستر و علم به جدی نبودن آن کار، تئاتر دیگران را سخیف لقب می‌دهیم.

کارگردان تئاتر «آدامس»، ادامه داد: بنده شخصاً برای اجرای تئاتر «داوینچی» فقط ۸۰ میلیون تومان هزینه تبلیغات محیطی کردم و تئاتر «قجرالجدید» را در یکی از سالن‌های دور شهر روی صحنه بردم، اما همکارانم وقتی مخاطبان بسیارم را دیدند بی‌آنکه به تماشای کار بنشینند گفتند چون زن پوش در این تئاتر بوده، حتماً کاری لوده و سخیف است و آن‌قدر به این در و آن در زدند که نه‌تنها مجوز زن پوشی از سوی ارشاد اصفهان لغو و مستلزم ضرورت شد بلکه جلوی یکی از اجراهایی که برای آن شش ماه تمرین و ۱۵ میلیون تومان هزینه کرده بودم نیز گرفته شد.

سامانی خطاب به همکاران تئاتری خود، گفت: قبل از اینکه ما کار کمدی را شروع کنیم وضعیت مخاطب سالن‌ها چگونه بود؟ چرا هیچ‌وقت به تئاترهای کمدی‌ای که شورای ارزش‌گذاری ارشاد اصفهان رد کرده اشاره نمی‌کنید؟

وی تأکید کرد: ناجی تئاتر کسی نیست که کمدی را می‌کوبد؛ ناجی تئاتر کسی است که کار درست عرضه می‌کند.

این نمایشنامه‌نویس افزود: ما کسی را به زور به سالن نمی‌آوریم و سلیقۀ مردم را تعیین نمی‌کنیم بلکه از مردم خط می‌گیریم و به همین دلیل مخاطب داریم. گاهی دیگران خودخواهی می‌کنند، فقط به سلیقه خودشان اهمیت می‌دهند و می‌گویند مخاطب موظف است تئاتر ما را دوست داشته باشد.

سامانی یادآور شد: بنده تئاتری به اسم «داوینچی» روی صحنه بردم که از زمین تا آسمان با کارهای دیگرم یعنی «آدامس» و «قجرالجدید» فرق داشت و به خاطر این تغییر، ریزش مخاطب هم داشتم، اما قصد داشتم غیرخطی کار کنم و ابتدا مخاطب عام را با چیزی که خودش دوست دارد جذب کنم بعد آن پیامی که می‌خواهم منتقل و او را موظف به فکر کردن کنم.

وی خاطرنشان کرد: همکاران تئاتری مدام از نبود حمایت حرف می‌زنند، اما مگر کسی از ما که مخاطب داریم حمایت کرده است؟ ما اسپانسر می‌آوریم برای تبلیغات هزینه می‌کنیم، کلیپ می‌سازیم و … ، اما دوستان نه این تلاش‌ها بلکه فقط مخاطب بسیار را می‌بینند و فکر می‌کنند ما داریم از تئاتر بردگی می‌کشیم.

بازیگر تئاتر «آدامس» با اشاره به محدودیت‌های تئاتر کمدی، گفت: تئاتر کمدی به‌اندازه کافی مشکل دارد چون با سیاست، اقوام، ارزش‌ها و خیلی چیزهای دیگر نمی‌تواند شوخی کند و محدودیت‌هایی دارد که مجبور به استفاده از کاراکتر زن پوش است. انتظارم این است تئاتری‌هایی که می‌دانند کمدی به‌اندازه تراژدی در تئاتر اهمیت دارد و می‌دانند هر تئاتری که می‌خنداند یا زن پوش دارد نمی‌فروشد، به این مسائل توجه کنند و با اعتراض‌های پیوسته فضا را برای کار بسته‌تر نکنند.

سامانی بار دیگر خطاب به دیگر همکاران خود، اظهار کرد: فضای دشمنی را تمام کنید. پشت هم باشید اما نه مثل خنجر. همین تفرقه‌ها باعث می‌شود سالن‌ها را از تئاتر بگیرند و بودجه را درست تقسیم نکنند. معتقدم تئاتر اصفهان تا زمانی که محتاج بودجه است فلج است. ما باید به هنر به‌عنوان کالا نگاه کنیم و نیاز اجتماع را ببنیم تا در گیشه موفق باشیم.

وی با بیان اینکه یک شهر هم فست فود می‌خواهد هم چلوکبابی، ادامه داد: مجوزهای ارشاد اتفاقاً در سال ۱۳۹۸ بسیار تنوع داشت و همان‌قدر که کار کمدی اجرا رفت، کودک و تراژدی هم رفت. ارشاد، شورای ممیزی نیست بلکه ارزش‌گذاری و نظارت می‌کند. خیلی از کارهای کمدی که رد می‌شوند از لحاظ فنی ضعیف‌اند، اما پشت مجوزهای اعطاشده به تئاترهای کمدی قوی پنهان می‌شوند و اعتراض می‌کنند. نمی‌شود که وقتی یک تئاتر تراژدی اجرا می‌شود اعضای شورای نظارت را فهیم و وقتی یک تئاتر کمدی اجرا می‌شود همان‌ها را بی‌سواد قلمداد کنیم.

این کارگردان تئاتر یکی از اصلی‌ترین مشکلات اصلی تئاتر اصفهان را فقدان مدیر تبلیغات خوب دانست و گفت: همکاران ما همه مدعی‌اند که نیازی به مدیر تبلیغات ندارند و می‌خواهند به روش باستانیِ «من صد شاگرد دارم و هر شاگرد موظف است با خود پنج نفر را برای اجرا به سالن بیاورد» عمل کنند درحالی‌که این کارها دیگر جواب نمی‌دهد.

وی افزود: شهرداری اصفهان برای تبلیغات تئاترهای کمدی به بنده فقط شش بنر در سطح شهر می‌دهد که همان را هم دوستان زحمت می‌کشند و پاره می‌کنند درحالی‌که از رهگذر همین تئاترهای کمدی برای دیگر تئاترها هم مخاطب جذب می‌شود.

سامانی مدعی شد: هنرمندان اصفهان مدام اعتراض می‌کنند که چرا فضای کار در تهران و شهرهای دیگر باز است و در اصفهان بسته، اما نمی‌دانند هنرمندان تهرانی و … به‌جای زیرآب زدن برای دیگران در ادارات و نهادها و رسانه‌ها و ریشۀ دیگران را خشکاندن، وقتشان را صرف اجرای یک کار متفاوت می‌کنند. نیازی نیست کسی با کمدی مبارزه کند چون کمدی جزئی از تئاتر است، اما درجه‌بندی برخی از دوستان برای ارزش‌گذاری یک تئاتر این است که هر چه مخاطب کمتر باشد آن کار فاخرتر است! مگر چنین چیزی ممکن است؟

این نمایشنامه‌نویس ابراز امیدواری کرد؛ کاش همکاران ما دشمنی با یکدیگر را رها کنند و از دیدن موفقیت هم خوشحال شوند. کاش به مخاطبان توهین نکنند. ما در اصفهان مشکل سالن و پلاتو داریم اما مادر مشکلاتمان همین است که متحد نیستیم و هوای تئاتر را نداریم. اینجا هر کس فقط کار خودش را قبول دارد.

وی یادآور شد: بنده تئاتر خودم را سخیف نمی‌دانم که از انتقاد همکارانم ناراحت شوم اما باید این پیام را به آن‌ها می‌دادم که فضا را مسموم‌تر و حلقۀ اعطای مجوز را تنگ‌تر نکنند. باید این عادت نادرست مشکلات را گردن دیگران انداختن را یادآوری می‌کردم و می‌گفتم که ارشاد اصفهان خیلی از مرارت‌ها را تحمل می‌کند تا فضا را برای کار ما باز کند اما خودمان با سخن‌های نادرست این نعمت را از خودمان دریغ می‌کنیم و بعد می‌نشینیم و برای بسته بودن فضا سوگواری می‌کنیم.

منبع:ایسنا